Quỹ Nhà ở Quốc gia: Giải pháp cấp thiết cho người thu nhập thấp

Quỹ Nhà ở Quốc gia giúp giải quyết bài toán cung - cầu nhà ở giá rẻ

Triển khai mô hình Quỹ Nhà ở Quốc gia là cần thiết

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra với tốc độ chóng mặt, giá bất động sản liên tục leo thang, tạo áp lực lớn lên những người có thu nhập trung bình và thấp tại các thành phố lớn. Theo bà Đỗ Thu Hằng, Giám đốc Cấp cao, Bộ phận Nghiên cứu & Tư vấn của Savills Hà Nội, một giải pháp cấp thiết cần được triển khai là thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia.

Quỹ này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các dự án nhà ở xã hội và nhà ở thương mại với mức giá hợp lý. Đây không chỉ là giải pháp an sinh xã hội mà còn là đòn bẩy thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.

Thị trường bất động sản được kỳ vọng sẽ đón nhận một bước tiến mới nếu Quỹ Nhà ở Quốc gia được thông qua và triển khai. Theo đánh giá từ giới chuyên gia, quỹ này không chỉ giải quyết bài toán "an cư" cho người lao động thu nhập trung bình thấp, mà còn góp phần quan trọng vào việc ổn định thị trường.

"Nguồn cung nhà ở giá rẻ được duy trì ổn định, đảm bảo sự cân bằng cung - cầu, là yếu tố then chốt để thị trường bất động sản phát triển bền vững", bà Hằng nhận định.

Tuy nhiên, để Quỹ Nhà ở Quốc gia phát huy tối đa hiệu quả, việc xác định mục tiêu rõ ràng, đa dạng hóa nguồn vốn và tăng cường quản lý minh bạch là điều kiện tiên quyết.

Theo bà Đỗ Thu Hằng, quỹ cần tập trung hỗ trợ tài chính cho người dân có nhu cầu mua hoặc thuê nhà với mức giá phù hợp. Trên thực tế, nhiều người lao động có thu nhập trung bình thấp, không đáp ứng đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội nhưng cũng không đủ khả năng tài chính để sở hữu nhà ở thương mại, đặc biệt tại các đô thị lớn.

Bên cạnh nguồn đóng góp từ người lao động, doanh nghiệp và ngân sách nhà nước, để Quỹ Nhà ở Quốc gia hoạt động bền vững, cần khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp bất động sản. Đổi lại, nhà nước có thể áp dụng các chính sách ưu đãi như miễn giảm thuế, hỗ trợ tài chính... nhằm thu hút đầu tư vào phân khúc nhà ở xã hội. Để Quỹ Nhà ở Quốc gia vận hành hiệu quả, theo bà Hằng, cần thiết lập cơ chế quản lý chặt chẽ và minh bạch. Điều này bao gồm việc ban hành các quy định cụ thể về huy động, quản lý và phân bổ quỹ, đồng thời đặt ra tiêu chuẩn chất lượng nhà ở để tránh tình trạng xây dựng kém chất lượng. Cần áp dụng các biện pháp ngăn chặn đầu cơ và sử dụng sai mục đích, cũng như xây dựng cổng thông tin điện tử công khai về thu chi, danh sách thụ hưởng và tiến độ dự án. Cuối cùng, việc thiết lập cơ chế giám sát độc lập, cho phép người dân và tổ chức xã hội theo dõi hoạt động của quỹ, là yếu tố then chốt để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.

Xây dựng Quỹ Nhà ở Quốc gia cần tính đến nhiều yếu tố

Kinh nghiệm từ các quốc gia như Singapore và Trung Quốc cho thấy Quỹ Nhà ở Quốc gia có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền có nhà ở cho người lao động. Do đó, cần có cơ chế đánh giá mức độ đóng góp và khả năng chi trả của các nhóm đối tượng để đảm bảo tính công bằng và đúng mục tiêu.

Theo bà Giang Huỳnh, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu & S22M, Savills TP. Hồ Chí Minh, mô hình Quỹ Nhà ở đã được triển khai hiệu quả tại nhiều quốc gia trên thế giới, từ châu Âu (Pháp, Đức, Thụy Điển) đến châu Á (Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc). Điểm chung của các mô hình này là khung pháp lý rõ ràng, nguồn vốn đa dạng, quy hoạch đồng bộ, quản trị minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ từ nhiều bên liên quan.

Cụ thể, các quốc gia thành công với mô hình này đều xây dựng hệ thống luật pháp riêng, tạo môi trường minh bạch và ổn định cho hoạt động của Quỹ. Nguồn vốn được huy động từ nhiều kênh, bao gồm ngân sách nhà nước, trái phiếu, đóng góp từ khu vực tư nhân, tổ chức quốc tế và quỹ hưu trí. Bên cạnh đó, việc quy hoạch quỹ đất và hạ tầng đồng bộ, cùng với hệ thống quản trị minh bạch và giám sát chặt chẽ, cũng là những yếu tố then chốt. Sự phối hợp đồng bộ từ mọi nguồn lực là yếu tố cuối cùng quyết định sự thành công của mô hình này.

Có thể nói, các mô hình thành công đều có sự bảo lãnh mạnh mẽ của chính phủ, cơ chế tài chính ổn định, quản lý minh bạch, quy hoạch đất đai đồng bộ và phối hợp chặt chẽ với khu vực tư nhân. Trong một số mô hình, người mua đóng góp một khoản tiền cố định vào quỹ, đi kèm với các yêu cầu ràng buộc nhất định, nhằm tiếp cận các chính sách vay mua nhà ưu đãi.

Bà Giang Huỳnh cho rằng, việc xây dựng một mô hình lớn như Quỹ Nhà ở Quốc gia, cần tính đến rất nhiều yếu tố để khi triển khai không gặp sự vướng mắc và lãng phí. Các yếu tố về khung pháp lý, cấu trúc quản lý, nguồn vốn, cơ chế hỗ trợ tài chính, phối hợp công tư, cơ chế giám sát.., đều là những vấn đề lớn cần được xây dựng rõ ràng. Khi triển khai xây dựng mô hình nên học theo các quốc gia đã triển khai thành công và có những điểm tương đồng trong thể chế, chính sách và điều kiện thị trường tương tự Việt Nam.

Hồng Hạnh