Quy định mới về quản lý xe hợp đồng
Nghị định 158/2024 có hiệu lực đầu năm 2025, quy định về hoạt động vận tải đường bộ, trong đó, sửa đổi về quản lý xe hợp đồng, phù hợp với quy định Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Đây là hành lang pháp lý quan trọng, bảo đảm an toàn hơn trong quá trình lưu thông.
Không được đón, trả khách tại trụ sở văn phòng, chi nhánh
Theo Nghị định 158/2024, xe kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, hợp đồng phải được đàm phán và ký kết trước khi thực hiện vận chuyển giữa đơn vị kinh doanh vận tải với người thuê vận tải và cả người lái xe.
Trường hợp đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ người lái xe) hoặc ôtô có ít hơn 8 chỗ được cải tạo từ xe có chỗ lớn hơn 8 chỗ (không kể chỗ người lái xe) phải có hợp đồng bằng văn bản giữa đơn vị kinh doanh vận tải với người thuê vận tải thuê cả chuyến xe, cả người lái xe. Đối với xe hợp đồng dưới 8 chỗ (không kể chỗ người lái xe) không cần thực hiện ký hợp đồng vận tải thuê cả chuyến xe. Trường hợp xe hợp đồng trên 8 chỗ (không kể chỗ người lái xe),không được xác nhận đặt chỗ cho hành khách đi xe ngoài hợp đồng đã ký kết; không được bán vé; không được thu tiền ngoài hợp đồng; không được ấn định hành trình, lịch trình cố định phục vụ cho nhiều hành khách hoặc nhiều người thuê vận tải khác nhau. Lái xe chỉ được đón, trả khách theo đúng địa điểm trong hợp đồng đã ký kết, không được gom khách, đón khách ngoài danh sách theo hợp đồng. Đáng chú ý, không được đón, trả khách tại trụ sở chính, trụ sở chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc tại một địa điểm cố định khác mà đơn vị kinh doanh vận tải thuê, hợp tác kinh doanh. Khi vận chuyển, lái xe phải mang theo hợp đồng vận tải bằng văn bản giấy của đơn vị kinh doanh ký kết cùng danh sách hành khách có dấu xác nhận của đơn vị kinh doanh, trừ trường hợp sử dụng hợp đồng điện tử.
Với kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi, theo Nghị định 158/2024, có thể tính cước bằng 3 hình thức: Thông qua đồng hồ tính tiền, qua sử dụng phần mềm tính tiền và thỏa thuận với nhau. Đối với cước chuyến đi thông qua đồng hồ tính tiền gắn trên xe phải được cơ quan thẩm quyền về đo lường kiểm định và kẹp chì, có thiết bị in hóa đơn hoặc phiếu thu tiền kết nối với đồng hồ tính tiền trên xe. Lưu ý, đồng hồ tính tiền và thiết bị in phải được gắn cố định tại vị trí hành khách dễ quan sát; lái xe phải lập hóa đơn điện tử gửi cho hành khách khi kết thúc hành trình. Đặc biệt, phiếu thu tiền có các thông tin: Tên đơn vị kinh doanh vận tải, biển kiểm soát xe, cự ly chuyến đi và tổng số tiền trả.
Việc tính cước chuyến đi thông qua sử dụng phần mềm tính tiền phải kết nối trực tiếp với hành khách qua phương tiện điện tử trên xe có thiết bị kết nối trực tiếp với hành khách, được xác định trên bản đồ số. Mặt khác, phần mềm tính tiền bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về giao dịch điện tử; giao diện dành cho hành khách có tên hoặc biểu trưng (logo) của đơn vị kinh doanh vận tải và phải cung cấp cho hành khách trước khi thực hiện vận chuyển các nội dung, gồm: Tên đơn vị kinh doanh, họ và tên lái xe, biển kiểm soát xe, cự ly chuyến đi (km), tổng số tiền hành khách trả cùng số điện thoại giải quyết phản ánh của hành khách.
Trường hợp doanh nghiệp vận tải bị thu hồi giấy phép
Nghị định 158/2024 quy định, đơn vị kinh doanh vận tải bị thu hồi giấy phép kinh doanh không thời hạn nếu thuộc một trong 8 trường hợp. Cụ thể, cung cấp bản sao không đúng với bản chính hoặc thông tin sai lệch trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép kinh doanh; không kinh doanh vận tải toàn bộ các loại hình ghi trên giấy phép kinh doanh trong thời hạn 6 tháng trở lên, kể từ ngày được cấp giấy phép kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh vận tải toàn bộ các loại hình ghi trên giấy phép trong 6 tháng liên tục trở lên; chấm dứt hoạt động theo quy định hoặc theo đề nghị của đơn vị kinh doanh vận tải; sửa chữa hoặc làm sai lệch dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, dữ liệu hình ảnh từ thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe trước, trong và sau khi truyền dữ liệu; không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng ôtô của cơ quan có thẩm quyền; trong 1 tháng có từ 30% trở lên số phương tiện của đơn vị bị xử lý vi phạm thu hồi, bị tước phù hiệu; trong 1 năm có từ 2 lần trở lên bị tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh vận tải; không đăng ký thuế, không khai thuế theo quy định của pháp luật thuế.
Thông tin về quy định hoạt động kinh doanh vận tải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam Nguyễn Công Hùng cho rằng, một doanh nghiệp (DN) tuyến cố định vào bến phải đăng ký biểu đồ, lốt, giờ, được hiệp thương. DN phải chấp hành song song cả hai Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Luật Đường bộ chỉ bắt buộc xe kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng từ 8 chỗ trở lên phải có hợp đồng vận tải bằng văn bản; dưới 8 chỗ lại bỏ qua không nhắc tới. Vì vậy, trách nhiệm của hiệp hội, DN phải tham gia xây dựng pháp luật tốt hơn để bảo vệ DN kinh doanh chính thống, hợp xu thế. Xe từ 9 chỗ trở lên phải có hợp đồng vận tải bằng văn bản giữa đơn vị kinh doanh vận tải với người thuê cả chuyến xe, bao gồm lái xe, trong khi xe dưới 9 chỗ không quy định. Loại hình này cần định danh rõ ràng mới thu thuế được, hiện Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu xe dưới 9 chỗ là loại hình mới để có hướng quản lý phù hợp.