Quốc hội thông qua nhiều biện pháp phòng, chống mua bán người
Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua với các quy định về phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi mua bán người; việc hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân...
Sáng 28/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.
Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) gồm 8 chương, 63 điều, quy định về phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi mua bán người và các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người; tiếp nhận, xác minh, xác định, hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân; quản lý Nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân trong phòng, chống mua bán người; hợp tác quốc tế trong phòng, chống mua bán người.
Luật quy định các hành vi bị nghiêm cấm; nguyên tắc phòng, chống mua bán người; chính sách của Nhà nước về phòng, chống mua bán người; quyền và nghĩa vụ của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân.
Đồng thời, Luật cũng quy định quyền và trách nhiệm của cá nhân tham gia phòng ngừa mua bán người; trách nhiệm của gia đình, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổ chức, doanh nghiệp, cơ sở hoạt động kinh doanh, dịch vụ và các tổ chức chính trị - xã hội trong phòng ngừa mua bán người.
Luật quy định về việc tiếp nhận, xác minh người đến trình báo như sau: người nào có căn cứ cho rằng mình là nạn nhân hoặc người đại diện hợp pháp có căn cứ cho rằng người được họ đại diện là nạn nhân thì đến UBND cấp xã, cơ quan Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển hoặc cơ quan, tổ chức nơi gần nhất trình báo về việc bị mua bán.
Cơ quan Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, cơ quan, tổ chức tiếp nhận trình báo có trách nhiệm đưa ngay người đó đến UBND cấp xã nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở; UBND cấp xã có trách nhiệm thông báo ngay với cơ quan chuyên môn về Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện. Trong trường hợp cần thiết, UBND cấp xã đã tiếp nhận thực hiện việc hỗ trợ theo quy định tại chương V của Luật này.
Khi nhận được thông báo của UBND cấp xã, cơ quan chuyên môn về Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện thực hiện ngay việc tiếp nhận, hỗ trợ và chậm nhất là 3 ngày phải chủ trì phối hợp với Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là Công an cấp huyện) xác minh thông tin ban đầu.
Sau khi xác minh thông tin ban đầu, nếu chưa có giấy tờ, tài liệu quy định tại khoản 1 điều 33 của Luật này thì cơ quan chuyên môn về Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện đề nghị Công an cấp huyện tiến hành xác minh nạn nhân.
Về đối tượng và chế độ hỗ trợ, Luật quy định nạn nhân là công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú ở Việt Nam được hưởng chế độ hỗ trợ sau đây: hỗ trợ nhu cầu thiết yếu; hỗ trợ y tế; hỗ trợ phiên dịch; hỗ trợ pháp luật; trợ giúp pháp lý; hỗ trợ chi phí đi lại; hỗ trợ tâm lý; hỗ trợ học văn hóa; hỗ trợ học nghề, tư vấn, tạo điều kiện để có việc làm; trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn.
Luật quy định trách nhiệm quản lý Nhà nước về phòng, chống mua bán người thuộc về Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và UBND các cấp.
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
Trước khi thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi). Theo đó, về nguyên tắc phòng, chống mua bán người, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cụ thể về chế độ hỗ trợ chuyên biệt để đáp ứng nhu cầu giới, quyền và lợi ích hợp pháp của nạn nhân ở từng trường hợp là nam, nữ, người đồng tính, song tính, chuyển giới; bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong dự thảo Luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, nguyên tắc phòng, chống mua bán người chỉ nên quy định nguyên tắc chung về bảo đảm bình đẳng giới, được hưởng các chế độ hỗ trợ phù hợp với độ tuổi, giới tính. Các chính sách cụ thể để đáp ứng nhu cầu về giới đã được quy định trong các điều luật khác. Ngoài ra, các quy định còn lại của Dự thảo Luật đều mang tính trung tính, không phân biệt đối xử về giới.