Quốc hội nhất trí rút ngắn thời gian thực hiện quy trình bầu cử

Trước đó, trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết, có ý kiến cho rằng, việc rút ngắn thời gian một số bước trong quy trình bầu cử sẽ khó đảm bảo khả thi và chất lượng.

Đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết thông qua nội dung dự thảo Luật. Ảnh: Như Ý

Ủy ban Công tác đại biểu cho rằng, việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình bầu cử là yêu cầu chính trị đặt ra trong sửa đổi Luật lần này nhằm rút ngắn khoảng thời gian từ khi bế mạc Đại hội Đảng toàn quốc đến khi khai mạc Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội, HĐND các cấp để kịp thời kiện toàn nhân sự của Nhà nước, của địa phương, sớm triển khai đưa Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ các cấp vào thực tiễn.

Dự thảo Luật chỉ rút ngắn khoảng thời gian kể từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử và khoảng thời gian từ ngày bầu cử đến ngày khai mạc Kỳ họp thứ nhất của khóa mới, các khung thời gian khác vẫn giữ nguyên. Việc điều chỉnh này đã được cơ quan soạn thảo cân nhắc, tính toán thận trọng.

Với ý kiến đề nghị chỉ quy định trong Luật về nguyên tắc đối với thời gian thực hiện quy trình bầu cử và giao Hội đồng bầu cử Quốc gia hướng dẫn chi tiết, Ủy ban Công tác đại biểu nhấn mạnh: quan điểm xuyên suốt của sửa đổi Luật lần này là phạm vi sửa đổi, bổ sung chỉ tập trung phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; việc bầu cử sớm, rút ngắn nhiệm kỳ. Chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề đã có chỉ đạo rõ của cấp có thẩm quyền, những vấn đề thật cần thiết, cấp bách. Do đó, cơ quan soạn thảo xin được tiếp tục nghiên cứu nội dung này trong quá trình sửa đổi toàn diện Luật thời gian tới.

Quang cảnh phiên làm việc chiều 24/6 của Kỳ họp thứ 9. Ảnh: Quochoi.vn

Về cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu, Ủy ban Công tác đại biểu tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội về việc bổ sung cụm từ “đặc điểm, cơ cấu dân tộc” tại điều 9 và quy định như sau: “Số lượng người ứng cử là người dân tộc thiểu số được xác định phù hợp với đặc điểm, cơ cấu dân tộc và tình hình cụ thể của từng địa phương”.

Các đại biểu cũng góp ý đối với các ý kiến liên quan đến các cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu cụ thể; tăng tỉ lệ đại biểu chuyên trách; tăng số lượng đại biểu đang cư trú và làm việc tại địa phương; tỉ lệ đại biểu ở Trung ương và ở địa phương.

Về vấn đề này, căn cứ chủ trương của cấp có thẩm quyền, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết về số lượng, cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Về tỷ lệ nữ ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và chế tài xử lý người đứng đầu cấp ủy địa phương nếu không đảm bảo đạt tỷ lệ này, Ủy ban Công tác đại biểu cho biết, luật hiện hành quy định tỷ lệ này ít nhất là 35% nên các địa phương có thể giới thiệu ở tỷ lệ cao hơn. Còn việc trúng cử của các nữ ứng viên phụ thuộc vào sự tín nhiệm của cử tri. Do đó, việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi tỷ lệ này không đạt là chưa thật sự phù hợp.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật. Ảnh: Quochoi.vn

Tuy nhiên, Ủy ban Công tác đại biểu xin ghi nhận ý kiến này để tham mưu cơ quan có thẩm quyền tiếp tục có các biện pháp để tăng cường năng lực, chất lượng nhân sự nữ được giới thiệu ứng cử.

Về vận động bầu cử, có ý kiến cho rằng chỉ nên tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri trực tiếp, việc áp dụng hình thức trực tuyến ở cấp xã chưa phù hợp và đề nghị quy định, cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm các điều kiện kỹ thuật, an toàn thông tin mạng trong tiếp xúc cử tri; bổ sung thêm “hình thức khác”, trong đó có hình thức vận động bầu cử qua mạng xã hội.

Tiếp thu ý kiến, Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc, trong thực tiễn triển khai sẽ do cơ quan chủ trì hội nghị tiếp xúc cử tri quyết định bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tiễn ở mỗi địa phương.

Đồng thời quy định về việc chỉ tổ chức theo hình thức trực tuyến khi bảo đảm các điều kiện kỹ thuật, an toàn, an ninh mạng. Không quy định mở rộng các “hình thức khác” để tránh việc vận động, tiếp xúc cử tri trên nền tảng xã hội trong khi chưa có cơ chế kiểm soát, bảo đảm công bằng giữa các ứng viên và an ninh, an toàn trong bầu cử.

Vân Hà