Quản lý rủi ro bằng ESG: Tấm vé để doanh nghiệp toàn cầu hóa

Trong dòng chảy toàn cầu hóa, việc tích hợp ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị doanh nghiệp) vào chiến lược kinh doanh không còn là xu hướng, mà là điều kiện tồn tại của doanh nghiệp xuất khẩu. Đặc biệt, tại các thị trường phát triển, ESG đã chuyển từ cam kết tự nguyện thành chuẩn mực bắt buộc, buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi tư duy, vận hành và cả hệ thống quản trị để duy trì sức cạnh tranh.

ESG từ cam kết đến chiến lược sống còn trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Trong dòng chảy toàn cầu hóa, việc tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh không còn là xu hướng, mà là điều kiện tồn tại của doanh nghiệp xuất khẩu. Đặc biệt, tại các thị trường phát triển như EU và Mỹ, ESG đã chuyển từ cam kết tự nguyện thành chuẩn mực bắt buộc. Các tập đoàn lớn quốc tế đang yêu cầu minh bạch chuỗi cung ứng, giảm phát thải và vận hành xanh, buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi tư duy, mô hình vận hành và hệ thống quản trị để không bị loại khỏi cuộc chơi toàn cầu.

Ông Sam Hanna - chuyên gia từ Viện Công nghệ châu Á (AIT Vietnam)

Theo ông Sam Hanna - chuyên gia từ Viện Công nghệ châu Á (AIT Vietnam), ESG không còn là lựa chọn hay hoạt động tự nguyện giống CSR mà là một cấu trúc chiến lược gắn liền với ra quyết định kinh doanh.

“Tăng trưởng nhanh và tăng trưởng bền vững không phải là hai mục tiêu đối trọng nhau. ESG chính là cầu nối giúp hài hòa hai mục tiêu đó”, ông nhấn mạnh. Một khảo sát do ông chia sẻ cho thấy dù 80% doanh nghiệp Việt có kế hoạch ESG, nhưng chỉ 15% doanh nghiệp lớn có báo cáo ESG đầy đủ, và tới 76% chưa xây dựng được hệ thống quản trị ESG rõ ràng.

TS. Lương Thái Bảo - Trưởng Bộ môn Tài chính Quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân

Đồng tình với quan điểm này, TS. Lương Thái Bảo - Trưởng Bộ môn Tài chính Quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân khẳng định sự kết hợp giữa chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và ESG là nền tảng phát triển toàn diện.

Ông nhấn mạnh: "Chuyển đổi số không chỉ hỗ trợ ESG mà còn tạo ra động lực tăng trưởng mới, nhất là với dân số trẻ như Việt Nam". Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo nguồn vốn và thiếu đồng bộ chính sách vẫn là rào cản lớn.

Ở góc nhìn dài hạn, PGS.TS. Lê Đức Hoàng - Trưởng Bộ môn Tài chính Doanh nghiệp, Đại học Kinh tế Quốc dân phân tích rằng, mô hình hợp tác ba bên giữa trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức tài chính sẽ đóng vai trò thiết yếu để nâng cao năng lực thực thi ESG. Dù có các mô hình trung tâm đổi mới sáng tạo tại đại học với doanh nghiệp và ngân hàng cùng đầu tư, nhưng thực tế hiện nay nhiều nơi vẫn chưa xác định rõ lợi ích chung nên thiếu gắn kết.

Tài chính xanh và nhu cầu cải cách thể chế

Theo ông Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam, bên cạnh các chương trình ưu đãi thuế, điều mà doanh nghiệp tư nhân thực sự cần là một môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch với chi phí thấp. “Chi phí tuân thủ pháp luật, thủ tục hành chính và các chi phí không chính thức mới là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày. Giảm được những chi phí này sẽ tạo ra động lực phát triển mạnh mẽ hơn cả ưu đãi thuế,” ông Bình nhấn mạnh.

Ông cũng chỉ ra rằng tài chính xanh không chỉ là tín dụng mà còn mở rộng sang thị trường vốn như trái phiếu xanh, cổ phiếu doanh nghiệp xanh và các sản phẩm tài chính mới. Tuy nhiên, để thị trường này phát triển, Việt Nam cần có các quy định pháp lý cụ thể hơn, đặc biệt là cơ chế thử nghiệm có kiểm soát để thúc đẩy đổi mới tài chính xanh. Bên cạnh đó, việc ban hành danh mục phân loại dự án, sản phẩm xanh sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn hơn.

Ngoài ra, ông Bình đề xuất xây dựng các trung tâm tài chính xanh có hạ tầng pháp lý, công nghệ và nhân lực phù hợp, hướng đến hỗ trợ không chỉ các tập đoàn lớn mà cả doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) lực lượng chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế.

Tại Việt Nam, VietinBank đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực để đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ các sản phẩm tín dụng linh hoạt, dịch vụ ngân hàng số hiện đại đến việc hỗ trợ tư vấn chuyên sâu. Ngân hàng cũng tiên phong tích hợp yếu tố phát triển bền vững (ESG) và chuyển đổi số vào hoạt động, đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững dài hạn.

VietinBank là ngân hàng nhiều năm liền được vinh danh là “Ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam”, nhờ các sáng kiến thiết thực, gần gũi với nhu cầu thật của doanh nghiệp.

H.Minh