Sau sắp xếp, cả nước có 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, giảm gần 67% đơn vị

Toàn cảnh phiên họp.

Chiều ngày 5/6, tiếp tục Phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025; xem xét, thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025.

CẢ NƯỚC CÓ 34 ĐƠN VỊ HÀNH CHỈNH CẤP TỈNH VÀ 3.321 ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH CẤP XÃ SAU SẮP XẾP

Trình bày Tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, quán triệt nghiêm túc Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; căn cứ các nguyên tắc, quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, trên cơ sở hiện trạng, định hướng phát triển của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp đối với 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh để hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới.

Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh. Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Về trình tự, thủ tục, Chính phủ đã phân công các địa phương xây dựng các Đề án sắp xếp đơn vị hành chính của từng cặp tỉnh; tổ chức lấy ý kiến Nhân dân và thông qua HĐND các cấp theo quy định. Kết quả lấy ý kiến Nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh của địa phương mình.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình.

Bộ Nội vụ đã thẩm định, tổng hợp, xây dựng thành 01 hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025. Chính phủ đã biểu quyết, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 trình Quốc hội.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết sau sắp xếp, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của cấp tỉnh tối đa không vượt quá tổng số cán bộ, công chức, viên chức (số có mặt) của cấp tỉnh trước sắp xếp và thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm trong thời hạn 05 năm cơ bản bố trí theo đúng quy định.

Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính. Đồng thời, UBND các tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp đã có phương án, kế hoạch sắp xếp, bố trí, sử dụng, đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, bảo đảm điều kiện làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị tại đơn vị hành chính cấp tỉnh mới.

Cũng tại phiên họp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình tóm tắt về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Trong tổng số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay của cả nước, có 9.907 đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp và 128 đơn vị hành chính cấp xã không thực hiện sắp xếp (giữ nguyên) do đã đạt cả 02 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số hoặc có yếu tố đặc thù (vị trí biệt lập) theo quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 3.193 đơn vị hành chính cấp xã mới, giảm 6.714 đơn vị.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành biểu quyết.

Kết quả sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, cả nước còn tổng số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).

Về trình tự, thủ tục, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, trên cơ sở Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 và các văn bản hướng dẫn của các cơ quan Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố đã xây dựng hồ sơ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, tổ chức lấy ý kiến Nhân dân và thông qua HĐND các cấp theo quy định.

Kết quả lấy ý kiến Nhân dân đạt tỷ lệ cử tri đồng thuận cao, trung bình cả nước đạt gần 96% cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của các tỉnh, thành phố tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn.

Trên cơ sở hồ sơ Đề án của 63 tỉnh, thành phố, Bộ Nội vụ đã thẩm định và tổng hợp xây dựng thành 34 hồ sơ Đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo các cặp tỉnh mới, trình Chính phủ thông qua để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Tờ trình cũng nêu rõ phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức, viên chức sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã và sắp xếp, bố trí trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công.

Tiếp đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu quan điểm thẩm tra các Tờ trình và Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã năm 2025.

PHẢI QUAN TÂM ĐẾN CÔNG TÁC CÁN BỘ SAU SẮP XẾP

Thảo luận về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 theo Tờ trình của Chính phủ và dự thảo Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, với phương án nhập 53 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành 23 tỉnh, thành phố mới.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã từ 10.035 xã còn là 3.321 xã.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ, Bộ Nội vụ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp. Chủ tịch Quốc hội ghi nhận Bộ Nội vụ vừa qua đã thực hiện hết sức khẩn trương trên tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, làm việc với các địa phương; việc sáp nhập lần này đã tổ chức lấy ý kiến nhân dân trực tiếp từng hộ gia đình, từng người dân; các địa phương rất quan tâm và chủ động trong thực hiện chủ trương này.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: Duy Linh)

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Nghị quyết cần thể hiện gọn, rõ, bảo đảm tính pháp lý, tuân thủ các quy định của Đảng, Nhà nước và quy định pháp luật. Bộ Nội vụ, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cần tiếp tục rà soát tên các đơn vị hành chính, các thông số bảo đảm chính xác, đúng và trúng khi Nghị quyết được ban hành.

Cùng với đó, bảo đảm Nghị quyết được triển khai theo lộ trình kế hoạch mà Ban Chỉ đạo Trung ương đã đề ra; tiếp tục tuyên truyền để tạo sự đồng thuận của người dân.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý phải quan tâm đến công tác cán bộ sau sắp xếp, giải quyết chính sách đối với các cán bộ chuyên trách, cán bộ bán chuyên trách. Trong 3.321 xã sau sắp xếp thì sẽ chọn ai là lãnh đạo, ai là Bí thư, Phó Bí thư, ai là Chủ tịch HĐND, Phó Bí thư nào là Chủ tịch UBND?

"Chủ tịch UBND phải là cán bộ có kinh nghiệm, am hiểu về quản lý nhà nước. Vị trí này hết sức quan trọng bởi sẽ có hơn 1.000 nhiệm vụ ở cấp huyện chuyển về cho cấp xã. Bên cạnh đó là những nhiệm vụ cấp tỉnh giao trực tiếp cho cấp xã để phát triển kinh tế- xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, xây dựng hệ thống chính quyền".

"Mục tiêu là xã mạnh thì tỉnh mạnh, tỉnh mạnh thì Trung ương mạnh. Do đó, Bộ Nội vụ cần tiếp tục chỉ đạo để địa phương quán triệt nội dung này”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý vấn đề xử lý tài sản dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính để tránh trường hợp “chỗ cần thì không có, mà chỗ có thì không sử dụng”.

Đối với Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Nghị quyết cũng khác so với trước đây là chỉ quy định những nguyên tắc chung rồi sau đó Chính phủ tiếp tục ban hành nghị định hướng dẫn, các bộ liên quan sẽ có thông tư hướng dẫn địa phương.

“Phân cấp, phân quyền phải có sự tính toán, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo trong việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tuyên truyền, phổ biến pháp luật”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Nhấn mạnh sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng và rất phức tạp, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, điều này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng, tuân thủ pháp luật, tính toán trúng và đúng vì liên quan tới tinh gọn bộ máy, trên hết là bảo đảm ổn định chính trị và an ninh, quyền lợi của người dân. Cùng với đó, phải thông suốt từ trong bộ máy đến người dân mới có thể thực hiện thành công, góp phần thực hiện chủ trương lớn của Đảng.

“Trong giai đoạn lịch sử, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội quyết định những vấn đề lịch sử của đất nước, người dân kỳ vọng vào đợt sắp xếp đơn vị hành chính lần này để tạo ra động lực mới, diện mạo mới cho phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và một bộ máy tinh gọn”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Nhĩ Anh