Quá trình chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt mất bao lâu?

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, đặc biệt trong nhóm tuổi từ 50 trở lên. Tuy đây là loại ung thư tiến triển chậm, nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh vẫn có thể di căn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh.

Vì vậy, việc chẩn đoán sớm đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ về quy trình và thời gian cần thiết để có được chẩn đoán chính xác.

Hình minh họa/ Nguồn: Internet

Khám ban đầu và xét nghiệm PSA: Điểm xuất phát quan trọng

Thời gian: 1 – 3 ngày

Hầu hết các trường hợp nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt bắt đầu bằng một cuộc khám với bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ tiết niệu. Trong lần khám này, bác sĩ sẽ:

Khai thác tiền sử cá nhân và gia đình: Nếu trong gia đình có người thân từng mắc ung thư tuyến tiền liệt, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.

Đánh giá triệu chứng lâm sàng: Những triệu chứng như tiểu nhiều lần, tiểu khó, đau khi tiểu, có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch… có thể là dấu hiệu cảnh báo.

Chỉ định xét nghiệm máu để đo chỉ số PSA (Prostate-Specific Antigen): PSA là một chất được sản sinh bởi tuyến tiền liệt, và nồng độ PSA trong máu có thể tăng lên khi có bất thường, bao gồm cả ung thư.

Kết quả xét nghiệm PSA thường có thể được trả trong vòng 1 – 2 ngày tại các cơ sở y tế có phòng xét nghiệm. Nếu chỉ số PSA nằm trong giới hạn bình thường, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi định kỳ. Nếu PSA cao hoặc tăng nhanh trong thời gian ngắn, bước chẩn đoán tiếp theo sẽ được tiến hành.

Khám trực tràng bằng tay (DRE): Một đánh giá nhanh nhưng hữu ích

Thời gian: Ngay trong buổi khám

Khám trực tràng bằng tay (DRE) là phương pháp đơn giản, không cần thiết bị hỗ trợ. Bác sĩ dùng ngón tay đã đeo găng và bôi trơn để kiểm tra tuyến tiền liệt thông qua trực tràng. Việc này giúp cảm nhận được kích thước, mật độ và các vùng cứng bất thường của tuyến.

Mặc dù DRE không thể phát hiện mọi trường hợp ung thư, nhưng khi kết hợp với PSA, nó sẽ giúp tăng độ chính xác trong việc đánh giá nguy cơ.

Thủ thuật này chỉ mất khoảng vài phút và thường được thực hiện trong lần khám đầu tiên, không cần chờ đợi thêm thời gian.

Chụp MRI tuyến tiền liệt: Hình ảnh hóa chuyên sâu

Thời gian: 1 – 2 tuần (bao gồm đặt lịch và trả kết quả)

Nếu xét nghiệm PSA cao và/hoặc khám DRE bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định chụp cộng hưởng từ tuyến tiền liệt (MRI đa tham số). Đây là kỹ thuật hình ảnh tiên tiến giúp:

Phát hiện tổn thương nghi ngờ là ung thư

Đánh giá vị trí, kích thước và mức độ xâm lấn của khối u

Hướng dẫn sinh thiết chính xác hơn

Tùy vào nơi thực hiện, thời gian chờ chụp MRI có thể dao động từ vài ngày đến một tuần. Kết quả MRI thường có sau 2 – 5 ngày, có thể nhanh hơn ở các bệnh viện lớn hoặc phòng khám tư.

Sinh thiết tuyến tiền liệt: Bước chẩn đoán xác định

Thời gian: 1 – 2 tuần

Sinh thiết là bước quan trọng nhất để xác định xem có sự hiện diện của tế bào ung thư hay không. Thường được thực hiện qua đường trực tràng hoặc qua đáy chậu, dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc MRI. Một số loại sinh thiết phổ biến:

Sinh thiết tiêu chuẩn (TRUS-biopsy): Dùng đầu dò siêu âm đưa qua trực tràng để lấy mẫu.

Sinh thiết hướng dẫn bằng MRI (MRI-fusion biopsy): Kết hợp hình ảnh MRI và siêu âm để lấy mẫu chính xác hơn.

Thủ thuật diễn ra trong khoảng 15 – 30 phút, thường thực hiện ngoại trú. Sau sinh thiết, mẫu mô được gửi đến phòng giải phẫu bệnh để phân tích. Kết quả sinh thiết có thể mất 5 – 10 ngày, tùy vào khối lượng công việc của phòng xét nghiệm.

Xác định giai đoạn bệnh: Nếu phát hiện ung thư

Thời gian: 1 – 2 tuần

Nếu sinh thiết xác nhận ung thư tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ cần xác định giai đoạn bệnh để quyết định phương án điều trị. Quá trình này có thể bao gồm:

Chụp CT hoặc MRI vùng bụng và khung chậu: Xem ung thư đã lan sang mô xung quanh chưa.

Xạ hình xương hoặc PET/CT: Kiểm tra xem có di căn xa đến xương hay cơ quan khác không.

Các xét nghiệm này có thể được chỉ định riêng lẻ hoặc cùng lúc, tùy vào đánh giá lâm sàng ban đầu. Việc đặt lịch chụp và trả kết quả mất thêm 7 – 10 ngày.

Chủ động tầm soát là cách rút ngắn thời gian chẩn đoán

Mặc dù quy trình chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt có thể mất vài tuần, nhưng sự chủ động của người bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc rút ngắn thời gian này. Việc đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường, thực hiện các xét nghiệm định kỳ (đặc biệt ở nam giới trên 50 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ) sẽ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm khi việc điều trị còn dễ dàng và hiệu quả.

Trương Hiền