Putin: Nga không thể chậm hơn Mỹ về chuẩn bị thử hạt nhân

Tổng thống Putin ngày 27/11 tại Kyrgyzstan nhấn mạnh Nga không thể chậm hơn Mỹ trong việc chuẩn bị cho khả năng thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Theo RIA, ông nói việc chuẩn bị thử thật sự cần thời gian, Nga “phải suy nghĩ về điều đó” và “sẽ sẵn sàng”. Ông cho biết Moscow sẽ nêu vấn đề chuẩn bị thử hạt nhân của Mỹ trong các đàm phán song phương sắp tới.

Tổng quan phát biểu và bối cảnh

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói Mỹ sẽ tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân vì “nhiều nước khác cũng thử” và Mỹ có kho vũ khí hạt nhân lớn. Ông Trump khẳng định ông “không có lựa chọn nào khác”.

Ngày 13/11, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhận định nếu Mỹ thử vũ khí hạt nhân, lệnh cấm thử hạt nhân đã tồn tại từ lâu sẽ chấm dứt; Nga sẽ có hành động tương ứng để đáp trả nếu các quốc gia khác tiến hành thử.

Phân tích kỹ thuật và quy trình phía Mỹ

Theo dữ liệu của Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) tính đến tháng 9/2023, Mỹ sở hữu 3.748 đầu đạn hạt nhân, trong đó 2.170 đầu đạn ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Kho vũ khí hạt nhân của Mỹ do DOE quản lý, không do Bộ Quốc phòng kiểm soát.

Hans Kristensen, Giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân thuộc Liên đoàn Các nhà khoa học Mỹ (FAS), cho rằng nếu muốn thử nổ hạt nhân, Nhà Trắng sẽ phải yêu cầu DOE triển khai các bước chuẩn bị. Quốc hội Mỹ cũng phải phê duyệt ngân sách bổ sung vì nước này hiện không còn chương trình thử vũ khí hạt nhân. Ông đánh giá quá trình này khó có thể hoàn thành trong vòng 18 tháng và sẽ đòi hỏi kinh phí lớn.

Howard Altman của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone nhận định việc khởi động lại thử nghiệm hạt nhân sẽ là bước ngoặt lớn với Mỹ, vừa tốn kém vừa có nguy cơ thúc đẩy các cường quốc hạt nhân khác làm theo.

Daryl Kimball, Giám đốc điều hành Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí (ACA), nêu câu hỏi “những gì sẽ được thử nghiệm” cần được làm rõ. Ông cho biết các vụ thử trước đây nhằm kiểm tra thiết kế đầu đạn mới, xác nhận thiết bị phát nổ đạt sức công phá và đặc tính mong muốn. Theo ông, không có lý do kỹ thuật để Mỹ thử các vũ khí đang có trong trang bị. ACA theo dõi chặt chẽ và “không thấy quốc gia nào thử hạt nhân trong thời gian qua”. Ông cho rằng phát ngôn của ông Trump mang tính chính trị và cần được giải thích.

Hệ quả tác chiến và răn đe

Nếu Mỹ tái thử nghiệm, theo ông Dmitry Peskov, lệnh cấm thử hạt nhân kéo dài nhiều thập kỷ sẽ bị phá vỡ, mở ra chu kỳ đáp trả tương ứng. Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược, việc quay lại thử nổ có thể tác động tới tính toán răn đe của các nước sở hữu hạt nhân và buộc họ xem xét các bước chuẩn bị tương tự.

Hình ảnh

Tên lửa ICBM Sarmat của Nga.

Dữ liệu chính liên quan

Kết luận theo mức độ tin cậy nguồn

Các phát biểu của Tổng thống Putin, người phát ngôn Dmitry Peskov, Tổng thống Mỹ Donald Trump và các chuyên gia Howard Altman, Hans Kristensen, Daryl Kimball đều được trích dẫn theo nguồn nêu trong bài. Các số liệu kho đầu đạn của Mỹ theo Bộ Năng lượng Mỹ đến tháng 9/2023. Những đánh giá về chi phí, thời gian và hệ quả được nêu dưới dạng quan điểm của các chuyên gia, không phải xác quyết chính sách.

CTVX