Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nói về thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa

Thảo luận về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) chiều 27/11, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ băn khoăn về quy định đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng điều hòa nhiệt độ.

Theo quy định hiện hành, điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống phải chịu thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt là 10%. Tại dự thảo luật sửa đổi, Chính phủ đề xuất tiếp tục giữ nguyên nội dung này.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn Quảng Trị. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho biết, mặt hàng điều hòa nhiệt độ đã phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 1998 với mức thuế suất 20% và được giảm xuống 10% vào năm 2008.

Theo đại biểu, trước đây điều hòa nhiệt độ có thể được coi là mặt hàng xa xỉ. Tuy nhiên cùng với sự phát triển của xã hội, hiện nay điều hòa nhiệt độ đã trở thành nhu cầu thiết yếu trong công việc và cuộc sống. Việc sử dụng mặt hàng này giúp nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và phát triển kinh tế tri thức.

“Việt Nam có lẽ là quốc gia duy nhất trên thế giới đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ. Các nước khác kiểm soát điều hòa theo hai khía cạnh khác, một là kiểm soát dung môi làm lạnh, hai là mức tiêu thụ điện năng,” ông Đồng nói.

Mặt khác, hiện nay Việt Nam đã có quy định kiểm soát dung môi làm lạnh theo hướng giảm hạn ngạch nhập khẩu các dung môi làm lạnh gây tác động tiêu cực đến tầng ozone và gây hiệu ứng nhà kính. Việt Nam cũng có quy định về hiệu suất năng lượng đối với điều hòa nhiệt độ và ngày càng theo hướng tăng hiệu suất năng lượng tối thiểu. Vì vậy, đại biểu cho rằng việc áp thuế với mặt hàng này là không cần thiết và cần được bãi bỏ.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho biết, trong xu thế biến đổi khí hậu nhanh như hiện nay thì điều hòa đã trở thành sản phẩm thiết yếu, phổ thông, được sử dụng cho mọi nhà. Hơn nữa, khoa học công nghệ ngày càng phát triển nên hầu hết sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn tiết kiệm. Do vậy, đại biểu xem xét lại việc đưa mặt hàng điều hòa nhiệt độ có công suất dưới 90.000 BTU vào diện chịu thuế.

Trường hợp tiếp tục áp thuế mặt hàng này thì theo bà Thủy, nên áp dụng với mặt hàng điều hòa sử dụng chất làm lạnh chứa HCFC để khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường. Đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá về việc chưa thu thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa có công suất trên 90.000 BTU để đảm bảo công bằng.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TP HCM) cũng không đồng tình với việc đưa điều hòa vào diện đánh thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo ông, "điều hòa không có lỗi", nó tạo điều kiện sống tốt hơn cho người dân, đặc biệt là người già và trẻ em. Ông cho rằng điều tốt hơn là có hướng dẫn cho người dân cách sử dụng, chứ không nên đánh thuế.

Theo đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai), các quy định về thuế suất và đối tượng chịu thuế của dự luật lần này chưa có sự thay đổi lớn, toàn diện so với dự luật cũ, dù có nhiều đối tượng đã áp dụng từ lâu. Ông cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt cần áp dụng với những mặt hàng đặc biệt, xa xỉ để định hướng tiêu dùng; tránh áp dụng với những mặt hàng thuần túy như điều hòa nhiệt độ, thuốc lào...

Đại biểu cũng đề nghị cần rà soát, đánh giá tác động của các quy định trong dự thảo Luật đến môi trường kinh doanh của doanh nghiệp vì đây là nội dung liên quan đến thuế và tài chính, không nên biến đây thành công cụ duy nhất hay quan trọng nhất để giải quyết các vấn đề liên quan đến sức khỏe và môi trường.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc giải trình về các vấn đề đại biểu nêu. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Giải trình về nội dung trên tại cuối phiên thảo luận, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định trên thế giới có nhiều quốc gia áp thuế đối với điều hòa nhiệt độ. Ví dụ như Hàn Quốc, Ấn Độ, Na Uy, Tây Ban Nha, Anh…

Tuy vậy, Phó Thủ tướng cũng đánh giá kiến nghị của các đại biểu là "rất đúng". Cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, bổ sung vào dự thảo quy định giao cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung các đối tượng chịu thuế phù hợp theo sự phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời cũng sửa đổi, bổ sung về các sản phẩm điều hòa chịu thuế suất. Ví dụ điều hòa sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió…) thì không phải chịu thuế tiêu đặc biệt.

Còn trong bối cảnh hiện nay, việc sử dụng điều hòa đang tiêu tốn lượng điện rất lớn, một số sản phẩm có các chất gây tác hại đến môi trường…, và để đảm bảo sự ổn định của quy định pháp luật, Chính phủ vẫn đề xuất tiếp tục đánh thuế.

Đinh Nhung