Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định dự Phiên họp toàn thể của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Dự phiên họp có: Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp và đại diện các bộ, ngành liên quan.

Tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiến hành thẩm tra các Tờ trình và Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh; sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của các tỉnh, thành phố năm 2025.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Phiên họp toàn thể lần thứ 4 của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, đây là phiên họp đặc biệt quan trọng của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp. Trong lịch sử gần 80 năm Quốc hội Việt Nam, có lẽ đây là một phiên họp thẩm tra chưa từng có, là thời khắc lịch sử đặc biệt quan trọng mà mỗi thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, mỗi ĐBQH vừa vinh dự vừa có trách nhiệm để góp phần đưa đất nước vào giai đoạn phát triển mới.

Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã tranh thủ thời gian để tổ chức phiên họp trong bối cảnh Kỳ họp thứ Chín đang diễn ra, làm việc với tinh thần trách nhiệm, “chỉ nghỉ khi hết việc”; bảo đảm tiến độ khẩn trương, tiến hành chặt chẽ, đúng đường lối, đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu của Đảng và Nhà nước trong bối cảnh đang tiến hành sắp xếp, tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp của đất nước ta trong giai đoạn hiện nay. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận công tác tham mưu, giúp việc của Vụ Pháp luật và Tư pháp trong thời gian qua.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu

Qua trực tiếp theo dõi hoạt động của Ủy ban, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, chưa bao giờ Ủy ban Pháp luật và Tư pháp có khối lượng công việc nặng nề như tại Kỳ họp thứ Chín, làm việc ngày đêm để kịp thời thẩm tra các nội dung. Quốc hội Khóa XIV đã có cải tiến rất căn bản về công tác sắp xếp các đơn vị hành chính, bao gồm cách thức tiến hành và thủ tục phối hợp, đến nay, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp tục phát huy và cải tiến thêm một bước nữa.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, trước năm 2025, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (lúc đó là Ủy ban Pháp luật) đã giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Chính phủ hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 và giai đoạn 2023 - 2025. Theo đó, giai đoạn 2019 - 2021 là cả nước giảm được 8 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã; giai đoạn 2023 - 2025 giảm được 9 đơn vị hành chính cấp huyện và 563 đơn vị hành chính cấp xã. Qua cả hai đợt đã giảm được 17 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.124 đơn vị hành chính cấp xã.

Quang cảnh phiên họp

Trong đợt sắp xếp đơn vị hành chính lần này, giảm 29 đơn vị hành chính cấp tỉnh; giảm toàn bộ 10.035 đơn vị hành chính cấp huyện; giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã. Như vậy, quy mô của đợt sắp xếp này là chưa từng có, ý nghĩa chính trị xã hội cũng rất lớn. “Sắp xếp đơn vị hành chính để xây dựng chính quyền địa phương cấp xã gần dân, sát dân, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, tổ chức lại không gian phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và của cả nước”, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Với tính chất hết sức quan trọng và cấp thiết, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, với kinh nghiệm hoạt động thực tiễn phong phú, sâu sắc và tinh thần trách nhiệm cao, các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phát huy trách nhiệm, trí tuệ để tiếp tục hoàn thành một cách tốt nhất công tác thẩm tra các tờ trình, đề án sắp xếp đơn vị hành chính Chính phủ trình. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ - cơ quan đầu mối của Chính phủ trong việc chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và các dự thảo Nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, bảo đảm chặt chẽ, đúng pháp luật, đúng đường lối, tránh vì vội vàng mà thiếu chính xác.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy phát biểu tại phiên họp

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, vừa qua, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Nội vụ cùng cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tiến hành các công việc một cách rất khẩn trương, các ĐBQH cũng tham gia rất trách nhiệm. Điều này thể hiện qua việc đưa vào chương trình Kỳ họp thứ Chín nhiều dự án Luật, văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo Nghị quyết để Quốc hội xem xét thông qua, tạo điều kiện cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp tổ chức bộ máy.

Lưu ý khối lượng công việc thời gian tới là rất nhiều, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phát huy trí tuệ, tập trung hoàn thành tốt nhiệm vụ quan trọng này. Chính phủ tiếp tục rà soát, bổ sung, hướng dẫn các nội dung, nhiệm vụ cần thực hiện hoặc chuyển tiếp khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, kết thúc hoạt động của chính quyền cấp huyện và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp bảo đảm thông suốt, liên tục, hiệu lực, hiệu quả; không gián đoạn, không ách tắc công việc, không bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long trình bày tóm tắt các Tờ trình và Đề án của Chính phủ

Đồng thời, đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo chính quyền địa phương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động ban hành kế hoạch triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trước đó, trình bày tóm tắt các Tờ trình và Đề án của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh. Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Về trình tự, thủ tục, Chính phủ đã phân công các địa phương xây dựng các Đề án sắp xếp đơn vị hành chính của từng cặp tỉnh; tổ chức lấy ý kiến nhân dân và thông qua HĐND các cấp theo quy định. Kết quả lấy ý kiến nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh của địa phương mình.

Bộ Nội vụ đã thẩm định, tổng hợp, xây dựng thành 1 hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Chính phủ đã biểu quyết, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 trình Quốc hội.

Các đại biểu dự phiên họp

Về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, kết quả sau khi thực hiện sắp xếp cả nước còn tổng số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, đạt tỷ lệ giảm 66,91%.

Thẩm tra nội dung này, các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đánh giá cao quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ, các bộ, ngành Trung ương cũng như tinh thần trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trên cả nước trong việc quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Các Đề án của Chính phủ được chuẩn bị rất khẩn trương, vượt tiến độ so với yêu cầu, bảo đảm đầy đủ thành phần hồ sơ theo quy định.

Bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo, tổ chức thực hiện rà soát và tiến hành đo đạc, kiểm tra đối với các đơn vị hành chính dự kiến hình thành trên thực tế để xác định chính xác các số liệu liên quan đến diện tích tự nhiên, ranh giới hành chính do đợt sắp xếp này có sự điều chỉnh lớn so với các ranh giới hiện trạng.

Một số ý kiến cũng kiến nghị cụ thể liên quan đến việc rà soát chức năng nhiệm vụ của chính quyền địa phương các cấp, các quy định về phân loại đô thị, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; hướng dẫn về tổ chức, biên chế của các cơ quan thuộc chính quyền địa phương cấp xã để phù hợp với các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tin: Minh Trang; Ảnh: Hồ Long