Phía sau vụ phá rừng tự nhiên ở Bắc Kạn: Rừng bị chặt phá trái phép là do... ủy quyền?

Ủy quyền trông coi, quản lý rừng?

Tháng 4/2023, Báo Bảo vệ pháp luật đăng tải loạt bài 5 kỳ “Phá rừng tự nhiên ở Bắc Kạn”, phản ánh vụ phá rừng quy mô lớn tại xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn. Loạt bài đã đi sâu phản ánh phương thức, thủ đoạn phá rừng của các đối tượng, cũng như âm mưu, mục đích của việc phá rừng và ai là người đứng sau vụ phá rừng này.

Sau 1 năm khởi tố điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Chợ Đồn đã chuyển kết luận điều tra cùng hồ sơ vụ án sang VKSND huyện Chợ Đồn để truy tố bị can Đinh Văn Sĩ ra trước tòa án xét xử.

Một góc hiện trường vụ phá rừng. Ảnh: H.Nguyên.

Theo cáo trạng, ngày 5/4/2023 Công an huyện Chợ Đồn nhận được tin báo về việc tại khu vực rừng Ba Bồ, tiếp giáp với Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn, thuộc địa phận giáp ranh giữa thôn Nà Tùm và thôn Cốc Thử, xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn có việc khai thác rừng trái pháp luật. Công an huyện Chợ Đồn phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện Chợ Đồn và UBND xã Ngọc Phái tiến hành kiểm tra, phát hiện tại các lô 148, 152, 153, 160, 173, khoảnh 11, tiểu khu 289 có các cây gỗ tự nhiên bị chặt hạ, cắt khúc nằm rải rác trên rừng và một phần được lao xuống chân các lô rừng; phát hiện bắt giữ 3 xe máy, 1 xe tắc tơ do Nông Tú Huyên (SN 1976, trú tại thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) điều khiển.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Chợ Đồn phối hợp với VKSND huyện Chợ Đồn, Hạt Kiểm lâm huyện Chợ Đồn, UBND xã Ngọc Phái tiến hành tổ chức khám nghiệm hiện trường vụ khai thác rừng trái pháp luật tại các lô rừng nêu trên. Kết quả kiểm đếm khối lượng lâm sản bị khai thác trái phép là 324 cây gỗ tự nhiên từ nhóm IV-VIII bị chặt hạ, tổng khối lượng gỗ hơn 181m3, diện tích rừng bị xâm hại là 2,8ha; đoạn đường đất đi lên khu vực khai thác gỗ dài 884m, trong đó có 136m mới được mở; tại nhà xưởng mái tôn nền đổ bê tông có 1 máy xẻ CD gắn mô tơ…

Quá trình điều tra, Đinh Văn Sĩ khai nhận, các lô rừng bị khai thác trái phép là của bà Vũ Thị Hằng (SN 1958, Giám đốc Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn, tạm trú tại thôn Cốc Thử, xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn). Do tình hình dịch bệnh COVID-19, ngày 10/8/2021, bà Hằng đã làm giấy ủy quyền cho Sĩ đứng ra trông coi, quản lý.

Trong quá trình trông coi, quản lý, tháng 7/2022, Sĩ đã lắp đặt máy xẻ, xây dựng xưởng xẻ tại bãi đất trống gần với khu vực rừng của bà Hằng, bị can tận dụng những đoạn dây điện cũ của Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn để kéo điện từ trạm biến áp của nhà máy luyện chì trong công ty đấu nối vào máy xẻ. Mục đích của Sĩ dựng xưởng xẻ là muốn có thu nhập thêm và khi nào công ty có việc cần đến máy xẻ thì Sĩ sẽ làm.

Triển khai tổ chức... phá rừng

Đầu tháng 3/2023, Sĩ bảo Lường Văn Đặng (SN 1982, trú tại thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn) tìm cho một máy xúc để sửa đường lên rừng, khu vực đằng sau bếp ăn của Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn. Mấy ngày sau, Đặng dẫn Trần Hồng Việt (SN 1978, trú tại thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) lái máy xúc vào làm đường, Sĩ đứng ở dưới chân đồi chỉ đạo, còn Đặng trực tiếp đưa Việt lên rừng và chỉ khu vực cần sửa chữa và làm đường mới. Việc mở đường, Sĩ nhờ bảo vệ nhà máy luyện chì chấm công, giờ làm việc cho Việt. Sau khi làm đường xong, Sĩ thanh toán tiền máy xúc cho Đặng với số tiền 18,4 triệu đồng.

Xưởng chế biến gỗ được lắp đặt ngay trong khu vực Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn.

Sau đó, Sĩ tiếp tục bảo Đặng tìm người để khai thác gỗ, mục đích những cây bé cắt khúc để công ty làm củi đốt lò, cây to cắt dài khoảng 2 - 4m để xẻ ra làm ván bưng nhà xưởng và khay đựng mẫu quặng, vì khu vực rừng bà Hằng giao cho Sĩ quản lý toàn cây gỗ giá trị kinh tế thấp. Nhận công việc của Sĩ, Đặng đã rủ thêm một số người dân cùng trú tại thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn thay nhau đem theo cưa máy đi qua Công ty TNHH Hoàng Nam Bắc Kạn để lên rừng khai thác gỗ.

Cũng trong thời gian này, Sĩ còn đồng ý cho Triệu Phúc Tiên (SN 1981, trú tại xã Tân Long, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) lên khu vực rừng nêu trên để khai thác gỗ làm vật liệu chống lò khai thác khoáng sản và dựng lán cho công nhân ở. Tuy nhiên, bản thân Sĩ không giám sát việc khai thác gỗ của Tiên nên bị can không biết được Tiên đã khai thác được bao nhiêu gỗ và việc khai thác gồm những ai.

Không chỉ dừng lại ở đó, Sĩ còn bảo Đặng tìm người vận chuyển gỗ khai thác được từ trên rừng xuống khu vực bãi tập kết, các vị trí tập kết gỗ Sĩ đã chỉ cho Đặng. Sau đó, Đặng bảo Nông Tú Huyên và Liêu Xuân Hiến (SN 1980, trú tại xã Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn) dùng xe tắc tơ (máy kéo nông nghiệp có thùng) vận chuyển gỗ đã khai thác về bãi tập kết.

Khi đã vận được khối lượng lớn gỗ về bãi tập kết, Sĩ bảo Đặng tìm người vào xẻ gỗ. Đặng đã bảo Phùng Văn Mạnh (SN 1994), Hoàng Văn Trước (SN 1989), Hứa Văn Hiệu (SN 1981) và Triệu Xuân Đại (SN 1983, cùng trú tại thị trấn Bằng Lũng, huyện Chợ Đồn) vào công ty xẻ gỗ cho Sĩ.

“Cơ quan Cảnh sát điều tra đã tiến hành điều tra, xác minh, lấy lời khai, đối chất, căn cứ vào các tài liệu thu thập được xác định lời khai của bị can Đinh Văn Sĩ là hoàn toàn phù hợp với các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án. Hành vi phạm tội của bị can đã xâm phạm đến chế độ quản lý và bảo vệ rừng của Nhà nước, ảnh hưởng lớn đến công tác phát triển và bảo vệ rừng tại địa phương. Quá trình điều tra, truy tố bị can Sĩ đã thành khẩn khai báo, thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của bản thân”, cáo trạng nêu.

Cáo trạng xác định, từ ngày 12/3 đến 5/4/2023, Đinh Văn Sĩ đã có hành vi chỉ đạo, thuê người mở đường, dùng dao, cưa máy lên khai thác trái phép tại các lô 148, 152, 153, 173 có trạng thái là rừng gỗ tự nhiên mà Sĩ được giao quản lý. Hành vi phạm tội của bị can Đinh Văn Sĩ là rất nghiêm trọng, xâm phạm đến chế độ quản lý và bảo vệ rừng của Nhà nước, gây mất trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Cũng theo cáo trạng, đối với hành vi của Lường Văn Đặng và những người được Đặng bảo đến làm thuê cho Đinh Văn Sĩ, gồm: 11 người khai thác gỗ, 2 người vận chuyển gỗ, 4 thợ xẻ gỗ, người lái máy xúc làm đường và Triệu Phúc Tiên (là người được Sĩ đồng ý cho khai thác gỗ) đều là người dân lao động, đi làm thuê, ai thuê việc gì làm việc đó, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, khi thực hiện việc mở đường, khai thác, vận chuyển, xẻ gỗ, Lường Văn Đặng và những người này không tự ý thực hiện, mà làm theo hướng dẫn trực tiếp của Đinh Văn Sĩ, không biết việc khai thác, vận chuyển lâm sản là vi phạm pháp luật, do đó Cơ quan Cảnh sát điều tra không xem xét xử lý.

(còn tiếp)

Hồng Nguyên