Phát triển ngành điện tử - bán dẫn: TP.HCM cần tập trung vào các khâu có giá trị tăng cao

Bà Công Tằng Tôn Nữ Thùy Trang - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA) chia sẻ với Doanh Nhân Sài Gòn.

* TP.HCM đang xác định công nghệ vi mạch - bán dẫn là một trong những ngành mũi nhọn. Theo bà, đâu là những lợi thế nổi bật của Thành phố để phát triển hệ sinh thái điện tử - bán dẫn?

- Điện tử - vi mạch - bán dẫn là nền tảng công nghệ cốt lõi quyết định năng lực cạnh tranh dài hạn của TP.HCM trong kỷ nguyên số và kinh tế xanh. Đây là lĩnh vực tạo ra giá trị gia tăng lớn, có sức lan tỏa mạnh, đồng thời giữ vai trò nền tảng cho nhiều ngành mũi nhọn khác như trí tuệ nhân tạo, công nghiệp thông minh, giao thông xanh, y tế số hay năng lượng tái tạo.

TP.HCM có những lợi thế rất rõ ràng, từ hệ sinh thái công nghệ đang hình thành, cộng đồng doanh nghiệp năng động, nguồn nhân lực trẻ đến khả năng kết nối nhanh với chuỗi giá trị toàn cầu. Vì vậy, câu hỏi đặt ra là Thành phố có đủ quyết tâm để làm nhanh, làm đồng bộ và làm tới cùng hay không.

* Theo bà, TP.HCM cần chiến lược phát triển xanh như thế nào để giữ được sức hấp dẫn với nhà đầu tư?

- Với ngành điện tử - bán dẫn, phát triển xanh là điều kiện bắt buộc nếu TP.HCM muốn đứng vững trong bản đồ công nghệ toàn cầu. Các tập đoàn hàng đầu thế giới đang đặc biệt quan tâm đến vấn đề năng lượng, nước, phát thải và các tiêu chuẩn ESG.

Do đó, Thành phố cần tiếp cận bài toán này bằng tư duy mới, xanh hóa ngay từ khâu quy hoạch, cấp phép đến vận hành dự án. Việc ưu tiên các dự án sử dụng năng lượng tái tạo, áp dụng công nghệ tuần hoàn, quản trị môi trường theo chuẩn quốc tế cần được xem là lợi thế cạnh tranh dài hạn. Khi TP.HCM cam kết phát triển xanh một cách nhất quán và thực chất sẽ không thiếu nhà đầu tư chiến lược.

* Theo bà, đâu là những điểm nghẽn lớn nhất của các doanh nghiệp điện tử- bán dẫn tại TP.HCM ?

- Các doanh nghiệp điện tử - bán dẫn tại TP.HCM không thiếu ý tưởng, không thiếu vốn và cũng không thiếu công nghệ. Tuy nhiên, thủ tục đầu tư cho lĩnh vực công nghệ cao còn kéo dài, trong khi việc phân loại và thẩm định dự án chưa thật sự rõ ràng. Cơ chế cho hoạt động nghiên cứu - phát triển và thử nghiệm công nghệ mới vẫn chưa đủ linh hoạt, khiến doanh nghiệp còn tâm lý dè dặt khi đầu tư cho đổi mới sáng tạo. Sự thiếu đồng bộ trong phối hợp giữa các cơ quan quản lý cũng làm gia tăng chi phí tuân thủ và kéo dài thời gian triển khai dự án.

* Trong chuỗi giá trị toàn cầu, TP.HCM nên tập trung vào những khâu nào để tạo lợi thế cạnh tranh?

- TP.HCM cần lựa chọn chiến lược phát triển có trọng tâm, phù hợp với năng lực hiện tại và xu thế thị trường thay vì dàn trải. Những khâu có giá trị gia tăng cao như thiết kế vi mạch, đóng gói - kiểm định tiên tiến và nghiên cứu - phát triển ứng dụng cho các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, ô tô điện hay công nghiệp thông minh là những hướng đi phù hợp. Đây là các khâu dựa nhiều vào chất xám, cho phép doanh nghiệp Việt Nam từng bước làm chủ công nghệ, nâng cao vị thế và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

* Nguồn nhân lực đóng vai trò như thế nào trong chiến lược phát triển ngành điện tử - bán dẫn của TP.HCM?

- Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt. TP.HCM cần tiếp cận thực tế và đột phá hơn trong đào tạo, gắn với nhu cầu của doanh nghiệp, triển khai đào tạo theo đơn đặt hàng, theo dự án và công nghệ cụ thể.

Thành phố cần xây dựng môi trường làm việc đủ hấp dẫn để giữ chân người giỏi, kể cả lực lượng chuyên gia và kỹ sư người Việt ở nước ngoài, không chỉ là phục vụ các dự án FDI, mà quan trọng hơn là hình thành lực lượng nòng cốt cho doanh nghiệp điện tử Việt Nam, để TP.HCM có thể đi đường dài bằng chính nội lực của mình. Muốn TP.HCM bứt phá, không thể đi theo lối mòn cũ.

* Xin cảm ơn bà!

Thanh Ngân