Phát triển Lào Cai thành cực tăng trưởng của vùng và cả nước

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá, Lào Cai là tỉnh có điều kiện thuận lợi và hội tụ đầy đủ tiềm năng, lợi thế để trở thành một cực tăng trưởng của vùng và cả nước, nhất là về phát triển năng lượng sạch, công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản, kinh tế cửa khẩu, giao thương hàng hóa, dịch vụ logistics; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa…

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại buổi làm việc

Theo Bộ trưởng, thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của mình, với tầm nhìn vượt thời gian và với những nỗ lực, quyết tâm rất lớn nên cấp ủy, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tại địa phương đã lãnh đạo, chỉ đạo và nỗ lực thực hiện giành được những kết quả rất nổi bật.

Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được, lĩnh vực công thương của tỉnh Lào Cai còn có những hạn chế, yếu kém cần tập trung khắc phục.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, sản xuất công nghiệp mặc dù có mức tăng trưởng khá cao nhưng chưa bền vững; đặc biệt là công nghệ còn chậm đổi mới; cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp còn thiếu cân đối (tỷ trọng công nghiệp chế biến còn thấp; trong khi tỷ trọng của công nghiệp khai thác cao; khai thác cao nhưng giá trị gia tăng nhỏ và vấn đề môi trường cũng là vấn đề thách thức.

Kinh tế cửa khẩu, hoạt động xuất nhập khẩu còn phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc, chưa mở rộng sang nhiều thị trường khác; việc tận dụng cơ hội mở cửa thị trường từ các Hiệp định thương mại tự do, nhất là các FTA thế hệ mới mà nước ta là thành viên của các doanh nghiệp còn hạn chế.

Quang cảnh buổi làm việc

Thị trường nội địa sức mua thấp (phần nào do quy mô dân số nhỏ, trong đó khoảng 66% là người dân tộc thiểu số). Nếu có cách làm hiệu quả hơn thì đây không chỉ đáp ứng nhu cầu của tỉnh Lào Cai mà phải là nơi hội tụ, trở thành chợ của khu vực. Hệ thống phân phối, hạ tầng thương mại phát triển chưa đồng bộ, quy mô còn hạn chế.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Quy hoạch tỉnh Lào Cai được phê duyệt từ khá sớm so với các địa phương khác (tháng 3.2023). Tuy nhiên, Quy hoạch Vùng mới được phê duyệt tháng 5.2024 và nhiều Quy hoạch ngành quốc gia được phê duyệt cùng thời điểm hoặc sau khi Quy hoạch của tỉnh được phê duyệt; bởi vậy chắc chắn sẽ có nhiều Quy hoạch ngành, Quy hoạch vùng chưa được cập nhật trong Quy hoạch tỉnh. Do đó, tỉnh Lào Cai cần khẩn trương, chủ động rà soát Quy hoạch tỉnh để điều chỉnh, cập nhật Quy hoạch vùng, Quy hoạch ngành, Quy hoạch ngành quốc gia cho đồng bộ với Quy hoạch của mình; đồng thời, xây dựng Quy hoạch và Kế hoạch sử dụng đất, nhất là Kế hoạch sử dụng đất trong kỳ cũng phải đồng bộ.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Lào Cai cần đẩy mạnh cơ cấu lại ngành công nghiệp theo hướng hiện đại, quy mô lớn, công nghiệp xanh, tuần hoàn, phát triển bền vững. Tập trung phát triển công nghiệp, khai thác chế biến sâu khoáng sản, xây dựng Lào Cai trở thành trung tâm luyện kim, cơ khí, hóa chất lớn của cả nước; trong đó, ưu tiên thu hút đầu tư khai thác và chế biến sâu khoáng sản, đáp ứng nhu cầu nguyên liệu đầu vào cho các ngành sản xuất, vật liệu, hóa chất, phân bón, cơ khí chế tạo và điện tử, đồng thời giảm thiểu tác động vào môi trường, bảo đảm phát triển bền vững. Chú trọng phát triển công nghiệp chế biến sâu một số sản phẩm nông sản có thế mạnh của tỉnh (như chè, quế, dược liệu…) nhằm nâng cao giá trị xuất khẩu và đáp ứng yêu cầu các thị trường khó tính (như Mỹ, châu Âu).

Về phát triển thương mại, tỉnh cần chú trọng hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận và triển khai thực thi các quy hoạch hạ tầng thương mại dịch vụ cả thương mại truyền thống và thương mại hiện tại, nhất là "tiềm năng khai thác logistics ở địa phương không ở đâu có được như Lào Cai".

Tỉnh cần chú trọng hỗ trợ các doanh nghiệp tận dụng tốt các cơ hội từ các FTA mà Việt Nam là thành viên, nhất là các FTA thế hệ mới để phát triển sản xuất và mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hóa. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp với nhu cầu và năng lực của doanh nghiệp; đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong xúc tiến thương mại nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng thị trường, phát triển các mặt hàng và thị trường xuất khẩu mới.

Lào Cai có thế mạnh về phát triển du lịch nghỉ dưỡng và du lịch văn hóa. Vì vậy, tỉnh cần đẩy mạnh phát triển thương mại gắn với du lịch, xem đây là hình thức xuất khẩu tại chỗ hiệu quả nhất.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tặng quà các cán bộ công tác tại Cửa khẩu quốc tế Kim Thành II, Lào Cai

Nếu Lào Cai triển khai kinh tế ban đêm thì không chỉ bán sản phẩm địa phương mà còn là địa chỉ du lịch tại chỗ, hàng hóa sản xuất cả nước có thể tập kết ở Lào Cai. Đây là cơ hội tốt nhất để Lào Cai phát triển, không chỉ thúc đẩy sản xuất địa phương mà thúc đẩy thương mại cả vùng, cả nước.

Tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Đặng Xuân Phong đề xuất Bộ Công Thương hỗ trợ địa phương trong vấn đề logistic đường sắt, xây dựng cửa khẩu thông minh. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh xây dựng hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách để tháo gỡ các nút thắt trong hoạt động công thương, ổn định hoạt động sản xuất – kinh doanh, nâng cao giá trị sản xuất trong phát triển công nghiệp, thương mại và huy động nguồn lực tốt hơn.

Ngoài ra, tỉnh Lào Cai đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ thu hút các nhà đầu tư tiềm lực, giàu kinh nghiệm đến Lào Cai đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các khu, cụm công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu và Trung tâm logistic; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện tổng kết, đánh giá hoạt động của khu kinh tế cửa khẩu đề xuất cấp có thẩm quyền các giải pháp, chính sách phát triển khu khu kinh tế cửa khẩu, phương án thí điểm Khu hợp tác kinh tế qua biên giới.

Minh Anh