Phát triển HTX là khâu đột phá kinh tế ở huyện nghèo xứ Tuyên

Huyện Lâm Bình được Chính phủ phê duyệt là một trong số 74 huyện nghèo theo Quyết định số 353/QĐ-TTg ngày 15/3/2022 và có đến trên 95% là con em đồng bào dân tộc thiểu số.

Ổn định cuộc sống nhờ HTX

Do đó, để giúp người dân thoát nghèo và có cuộc sống ổn định, huyện đã chú trọng phát huy lợi thế, phát triển các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chất lượng cao mang đặc trưng riêng có của từng địa phương thông qua những mô hình HTX cụ thể.

Tiêu biểu như HTX Nông lâm nghiệp Thổ Bình (xã Thổ Bình) đã liên kết thành viên, người dân phát triển cánh đồng lạc trên quy mô lớn, duy trì trên 1 nghìn con dê và trên 250 ha chè Shan tuyết…

Nhờ thay đổi phương thức sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, sản lượng các sản phẩm của HTX cao gấp 2 lần so với hình thức sản xuất nhỏ lẻ so với trước kia. Ngoài ra, HTX còn đầu tư cho sơ chế, chế biến lạc, chè để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Chỉ tính riêng cây lạc, mỗi năm HTX bao tiêu khoảng 1.300 tấn, doanh thu từ cây lạc hằng năm đạt trên 800-900 triệu đồng/năm. Ngoài ra, HTX còn đầu tư nhà kho, nhà xưởng cung ứng vật tư đầu vào cho người dân, thành viên.

Từ những dịch vụ này, tùy từng năm, doanh thu của HTX dao động trong khoảng 2,5-3 tỷ đồng/năm. Thu nhập của 7 lao động thường xuyên của HTX đạt 6-7 triệu đồng/ tháng, ngoài ra còn tạo việc làm cho nhiều lao động theo thời vụ khác. 73 hộ liên kết cùng HTX yên tâm sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa vì đã được hỗ trợ đầu vào, đầu ra.

Gia đình anh Ma Công Vinh ở thôn Nà Cọn, xã Thổ Bình có hoàn cảnh khó khăn. Nhưng khi có HTX Thổ Bình hỗ trợ trồng lạc hữu cơ để HTX thu mua chế biến, gia đình anh Vinh đã trồng trung bình 3.000m2 lạc. Mỗi vụ trừ hết chi phí, gia đình anh Vinh lãi khoảng 10-12 triệu đồng. Cuộc sống gia đình anh đã ổn định hơn.

Hỗ trợ HTX, người dân nuôi dê để nâng cao thu nhập ở HTX Thổ Bình.

Gia đình anh Ma Duy Mân ở thôn Nà Mỵ, xã Thổ Bình từng chăn nuôi dê những khó khăn trong tiêu thụ. Nhưng nhờ có HTX Nông lâm nghiệp Thổ Bình, anh đã phát triển 100 con dê sinh sản và thương phẩm. Mỗi con dễ khi bán cho thu khoảng 3 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí, anh lãi khoảng 60 triệu đồng/lứa.

Còn tại HTX Nông, lâm, ngư nghiệp Lâm Bình, nhờ chủ động đầu tư trang thiết bị, máy móc, HTX đã nghiên cứu và chế biến thành công sản phẩm bột rắc cơm từ nguồn nguyên liệu cá lăng và lạc sen đỏ, tạo ra 2 sản phẩm đặc trưng bột rắc cơm Lâm Bình vị cá lăng và vị lạc sen đỏ. 100% nguyên liệu làm ra sản phẩm là tự nhiên, không chất bảo quản và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Không chỉ mang lại nguồn sản phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe người tiêu dùng, HTX Lâm Bình còn tạo việc làm và góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều người dân địa phương với thu nhập bình quân 5-7 triệu đồng/người/tháng.

Cánh tay đắc lực

Có thể thấy, Lâm Bình là một huyện vùng sâu vùng xa của tỉnh Tuyên Quang, từng đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội, tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao. Trong bối cảnh đó, sự hỗ trợ tích cực và hiệu quả từ các cơ quan, tổ chức, Nhà nước là lực đẩy quan trọng giúp huyện giảm nghèo, đặc biệt là phát triển các mô hình HTX để nâng cao đời sống, tạo việc làm cho người dân.

Một trong những điều đó chính là thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam đã trở thành một trong những động lực quan trọng, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống người dân, đặc biệt là trong công tác giảm nghèo bền vững thông qua những định hướng chiến lược là hỗ trợ toàn diện.

Cụ thể là nhận thức rõ vai trò và tiềm năng của mô hình HTX trong phát triển kinh tế địa phương và giảm nghèo, Liên minh HTX Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình, dự án thiết thực tại huyện Lâm Bình. Sự hỗ trợ này không chỉ dừng lại ở việc cung cấp nguồn lực tài chính ban đầu mà còn tập trung vào việc nâng cao năng lực cho cán bộ và thành viên HTX. Cụ thể là Liên minh HTX Việt Nam đã phối hợp với Liên minh tỉnh Tuyên Quang tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng về quản lý, điều hành HTX, kỹ năng sản xuất, kinh doanh, tiếp cận thị trường, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Điều này giúp HTX hoạt động hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng khả năng cạnh tranh.

Phát triển du lịch cộng đồng là một trong những thế mạnh kinh tế ở Lâm Bình.

Liên minh HTX Việt Nam cũng hỗ trợ xây dựng và phát triển các mô hình HTX kiểu mới. Trong đó, chú trọng đến việc thành lập và củng cố các HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012, đảm bảo tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, dân chủ và minh bạch. Các mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của địa phương như chè Shan tuyết, lúa chất lượng cao, cây ăn quả... được đặc biệt quan tâm.

Việc kết nối thị trường và xúc tiến thương mại cũng được Liên minh HTX Việt Nam quan tâm từ đó giúp các HTX tại Lâm Bình với các doanh nghiệp, nhà phân phối trong và ngoài tỉnh kết nối được với nhau. Đặc biệt, thông qua Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam), các hoạt động xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm được tổ chức thường xuyên, giúp sản phẩm của HTX tiếp cận được thị trường rộng lớn hơn, từ đó tăng thu nhập cho thành viên.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động, Trường Bồi dưỡng Cán bộ (Liên minh HTX Việt Nam) cũng kết nối với Liên minh HTX tỉnh để đào tạo nguồn nhân lực (thành viên, cán bộ HTX) và chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng các điển hình tiên tiến thông qua các buổi giao lưu, học hỏi kinh nghiệm giữa các HTX thành công trong và ngoài tỉnh. Điều này giúp các HTX tại Lâm Bình có thêm kiến thức và động lực để phát triển.

Hiệu quả rõ rệt trên vùng đất khó

Nhờ sự hỗ trợ toàn diện và hiệu quả từ Liên minh HTX Việt Nam và các ngành liên quan, phong trào HTX tại huyện Lâm Bình đã có những bước phát triển đáng ghi nhận, đóng góp tích cực vào công tác giảm nghèo của địa phương.

Cụ thể là số lượng và chất lượng HTX ngày càng tăng. Nhiều HTX mới được thành lập và đi vào hoạt động hiệu quả, các HTX cũ được củng cố và phát triển theo hướng bền vững như HTX Nông lâm nghiệp Thổ Bình, HTX Quang Minh, HTX Toàn Dũng, HTX Nhật Minh…

Thu nhập của thành viên HTX được nâng cao. Đặc biệt là việc tham gia HTX giúp người dân có đầu ra ổn định cho sản phẩm, giảm thiểu rủi ro trong sản xuất và kinh doanh, từ đó tăng thu nhập và cải thiện đời sống.

Phát triển HTX góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Cụ thể là các HTX đã mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, có giá trị gia tăng, góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang sản xuất hàng hóa.

Cũng từ những mô hình này đã tạo việc làm và tăng cường liên kết cộng đồng. Bởi HTX không chỉ tạo việc làm trực tiếp cho thành viên mà còn góp phần tạo ra các dịch vụ hỗ trợ, tăng cường sự gắn kết và hợp tác trong cộng đồng.

Điều này góp phần không nhỏ vào việc giảm tỷ lệ hộ nghèo của địa phương. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 của huyện giảm đều hàng năm. Đến cuối năm 2023, huyện còn 4.702 hộ nghèo, giảm 861 hộ so với năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo là 40,93%. Đến cuối 2024, huyện giảm 6,78% hộ nghèo, đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 34,15%.

Với mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm 6,76% đến cuối năm 2025, huyện Lâm Bình xác định, những kết quả đạt được là minh chứng rõ ràng của mô hình kinh tế tập thể, HTX trong công tác giảm nghèo. Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành để hỗ trợ người dân, HTX thông qua các chương trình, dự án cụ thể.

Trong đó, tập trung phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm bền vững thông qua hỗ trợ xây dựng các chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sẽ tiếp tục nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm chủ lực của địa phương.

Đặc biệt, thế mạnh của địa phương là phát triển du lịch cộng đồng. Chỉ trong năm 2024, toàn huyện đón 176 nghìn lượt khách, bằng 100,5% kế hoạch, tăng 15,7% so với cùng kỳ. Doanh thu xã hội từ du lịch đạt 228,8 tỷ đồng, bằng 100% kế hoạch và tăng 33,2% so với năm trước. Vì vậy, huyện sẽ tập trung hỗ trợ phát triển các HTX gắn với du lịch cộng đồng. Điều này giúp khai thác tiềm năng du lịch của huyện, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân thông qua các mô hình HTX dịch vụ du lịch.

Với những mục tiêu cụ thể, cùng với sự nỗ lực của chính quyền và người dân địa phương, huyện Lâm Bình chắc chắn sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong công tác giảm nghèo bền vững, xây dựng một tương lai tươi sáng và ấm no cho người dân vùng cao.

Tùng Lâm