Phật thủ đội giá gấp đôi

Vùng đất bãi Liên Châu, huyện Yên Lạc nổi tiếng với quả phật thủ khi có khoảng 30ha với hơn 20 hộ trồng. Năm nay, do ảnh hưởng bão số 3, diện tích trồng phật thủ ở địa phương bị thu hẹp. Mùa vụ thất thu nên giá phật thủ năm nay dự báo tăng gấp đôi, gấp ba trong dịp Tết Nguyên đán 2025. Tuy nhiên, mức giá này cũng không đủ bù đắp thiệt hại kinh tế do sản lượng quả thấp.

Còn hơn 1 tháng nữa là Tết Nguyên đán, thời điểm này, nhiều tiểu thương đã có mặt tại các vườn phật thủ ở xã Liên Châu để thăm quả, chốt giá và đặt cọc mua hàng.

Chị Nguyễn Thị Hải, một tiểu thương ở thành phố Vĩnh Yên cho biết: “Sau khi thăm vườn, chốt giá, tôi sẽ dùng dây vải có số thứ tự để đánh dấu những quả phật thủ ưng ý. Áp Tết, tôi quay lại nhà vườn thu hoạch những quả phật thủ mình đã chọn mang về thành phố bán. Năm nay, số quả phật thủ đẹp trong vườn không nhiều, trong khi giá lại đắt gấp đôi, gấp ba nên việc chốt giá gặp nhiều khó khăn".

Anh Vương Chí Quyền chăm sóc cây phật thủ với mong muốn thu hoạch được sản lượng cao.

Là tiểu thương chuyên kinh doanh phật thủ nên chị Hải có kinh nghiệm lựa chọn những quả đẹp. Theo chị Hải, quả phật thủ mang ý nghĩa tâm linh, may mắn, tài lộc. Hình dáng quả phật thủ giống như bàn tay Phật, có mùi thơm nhẹ, bày trên ban thờ đẹp và được lâu (từ 1 - 4 tháng) nên người dân ưa chuộng, mua nhiều vào dịp Tết Nguyên đán.

Nếu những năm trước, phật thủ đẹp tại các nhà vườn có giá khoảng 100.000 đồng/quả thì thời điểm này là 300.000 đồng/quả. Như vậy, khi đến tay người tiêu dùng, giá phật thủ năm nay có khả năng lên tới 400.000 - 500.000 đồng/quả.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người dân thắt chặt chi tiêu, việc phải chi từ 300.000 - 500.000 đồng/quả phật thủ không chỉ khiến người mua mà người bán như chị Hải phải cân nhắc.

Chị Nguyễn Thị Hải cho biết thêm: “Do giá phật thủ năm nay quá đắt nên tôi chỉ đặt mua một ít quả đẹp về phục vụ khách VIP, còn chủ yếu mua hàng tầm trung, khoảng vài chục nghìn đồng đến hơn một trăm nghìn đồng/quả. Dự báo kinh tế năm nay khó khăn, việc "ôm" nhiều hàng đẹp về không bán được, nguy cơ lỗ vốn là rất lớn".

Không chỉ thất thu về số lượng, chất lượng quả phật thủ năm nay cũng không được đánh giá cao. Ở nhiều nhà vườn, các thương lái tìm "đỏ mắt" cũng chỉ được vài trăm quả to, đẹp nên không ít người phải bỏ thời gian, công sức 2-3 ngày để chọn lựa, đánh dấu từng quả rất kỳ công.

Anh Vương Chí Quyền, chủ nhà vườn phật thủ thôn Nhật Chiêu, xã Liên Châu cho biết: “Gia đình tôi có 2 mẫu ruộng trồng phật thủ với khoảng 500 gốc. Do ảnh hưởng bão số 3 nên diện tích phật thủ hiện nay chỉ còn hơn 1 mẫu. Năm nay, sản lượng đạt thấp nên lượng khách đến vườn đặt hàng cũng ít hơn những năm trước”.

Sau khi chốt cọc, tiểu thương đánh dấu những quả phật thủ đẹp để áp Tết đến thu hoạch.

Theo anh Quyền, những năm trước, với 2 mẫu phật thủ, gia đình anh thu hoạch được khoảng 4.000 quả, nhưng năm nay giảm mạnh, chỉ còn hơn 400 quả đạt yêu cầu. Do đó, dù giá bán phật thủ có tăng gấp 2, thậm chí gấp 3 lần cũng không đủ chi phí bù đắp bởi sản lượng thấp. Chưa kể chi phí đầu tư, khôi phục diện tích cây trồng bị ngập, hỏng là rất lớn.

Kiên trì đi từng ruộng, ngắm nghía từng quả phật thủ, chị Phạm Thị Loan, một tiểu thương ở thành phố Vĩnh Yên cho biết: “Năm nay số lượng quả phật thủ đẹp của nhà vườn ít hơn những năm trước. Với gần 2 mẫu phật thủ ở nhà anh Quyền, tôi chỉ chọn được khoảng 100 quả đẹp".

Những năm qua, cây phật thủ được người dân xã Liên Châu ví như cây tiền tỷ bởi lợi nhuận thu về đạt cao hơn so với nhiều loại cây trồng khác. Nếu chăm bẵm tốt, trung bình, mỗi cây phật thủ cho từ 50-70 quả. Với mức giá từ 30.000-50.000 đồng/quả, vào dịp Tết Nguyên đán, nhiều nhà vườn ở xã Liên Châu có thu nhập hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng.

Một quả phật thủ có hình dáng đẹp được tiểu thương lựa chọn, đánh dấu "chủ quyền".

Mặc dù làm nông nghiệp luôn tiềm ẩn rủi ro, nguy cơ thất thu hoặc mất mùa thường trực do yếu tố thời tiết, thiên tai, nhưng với tiềm năng, giá trị mang lại từ cây phật thủ đã tạo động lực để người nông dân xã Liên Châu nhanh chóng khôi phục những diện tích cây trồng bị ngập, hỏng và phủ xanh những vùng đất bãi ven sông. Qua đó gieo lên niềm hi vọng những mùa vàng bội thu vào những năm sau.

Bài, ảnh: Hà Trần