Phát huy vai trò đội ngũ trí thức tham gia tư vấn, phản biện xã hội
Những năm qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã làm tốt vai trò tập hợp, đoàn kết, phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức, nhà khoa học tham gia các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, góp phần cung cấp luận cứ khoa học, cơ sở thực tiễn, là kênh thông tin quan trọng cho việc hoạch định chủ trương, ban hành chính sách phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.
Tham dự Hội thảo tư vấn “Phát triển nghề trồng hoa, cây cảnh gắn với du lịch trên địa bàn tỉnh Sơn La”, chúng tôi nhận thấy các trí thức, nhà khoa học đã thể hiện tâm huyết với những mục tiêu lớn mà tỉnh đặt ra. Tại hội thảo đã nhận được 9 ý kiến, bài tham luận tư vấn, phản biện của các trí thức, nhà khoa học tham gia.
Trực tiếp tham luận tại hội thảo, ông Nguyễn Thế Luận, Phó Chủ tịch Hội Ngành nghề nông nghiệp nông thôn tỉnh, chia sẻ: Bài tham luận của Hội tập trung đánh giá thực trạng phát triển nghề trồng hoa và cây cảnh trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, đề xuất các giải pháp cụ thể để phát triển nghề trồng hoa, cây cảnh bền vững, phù hợp với từng địa phương trong tỉnh.
Bà Phạm Thị Hà, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp Hội), thông tin: Trước mỗi hội thảo tư vấn, phản biện, Liên hiệp Hội lựa chọn, kết nối với các chuyên gia, nhà khoa học có hiểu biết sâu về lĩnh vực tư vấn, phản biện để mời tham gia; tổng hợp đưa ra các gợi ý cần phản biện. Các chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu kỹ về nội dung tư vấn, phản biện trước khi tiến hành hội thảo, giúp vấn đề tư vấn, phản biện được nghiên cứu sâu, bảo đảm chất lượng.
Đến nay, Liên hiệp Hội có 17 hội thành viên, với trên 30.000 hội viên thuộc nhiều lĩnh vực chuyên ngành. Trong đó, 5 hội được công nhận là hội đặc thù; 4 hội được hỗ trợ kinh phí hoạt động; 8 hội được hỗ trợ trụ sở, nhân sự. Hằng năm, Liên hiệp Hội và các hội thành viên đã ký kết chương trình phối hợp hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Từ đầu năm đến nay, Liên hiệp Hội đã phối hợp với Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, các sở, ngành, các hội thành viên tổ chức 25 hội thảo tư vấn, phản biện. Trong đó, 9 hội thảo tư vấn về các lĩnh vực nông nghiệp, xây dựng, du lịch, kinh tế và 16 hội thảo tư vấn vào các dự án, dự thảo luật được Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đặt hàng.
Bên cạnh đó, Liên hiệp Hội còn tham gia ý kiến vào các dự thảo văn bản quy phạm, các văn bản chuyên ngành do các sở, ban, ngành dự thảo, xin ý kiến, chủ yếu là các văn bản của Sở Nội vụ, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường. Tham gia Hội đồng sáng kiến cấp tỉnh; 4 hội đồng tư vấn, đánh giá nghiệm thu đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh; 18 hội đồng thẩm định nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND tỉnh.
Tuy nhiên, hiện nay, tỉnh ta chưa có văn bản pháp lý, cơ chế tạo điều kiện để trí thức tham gia tư vấn, phản biện và giám định xã hội, các hoạt động khi triển khai mới chỉ căn cứ theo Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Đội ngũ trí thức của tỉnh số lượng và chất lượng đã được nâng lên, nhưng tập trung chủ yếu các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, quản lý hành chính nhà nước; thiếu các chuyên gia lĩnh vực khoa học kỹ thuật. Kinh phí tỉnh giao dành cho hoạt động tư vấn, phản biện xã hội còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
Tiếp tục triển khai hiệu quả các hoạt động tư vấn, phản biện, Liên hiệp Hội chú trọng công tác phối hợp với các hội thành viên. Đa dạng các hoạt động hội thảo khoa học, tư vấn, phản biện để tập hợp đội ngũ trí thức, chuyên gia, nhất là người địa phương đang công tác ở ngoài tỉnh và tại các cơ quan Trung ương. Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Đồng thời, xây dựng quy trình các bước thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội để đội ngũ trí thức đóng góp trí tuệ, cung cấp cho các cơ quan, tổ chức có chương trình, dự án, đề án quan trọng, các luận cứ khoa học, cơ sở thực tiễn mang tính độc lập, khách quan trước khi thẩm định, quyết định phê duyệt, bảo đảm tính khả thi khi thực hiện.