Phát hiện cá heo cô đơn ở biển Baltic 'nói chuyện' với chính mình

Phát hiện này không chỉ mới lạ mà còn mở ra những câu hỏi về hành vi và cảm xúc của loài cá heo khi sống trong sự cô đơn.

Cá heo mũi chai. (Nguồn: Getty Images)

Cá heo mũi chai (Tursiops truncatus) là loài động vật xã hội, thường sinh sống theo đàn và có tương tác xã hội cao. Vào tháng 9/2019, một hiện tượng hiếm gặp xảy ra khi Delle xuất hiện tại eo biển Svendborgsund, phía nam đảo Funen, Đan Mạch – một khu vực nằm ngoài phạm vi sinh sống thường thấy của loài này.

Điều đặc biệt là không có bất kỳ con cá heo nào khác ở gần đó, khiến Delle trở thành cá thể cô lập hoàn toàn.

Để tìm hiểu sự hiện diện của Delle ảnh hưởng thế nào đến hệ sinh thái khu vực, các nhà nghiên cứu đã lắp đặt thiết bị ghi âm dưới nước.

Ban đầu, họ chỉ mong đợi ghi nhận một số âm thanh nhỏ lẻ, nhưng thực tế vượt xa kỳ vọng. Trong vòng 69 ngày, từ ngày 8/12/2022 đến ngày 14/2/2023, thiết bị đã thu thập được 10.833 âm thanh từ Delle, bao gồm nhiều loại âm thanh thường liên quan đến giao tiếp xã hội.

Những âm thanh này bao gồm 2.291 tiếng huýt sáo, 2.288 chuỗi xung âm, 5.487 âm thanh tần số thấp và 767 tiếng đánh bóng nước.

Một điểm đặc biệt là trong số đó, Delle tạo ra ba tiếng huýt sáo có đặc trưng riêng – một dạng âm thanh được xem như "danh thiếp"cá nhân của loài cá heo.

Các nhà khoa học nhận định, nếu không biết Delle ở một mình, họ có thể dễ dàng nhầm lẫn rằng đây là tiếng động từ một nhóm cá heo đang tương tác xã hội với nhau. Khám phá này đã được công bố ngày 31/10 trên tạp chí Bioacoustics.

Hành vi của Delle đặt ra nhiều giả thuyết thú vị. Một khả năng là Delle đang tự "nói chuyện" để giảm cảm giác cô đơn hoặc giải tỏa cảm xúc, tương tự như cách con người tự cười khi đọc điều gì đó hài hước dù không có ai xung quanh.

Nó cũng có thể phát ra âm thanh như một bản năng để săn mồi hoặc định vị môi trường, vì cá heo vốn dựa vào âm thanh để sinh tồn. Tuy nhiên, việc Delle phát ra âm thanh nhiều như vậy, cả ngày lẫn đêm, vẫn là điều bí ẩn.

Một số nhà khoa học còn cho rằng Delle có thể đang cố gắng thu hút sự chú ý của những con cá heo khác. Nhưng với 3 năm sống đơn độc tại vùng biển này, khả năng Delle còn hy vọng tìm thấy đồng loại ngày càng giảm.

Nghiên cứu này đã làm thay đổi cách nhìn nhận về những con cá heo sống cô lập. Trước đây, chúng thường bị xem là "kẻ lạc loài" và ít được nghiên cứu. Nhưng âm thanh của Delle đã cho thấy rằng những cá thể đơn độc này vẫn có thể cung cấp thông tin quan trọng về cách loài cá heo sử dụng âm thanh để giao tiếp và biểu đạt cảm xúc.

Theo các chuyên gia, phát hiện này mở ra một hướng nghiên cứu mới: liệu âm thanh của cá heo có thể phản ánh tâm trạng, cảm xúc, hay thậm chí là suy nghĩ của chúng hay không. Đây có thể là chìa khóa giúp con người hiểu sâu hơn về hành vi và tâm lý của loài vật thông minh này trong tự nhiên.

Xuân Minh