Phạm nhân ở Trại giam Thanh Lâm háo hức chờ đặc xá
Ít ngày nữa thôi, hơn 40 phạm nhân của Trại giam Thanh Lâm sẽ được trở về bên gia đình, người thân. Lớp học tái hòa nhập cộng đồng cho các phạm nhân được đề nghị đặc xá đang học những ngày cuối cùng với các kỹ năng cần thiết để các phạm nhân đủ hành trang trở lại cộng đồng.
Mấy hôm nay, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, số 4 nên huyện miền núi Như Xuân, Thanh Hóa trời nắng mưa thất thường, có lúc mưa như trút nước ngập đập tràn, lúc lại nắng gắt chói chang. Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt không làm giảm đi không khí sôi động bên trong Trại giam Thanh Lâm bởi chỉ ít ngày nữa thôi, hơn 40 phạm nhân sẽ được trở về bên gia đình, người thân. Lớp học tái hòa nhập cộng đồng cho các phạm nhân được đề nghị đặc xá đang học những ngày cuối cùng với các kỹ năng cần thiết để các phạm nhân đủ hành trang trở lại cộng đồng.
Nói về công tác thực hiện Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, Đại tá Nguyễn Đình Giang, Giám thị Trại giam Thanh Lâm cho biết, ngay sau khi có Quyết định đặc xá được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, đơn vị đã chủ động tuyên truyền Luật Đặc xá đến tất cả CBCS và phạm nhân để biết, nghiên cứu thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, bài bản. Ngày 7/8, Quyết định của Chủ tịch nước và Hướng dẫn của Hội đồng Tư vấn đặc xá chuyển về đơn vị, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch, niêm yết công khai Quyết định của Chủ tịch nước đến phòng ăn, phòng giam, khu vui chơi, khu lao động của các phạm nhân, đồng thời xây dựng kịch bản chương trình trên hệ thống loa truyền thanh. Việc quán triệt, tuyên truyền không chỉ cho phạm nhân mà CBCS trong đơn vị cũng phải tìm hiểu, nắm rõ quy định để thực hiện đảm bảo 2 yếu tố là đúng điều kiện, tiêu chuẩn; công khai minh bạch, đáp ứng yêu cầu to lớn của Đảng, Nhà nước và của Ngành. Sau khi phạm nhân tìm hiểu, tự đối chiếu, tiêu chuẩn, điều kiện của bản thân, sau đó sẽ tự viết đơn, các phân trại tổng hợp, nghiên cứu hồ sơ và báo cáo Hội đồng đặc xá của đơn vị. Vụ 8, Viện KSND Tối cao cũng đã kiểm tra, đánh giá cao công tác tuyên truyền, chuẩn bị và làm hồ sơ đối với các phạm nhân được đề nghị đặc xá năm 2024. “Đến thời điểm hiện tại, Trại giam Thanh Lâm đã hoàn thiện tất cả các hồ sơ phạm nhân đủ điều kiện đặc xá, đảm bảo chất lượng theo quy định, gửi cơ quan cấp trên trình Hội đồng Tư vấn đặc xá xem xét, lập danh sách trình Chủ tịch nước Chủ tịch nước quyết định” – Đại tá Nguyễn Đình Giang chia sẻ.
Được biết, trong thời gian hoàn thiện hồ sơ Trại giam phối hợp với Công an huyện, Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch tuyên truyền pháp luật về Luật Đặc xá, Luật Căn cước, Luật TTATGT đường bộ… và các điều kiện để vay vốn tái hòa nhập cộng đồng theo Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ để sau khi trở về, các phạm nhân có kiến thức, hiểu biết xã hội để tái hòa nhập cộng đồng.
Khi chúng tôi đến, lớp học tái hòa nhập cộng đồng do Đại úy Lê Xuân Tình, cán bộ giáo dục đang giảng về Luật Căn cước và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Đây là những dự án luật mới, do Bộ Công an chủ trì soạn thảo vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7 vừa qua nên các phạm nhân chưa biết nhiều về những quy định trong những luật này.
Đại úý Lê Xuân Tình cho biết, “Thực hiện kế hoạch của Ban Giám thị về mở lớp tái hòa nhập cho phạm nhân được đề nghị đặc xá, tôi đã xây dựng kế hoạch, chuẩn bị tài liệu, nội dung để giảng dạy, cố gắng chuyển tải các nội dung cơ bản nhất là nội dung về quyền, nghĩa vụ của người được đặc xá, quy định về xóa án tích, các quy định về tái hòa nhập cộng đồng… Đặc biệt là Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cho người chấp hành xong án phạt tù vay vốn, đây là quy định được nhiều phạm nhân quan tâm, tìm hiểu nên tôi giảng kỹ, trả lời đầy đủ các thắc mắc của phạm nhân để họ đủ kiến thức, có thể sử dụng được ngay sau khi được đặc xá”.
Chưa hiểu quy định về đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe, phạm nhân Nguyễn Trọng Tải, ở xóm 5 xã Giao Yến, Giao Thủy, Nam Định hỏi vấn đề này để khi trở về sẽ đi học lái xe ôtô. Tải cho biết, năm 2022, do dịch COVID -19 nên việc đào tạo lái xe bị tạm dừng, trong khi nhiều người có nhu cầu có giấy phép lái xe để điều khiển phương tiện đi làm ăn. Chính vì vậy, Tải đã cùng 4 đối tượng khác đã tự “chế tác” làm giả 564 giấy phép lái xe các loại, 131 chứng chỉ sơ cấp về đào tạo lái xe, 665 giấy khám sức khỏe, 531 biên bản tổng hợp kết quả sát hạch lái xe. Tải và đồng bọn bị Công an tỉnh Nam Định bắt ngày 10/11/2022 về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức, bị TAND tỉnh Nam Định tuyên án 3 năm 6 tháng tù giam, thi hành án tại Trại giam Thanh Lâm từ ngày 30/8/2023. Tính đến ngày 19/9, Tải chấp hành án được 1 năm 10 tháng, 9 ngày, được giảm án 1 lần 7 tháng. “Nếu được đặc xá lần này, tôi sẽ được về sớm 1 năm 21 ngày. Tôi ngóng từng ngày để được về nhà với bố mẹ và gia đình để làm lại cuộc đời. Tôi quá sai rồi nên không bao giờ dám vi phạm gì nữa” - Tải cho biết.
Được đề nghị đặc xá lần này, phạm nhân Vũ Ngọc Minh ở Láng Hạ, Thành Công, Hà Nội, phạm tội “tham ô tài sản” cũng đếm từng ngày để được trở về với gia đình. Ông Minh năm nay 63 tuổi trải qua nhiều thăng trầm của cuộc đời nên thấu hiểu một ngày trong tù bằng nghìn thu ở ngoài. Ông bày tỏ vô cùng biết ơn chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội. “Trong thời gian thi hành án tại Trại giam Thanh Lâm, tôi được các cán bộ động viên, giúp đỡ, khích lệ rất nhiều. Từng làm trong cơ quan nhà nước nên bị bắt, phải thi hành án, tôi cũng từng cảm thấy buồn, mặc cảm nhưng được các cán bộ động viên phải tích cực cải tạo, sửa chữa lỗi lầm gây ra nên tôi đã cố gắng cao nhất để sớm được khoan hồng. Đặc biệt, tôi nhớ nhất câu nói của Giám thị “không có việc gì không thể, các anh hãy cố gắng cải tạo tốt nhất sẽ được ghi nhận, khoan hồng”. Điều đó đã đúng, bởi kết quả đánh giá quá trình cải tạo là một trong những quy định “cứng” để được đặc xá. Chính nhờ chấp hành tốt quy định, cải tạo tích cực, tôi và nhiều phạm nhân khác đã được đề nghị Chủ tịch nước đặc xá” -phạm nhân Vũ Ngọc Minh cho biết. Được biết, phạm nhân Vũ Ngọc Minh có trình độ Tiến sĩ, giỏi ngoại ngữ nên trong thời gian thi hành án tại Trại giam Thanh Lâm, phạm nhân này được các cán bộ chọn để đứng lớp dạy xóa mù chữ cho các phạm nhân, đồng thời cũng là một trong những “hạt nhân” giúp cán bộ động viên, giúp đỡ các phạm nhân khác. Nếu được đặc xá lần này, ông Minh sẽ được về trước 3 tháng, 14 ngày.
Chưa được đặc xá lần này, phạm nhân Châu Việt Cường, phạm tội giết người cho biết, khi vào trại giam, các phạm nhân thường buồn, thậm chí rối loạn tâm trí, nhưng được các cán bộ động viên nên đã yên tâm cải tạo. Đặc biệt, các cán bộ đã giải thích rất kỹ quy định của đặc xá là phải cải tạo khá, tốt suốt quá trình thi hành án. Chính vì vậy, nếu không yên tâm từ đầu, xếp loại cải tạo trung bình trở xuống sẽ không được hưởng chính sách khoan hồng đặc biệt này . “Được các cán bộ động viên, giải thích, chúng tôi hiểu rằng, dù chưa được đặc xá lần này nhưng nếu cố gắng thì có thể sẽ được hưởng đặc xá lần sau. Điều quan trọng nhất là sẽ được hưởng khoan hồng của Nhà nước như giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện” - Châu Việt Cường cho biết.
Để chuẩn bị “hành trang” cho các phạm nhân trước khi trở về, ngoài tư vấn, bồi dưỡng kiến thức, Trại giam Thanh Lâm đã phối hợp với Công an huyện Như Xuân làm thủ tục cấp căn cước cho các phạm nhân đủ điều kiện. Theo đó, khi được nhận Quyết định đặc xá, các phạm nhân cũng có Căn cước để thực hiện các quyền công dân của mình.
Cơn mưa rừng lại sầm sập kéo đến nhưng cũng không làm giảm không khí sôi nổi bên trong lớp học tái hòa nhập cộng đồng của Trại giam Thanh Lâm. Các phạm nhân ai cũng hồ hởi hỏi về các chính sách, quy định của pháp luật, bởi họ hiểu, đó chính là những hành trang cần thiết để họ mang theo sau khi được đặc xá trở về.
Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước… Từ 2009 đến nay, Chủ tịch nước đã 9 lần ký quyết định đặc xá cho hơn 92.000 phạm nhân có quá trình lao động, cải tạo, rèn luyện tốt tái hòa nhập cộng đồng, trở về với gia đình, làm công dân có ích cho xã hội. Kết quả các đợt đặc xá đã được nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; điều đó tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù một cách công bằng, bình đẳng.
Bên cạnh những giá trị cốt lõi mang tính nhân văn, nhân đạo, có thể nhận thấy kết quả trong công tác đặc xá những năm qua mang lại ý nghĩa tích cực trên nhiều phương diện của đời sống xã hội, có tác dụng khuyến khích những người bị kết án phạt tù đang chấp hành bản án tích cực học tập, lao động, chấp hành tốt các quy định, nội quy trại giam, lập công chuộc tội để mong được hưởng khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình và cộng đồng. Công tác đặc xá đã góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước, thể hiện bản chất ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. Về kinh tế, việc đặc xá tha tù trước thời hạn góp phần giảm chi ngân sách nhà nước, giảm áp lực cho các trại giam, tạo điều kiện cho các trại giam nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, nâng cao chất lượng giáo dục cải tạo phạm nhân, chuẩn bị các cơ sở cần thiết cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng.