Paris Saint-Germain: Từ nỗi ám ảnh đến giấc mơ vô địch Champions League

Mảnh ghép còn thiếu

(PSG) từ lâu đã khao khát chiếc cúp bạc Champions League, nhưng giấc mơ ấy vẫn lẩn tránh họ. Không như Inter, đội từng đăng quang vào các năm 1964, 1965 và 2010, PSG chưa từng chạm tay vào danh hiệu danh giá này. Trận chung kết năm 2020 tại Lisbon, khi họ thua Bayern Munich 1-0 trong một sân đấu vắng bóng khán giả vì đại dịch, là ký ức đau đớn. Hơn thế, bàn thắng của Kingsley Coman, cầu thủ sinh ra tại Paris, như một nhát dao xoáy sâu vào khát vọng của đội bóng này.

Giống như Chelsea năm 2012 và Manchester City năm 2023, họ là một câu lạc bộ lớn trong nước nhưng không mấy thành công nổi bật, cho đến một ngày được rót một khoản tiền lớn, biến họ thành gã khổng lồ. PSG đã thống trị giải quốc nội khi mang về những tài năng phi thường, được dẫn dắt bởi một số huấn luyện viên vĩ đại, và rồi lấp đầy phòng truyền thống bằng những chiếc cúp. Thế nhưng, danh hiệu lớn ở đấu trường châu Âu vẫn là mảnh ghép duy nhất còn thiếu, thậm chí cũng là nỗi ám ảnh.

Cựu đội trưởng Thiago Silva chia sẻ trên Le Parisien (2023): “Áp lực vô địch Champions League tại PSG thật sự quá lớn. Nếu không giành được nó, mọi thành công khác đều bị xem nhẹ”.

Cựu tiền vệ Ander Herrera cũng nhấn mạnh trên beIN Sports (2023): “PSG là câu lạc bộ duy nhất mà thất bại ở đấu trường này đồng nghĩa với thảm họa”. Nỗi ám ảnh ấy từng đẩy PSG vào vòng xoáy sai lầm, từ việc chiêu mộ hàng loạt ngôi sao đắt giá như Neymar và Messi, đến việc thay đổi huấn luyện viên liên tục. Thomas Tuchel, Mauricio Pochettino, rồi Christophe Galtier đều không thể trụ vững quá hai năm.

Neymar thất vọng khi đội bóng không thể giành cúp châu Âu. (Ảnh: PSG)

Nỗi đau của PSG gợi nhớ đến Barcelona trước năm 1992, khi cúp châu Âu là mục tiêu bất khả thi. Thất bại trước Steaua Bucharest năm 1986 tại Seville, với loạt sút luân lưu thảm họa, để lại vết sẹo tâm lý sâu sắc. Khi Ronald Koeman ghi bàn quyết định tại Wembley năm 1992, niềm vui bùng nổ không chỉ vì danh hiệu, mà còn là sự giải thoát khỏi gánh nặng lịch sử.

Nếu PSG thắng, họ cũng không phải là đội bóng Pháp đầu tiên nâng cao chiếc cúp này, bởi nhà vô địch châu Âu năm 1993 là Marseille. Vào thời điểm đó, không có đội bóng Pháp nào giành được một danh hiệu châu Âu lớn. Reims đã thua Real Madrid trong trận chung kết năm 1956 và 1959, trong khi đội bóng vĩ đại Saint-Etienne của những năm 1970 đã thua Bayern Munich năm 1976, và bản thân Marseille đã bị Red Star Belgrade (nay là Crvena Zvezda) đánh bại năm 1991. Thêm vào đó là những trận thua trong trận chung kết UEFA Cup và Cup Winners' Cup, nên việc giành được một danh hiệu châu lục đã trở thành một nỗi ám ảnh của quốc gia.

Khi Marseille giành chiến thắng trước Milan nhờ cú đánh đầu của Basile Boli vào năm 1993, niềm vui như bùng nổ. Người hâm mộ đã rơi nước mắt. Tiêu đề trên tờ L'Equipe có nội dung, "Le jour de gloire" - tạm dịch: Chúng tôi đã hoàn thành giấc mơ thời thơ ấu". Và Boli cũng đã nhắc lại nhiều năm sau đó rằng "chiếc cúp sẽ ở lại với chúng tôi trong suốt quãng đời còn lại".

Theo đội trưởng Deschamps của Marseille khi đó, chiến thắng này có tác động lớn hơn đến trò chơi của Pháp. Sau khi Pháp vô địch World Cup 1998, Deschamps đã chia sẻ trong cuốn sách Va Va Voom của Tom Williams: “Mãi đến sau này tôi mới hiểu được mức độ mà chiến thắng đầu tiên tại châu Âu của một câu lạc bộ Pháp - và hơn thế nữa là tại Champions League - đã thay đổi mọi thứ đối với tương lai của bóng đá Pháp. Nó đã giải phóng cả một thế hệ cầu thủ bóng đá bằng cách cho thấy rằng cuối cùng chúng tôi, những người Pháp, đã có thể giành được một chiếc cúp lớn. Tôi đã nói điều đó và tôi cũng xin nhắc lại rằng nếu Pháp là nhà vô địch thế giới ngày hôm nay, họ nợ Tapie (ông chủ của Marseille) trước hết”.

"Hầu bao không đáy" của Tapie đưa Marseille vô địch Champions League 1993. (Ảnh: Marseille)

Quay trở lại tháng 9/2023. Các phóng viên đã hỏi Luis Enrique, người đang chuẩn bị cho trận đấu Champions League đầu tiên tại Paris Saint-Germain, rằng Liệu đội PSG này có thể vô địch Champions League không?

“Khi một câu lạc bộ bị ám ảnh bởi điều gì đó, điều đó không bao giờ tốt”, Enrique cảnh báo. “Bạn phải có tham vọng, nhưng sự ám ảnh thì không hiệu quả”.

“Nỗi ám ảnh” đó đã khiến PSG thay đổi huấn luyện viên trưởng. Thomas Tuchel đã đưa họ vào trận chung kết năm 2020, nơi họ bị Bayern Munich đánh bại 1-0 (với bàn thắng của cầu thủ Pháp Kingsley Coman), và ông đã bị sa thải vào Giáng sinh. Sau ông, Mauricio Pochettino chỉ trụ lại được 18 tháng, và người kế nhiệm ông, Christophe Galtier, thậm chí còn không quản lý được quá một năm dương lịch.

Lột xác dưới bàn tay Luis Enrique

Khi Luis Enrique đến PSG, ông đối mặt với một đội bóng đầy rẫy vấn đề. Những ngôi sao lớn như Neymar, Messi và Sergio Ramos lần lượt rời đi, nhường chỗ cho một cuộc cách mạng trẻ hóa. PSG chi gần 350 triệu euro để mang về các tài năng sáng giá, như Bradley Barcola, Joao Neves và Khvicha Kvaratskhelia. Mười trong số 13 tân binh đều dưới 26 tuổi, đánh dấu sự chuyển đổi từ lối chơi hào nhoáng phụ thuộc vào cá nhân sang một tập thể kỷ luật, pressing tầm cao và giàu năng lượng.

Mùa giải 2023-2024 chứng kiến những bước tiến rõ rệt. PSG bất bại trên sân khách tại Ligue 1, vượt qua “bảng tử thần” Champions League để vào bán kết – lần đầu tiên sau ba mùa giải. Dù thua Dortmund ở bán kết, đội bóng cho thấy sự trưởng thành đáng kể. Luis Enrique phá vỡ lời nguyền vòng 16 đội, xây dựng một PSG không còn lệ thuộc vào Kylian Mbappe, người đã rời đi để gia nhập Real Madrid.

PSG thua Dortmund ở bán kết Champions League mùa trước. (Ảnh: PSG)

Sự ra đi của Mbappe hóa ra lại là một điều may mắn. Ousmane Dembele, từng bị chê là phung phí cơ hội, đã bùng nổ với 33 bàn thắng trên mọi đấu trường mùa này. Khvicha Kvaratskhelia, với kỹ năng rê bóng xuất sắc, mở ra khoảng trống cho đồng đội, trong khi Joao Neves và Fabian Ruiz mang lại sự cân bằng ở tuyến giữa. PSG giờ là cỗ máy pressing hung hãn, thực hiện hơn năm pha tắc bóng mỗi trận, giảm bốn đường chuyền của đối thủ trước khi hành động phòng ngự. Luis Enrique chia sẻ trước trận chung kết: “Thành công lớn nhất của chúng tôi là các tiền đạo đã thay đổi tư duy phòng ngự. Họ làm việc như một tập thể, và đó là lý do chúng tôi tiến xa đến vậy”.

Đầu tháng này, huấn luyện viên trưởng cho biết đội đã "trưởng thành rất nhiều" trong suốt chiến dịch châu Âu. Nếu không phải vì giai đoạn giải đấu là tám trận thay vì sáu trận vòng bảng như cũ, PSG có thể đã bị loại: một trận thắng, một trận hòa và ba trận thua trong năm trận đầu tiên có nghĩa là họ phải hoàn hảo trước Red Bull Salzburg, Manchester City và Stuttgart. Họ đã: ghi được các chiến thắng 3-0, 4-2 và 4-1.

Chiến thắng trước Man City là lần đầu tiên PSG lội ngược dòng sau khi bị dẫn 2-0 kể từ tháng 5 năm 2012, và là lần duy nhất của họ tại Champions League. Đây được xem là một màn trình diễn trưởng thành. Họ có bốn cầu thủ ghi bàn khác nhau, kiểm soát bóng vượt trội, chuyển đổi một nửa trong tám cơ hội lớn của mình và gây áp lực buộc Man City phải đối mặt với đủ mọi vấn đề ở khu vực tiền vệ trung tâm.

PSG lội ngược dòng trước Man City. (Ảnh: PSG)

Luis Enrique tiếp tục định hình lại PSG khi họ tiến sâu hơn trong cuộc thi. Ông đã thực hiện 17 thay đổi trong đội hình xuất phát trong giai đoạn giải đấu và không nêu tên bất kỳ đội nào không thay đổi. Nhưng trong tám trận đấu loại trực tiếp, chỉ có chín thay đổi, chủ yếu là thay đổi các cầu thủ chạy cánh của ông, và có một thay đổi bắt buộc khi đội trưởng Marquinhos bị đình chỉ.

Thành công lớn nhất của Luis Enrique với PSG là cách ông nhanh chóng biến họ thành đội bóng được huấn luyện tốt về mặt phòng ngự. Họ từng được biết đến là một đội bóng có hàng tiền đạo mạnh với những tiền đạo tài năng nhưng lười biếng, và giờ đây là một trong những đội bóng pressing tốt nhất và hung hăng nhất châu Âu.

"Nếu bạn phân tích những cải thiện về phòng ngự của chúng tôi, thì đó là về cách các tiền đạo của chúng tôi phòng ngự. Họ làm một công việc đặc biệt", Luis Enrique nói với các phóng viên trong ngày họp báo của UEFA trước trận chung kết.

“Bạn có thể thấy họ có bao nhiêu lần thu hồi bóng. Đây là một trong những khái niệm khó nhất để truyền đạt vì các cầu thủ tấn công phải thay đổi tư duy của họ. Đó là về việc làm việc như một đội — chúng tôi đã làm điều đó vào mùa giải trước, nhưng chúng tôi đã làm tốt hơn trong năm nay”.

Từ vòng tứ kết trở đi, Luis Enrique trở nên thực dụng hơn bao giờ hết.Vẫn áp sát cao, họ chuyển sang sơ đồ 3-2-4-1, giữ hậu vệ trái Nuno Mendes lùi sâu hơn để hỗ trợ cho các trung vệ của mình, và bố trí các cầu thủ chạy cánh của họ lên các hậu vệ biên của đối phương — trước đó, cầu thủ chạy cánh phải được bố trí ở rìa vòng cấm để áp sát với Dembele, để Hakimi nhảy từ hậu vệ biên này sang hậu vệ biên khác, và PSG thường xuyên ở thế ba đấu ba ở giữa sân.

Dembele được giao nhiệm vụ tự mình dẫn dắt lối chơi và cắt đôi sân bằng cách tạo áp lực để chặn đường chuyền giữa các trung vệ của Villa. Đây là một đội bóng hiện trông khác biệt so với đội thua Bayern năm năm trước.

Dembele đóng góp dấu ấn cá nhân lớn vào đội hình của PSG. (Ảnh: PSG)

Cơ hội viết nên lịch sử tại Munich

Có sự trớ trêu và lãng mạn khi trận chung kết này diễn ra tại Munich, với điềm lành khi bốn trận chung kết Champions League châu Âu trước được tổ chức tại đây đều chứng kiến người chiến thắng lần đầu tiên: Nottingham Forest năm 1979, đối thủ truyền kiếp của PSG là Marseille năm 1993, Borussia Dortmund năm 1997 và Chelsea năm 2012.

Trận chung kết tại Allianz Arena là cơ hội để PSG khắc tên mình vào lịch sử. Với PSG, chiến thắng trước Inter sẽ là đỉnh cao của hành trình đầy thăng trầm. Chỉ hai cầu thủ từ đội hình năm 2020 còn ở lại: đội trưởng Marquinhos, trụ cột hàng thủ, và Presnel Kimpembe, người đang vật lộn với chấn thương.

Chiến thắng trước Inter sẽ không chỉ là danh hiệu, mà còn là sự xác nhận cho tầm nhìn của Luis Enrique. Ông nói tại buổi họp báo UEFA: “Chúng tôi đến đây nhờ thứ bóng đá mà chúng tôi đã chơi. Bây giờ, chúng tôi cần tiếp tục để biến giấc mơ thành hiện thực”. Với một đội hình trẻ trung, đoàn kết và đầy khát khao, PSG đang đứng trước cơ hội lớn nhất để xóa tan “lời nguyền” Champions League và ghi dấu ấn trong lịch sử bóng đá châu Âu.

MINH PHÚ

MINH PHÚ