Ông Trump và bước đi khiến Bắc Mỹ đối diện nguy cơ chiến tranh thương mại

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 3/3 đã dập tắt hy vọng về một thỏa thuận vào phút chót với Canada và Mexico để tránh thuế quan toàn diện, đồng thời ký lệnh tăng thuế đối với Trung Quốc.

Ông Trump đã công bố – và sau đó tạm hoãn – thuế quan toàn diện đối với hàng nhập khẩu từ các đối tác thương mại lớn là Canada và Mexico vào tháng 2, cáo buộc họ không ngăn chặn được tình trạng nhập cư bất hợp pháp và buôn lậu ma túy.

Lệnh tạm dừng này sẽ hết hạn vào ngày 4/3, và thị trường chứng khoán Mỹ đã lao dốc sau khi Tổng thống Mỹ nói với các phóng viên rằng "không còn chỗ" cho cả 2 nước trên tránh được các khoản thuế mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Bloomberg

Ngoài ra, nhà lãnh đạo Mỹ cũng đã ký lệnh tăng mức thuế quan 10% trước đó đối với Trung Quốc lên 20%, Nhà Trắng xác nhận. Động thái này đang làm gia tăng rủi ro trong cuộc chiến thương mại đang leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Trong khi đó, các mức thuế quan toàn diện đối với 2 quốc gia láng giềng Bắc Mỹ sẽ làm rối loạn chuỗi cung ứng khu vực cho các lĩnh vực quan trọng như ô tô và vật liệu xây dựng, gây nguy cơ tăng giá tiêu dùng mà cuối cùng chính người Mỹ phải gánh chịu.

Điều này có thể làm phức tạp thêm nỗ lực của ông Trump trong việc thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình là giảm chi phí cho các hộ gia đình.

Mức thuế quan lên tới 25% đối với Canada và Mexico "đã được thiết lập", ông Trump nói với các phóng viên hôm 3/3. "Theo đó, họ sẽ phải xây dựng các nhà máy sản xuất ô tô của mình và những thứ khác tại Mỹ. Trong trường hợp đó, họ sẽ không phải chịu thuế quan", ông nói thêm.

Các tuyên bố của ông Trump đã làm dấy lên lo ngại về việc bùng nổ một cuộc chiến thương mại ở Bắc Mỹ và khiến thị trường tài chính chao đảo. Thị trường Dow Jones Industrial Average và Nasdaq Composite lần lượt giảm 1,4% và 1,76%.

Giá cổ phiếu của các hãng xe hơi, bao gồm General Motors – công ty có sản lượng xe tải đáng kể tại Mexico, và Ford, cũng giảm.

Ông Gustavo Flores-Macias, giáo sư chính sách công tại Đại học Cornell, New York, cho biết "riêng ngành ô tô có khả năng sẽ chứng kiến hậu quả tiêu cực đáng kể" do mối liên kết trong chuỗi cung ứng sản xuất giữa 3 quốc gia và nhu cầu xe giảm.

Ví dụ, theo một nghiên cứu mới của Anderson Economic Group, thuế quan đối với Canada và Mexico có nguy cơ đẩy giá ô tô tại Mỹ tăng thêm tới 12.000 USD, vì các công ty ô tô có khả năng chuyển chi phí tăng thêm cho người tiêu dùng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum hôm 3/3 cho biết rằng đất nước bà có các kế hoạch dự phòng, bất kể quyết định của ông Trump là gì.

Tại Ottawa, Bộ trưởng Ngoại giao Canada Melanie Joly cho biết, "đòn" thuế quan của ông Trump là "mối đe dọa hiện hữu" đối với đất nước, với hàng nghìn việc làm đang bị đe dọa, nhưng nếu ông Trump tiếp tục, "chúng tôi đã sẵn sàng áp dụng thuế quan đáp trả", bà nói thêm.

Ngoài ra, chính quyền Trump cũng đang chuẩn bị áp dụng các mức thuế quan khác trong những tuần tới. Vào ngày 2/4, các mức thuế quan "có đi có lại" sẽ có hiệu lực đối với tất cả các quốc gia áp thuế đối với các sản phẩm của Mỹ.

Và Tổng thống Trump cũng đang cân nhắc áp dụng mức thuế 25% đối với hàng hóa từ EU, sau khi tuyên bố rằng khối này được thành lập để "bóp nặn tiền" từ Mỹ.

Minh Đức (Theo Sky News, France24)