Ông Trump úp mở khả năng dùng vũ lực, kinh tế kiểm soát kênh đào Panama, Greenland

Những đề xuất ngoại giao khó tin

Theo hãng tin Reuters, trả lời câu hỏi trong cuộc họp báo tại khu nghỉ dưỡng ở Florida ngày 6/1 về việc liệu có đảm bảo không sử dụng biện pháp o ép về quân sự hoặc kinh tế để giành quyền sở hữu kênh đào Panama và Greenland hay không, ông Trump tuyên bố không thể đảm bảo điều này, bởi cả kênh đào Panama và Greenland đều rất quan trọng với an ninh kinh tế của Mỹ.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tiếp tục đưa ra những mục tiêu ngoại giao khó tin (Ảnh: Reuters).

Bên cạnh đó, ông Trump đề ra ý tưởng biến Canada thành một bang của Mỹ, tuyên bố sẽ yêu cầu các đồng minh NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên mức cao hơn nhiều và hứa sẽ đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Hoa Kỳ.

Ông Trump yêu cầu các nước thành viên NATO chi 5% GDP của họ cho quốc phòng, mức tăng đáng kể so với mục tiêu 2% hiện tại.

"Tôi nghĩ các nước thành viên NATO nên tăng mức chi tiêu quốc phòng lên mức 5% GDP. Họ đều có thể chi trả được khoản tiền này", ông Trump nhấn mạnh.

Từ trước đến nay, ông Trump thường xuyên chỉ trích hầu hết thành viên NATO không đóng góp đủ phần của họ, do đó yêu cầu tăng đóng góp quốc phòng NATO.

Song cho đến nay, chưa thành viên nào của NATO, bao gồm cả Mỹ, chi 5% GDP cho ngân sách quốc phòng, theo số liệu của NATO. Ba Lan là nước có tỷ lệ chi tiêu cho quốc phòng trên GDP cao nhất, chiếm 4,12%; tiếp theo là Estonia với 3,43% và Mỹ 3,38%.

NATO ước tính 23 trong tổng số 32 thành viên của Liên minh đạt được mục tiêu tăng tỷ lệ ngân sách quốc phòng trên GDP ở mức 2% trong năm 2024.

Cũng tại cuộc họp báo, ông Trump nhắc lại lời đe dọa rằng "địa ngục sẽ bùng nổ ở Trung Đông" nếu lực lượng Hamas tại Palestine không phóng thích các con tin người Israel bị họ bắt giữ trong đợt đột kích bất ngờ ngày 7/10/2023, hiện bị giam giữ ở Dải Gaza.

Bên cạnh đó, Tổng thống đắc cử Trump lên tiếng chỉ trích những khoản chi tiêu của Mỹ đối với hàng hóa và viện trợ quân sự cho Canada. Theo ông Trump, Mỹ không được hưởng lợi từ điều này và gọi biên giới giữa hai nước là một đường ranh giới nhân tạo.

Ngoài ra, ông Trump còn đề xuất áp đặt thuế quan với Đan Mạch nếu nước này từ chối lời đề nghị mua Greenland, vốn được ông coi là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ.

Các bên liên quan phản ứng mạnh

Đáp lại, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen tuyên bố, Greenland, lãnh thổ thuộc quyền sở hữu của nước này, không phải để bán.

"Tôi không nghĩ việc sử dụng những biện pháp tài chính để chống lại nhau là điều tốt đẹp, nhất là khi chúng ta là đồng minh và đối tác tin cậy", ông Frederiksen nhấn mạnh.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Canada, Melanie Joly, chia sẻ trên mạng xã hội X rằng, những phát biểu của ông Trump cho thấy sự thiếu hiểu biết toàn diện về sức mạnh của Canada với nền kinh tế vững vàng và sức mạnh của người dân. Bà Joly khẳng định, sẽ không bao giờ lùi bước trước bất cứ lời đe dọa nào.

Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard, người sẽ đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề thương mại Mỹ - Mexico sắp tới, đã lên tiếng bác bỏ lời kêu gọi đổi tên Vịnh Mexico của ông Trump.

"Hôm nay, tôi có thể nói rằng, nếu chúng ta gặp lại nhau sau 30 năm nữa, Vịnh Mexico vẫn sẽ được gọi là Vịnh Mexico", ông Ebrard tuyên bố, đồng thời khẳng định Chính phủ Mexico sẽ không bị cuốn vào cuộc tranh cãi này.

Giới chức Panama hiện chưa đưa ra bình luận chính thức liên quan tuyên bố mới nhất của ông Trump.

Trước đó, ngày 23/12, khi ông Trump lần đầu tiên đề cập ý tưởng chuyển giao lại kênh đào Panama cho Mỹ, quốc gia từng sở hữu kênh đào này trước khi bàn giao quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino đã lên tiếng bác bỏ.

“Mỗi mét vuông đất trên kênh đào Panama và khu vực xung quanh đều thuộc chủ quyền của Panama và vẫn sẽ thuộc về Panama”, ông Mulino đăng tải trên tài khoản X.

Khánh An