Ông Trump tăng thuế quan thép và nhôm

Các cuộn thép trong sân tại một cơ sở sản xuất ở Hamilton, Ontario, Canada. Ảnh: Bloomberg.

Tổng thống Donald Trump đã công bố mức thuế 25% đối với thép và nhôm nước ngoài hôm 10/2, đẩy mạnh nỗ lực gây tranh cãi của ông nhằm thúc đẩy nền kinh tế Mỹ bằng cách tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ nước ngoài, theo Reuters.

Củng cố an ninh kinh tế và quốc gia

"Mức thuế thép và nhôm 2.0 sẽ chấm dứt tình trạng bán phá giá của nước ngoài, thúc đẩy sản xuất trong nước và bảo vệ ngành công nghiệp thép và nhôm của chúng ta với vai trò xương sống và trụ cột của nền kinh tế và an ninh quốc gia", ông nói với báo giới.

"Đây không chỉ là về thương mại. Đây là câu chuyện đảm bảo Mỹ không bao giờ phải phụ thuộc vào các quốc gia nước ngoài đối với các ngành công nghiệp quan trọng như thép và nhôm", ông nhấn mạnh.

Thuế quan sẽ đảm bảo "các nhà sản xuất Mỹ có thể cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng một lần nữa", một quan chức Nhà Trắng nói với Reuters.

Tổng thống Trump và các đồng minh - những người một mực tin rằng thuế quan có thể "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng, đánh giá mức thuế cao hơn đối với thép và nhôm nhập khẩu sẽ giúp củng cố các trung tâm công nghiệp của Mỹ.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết ông sẽ công bố kế hoạch áp dụng thuế quan có đi có lại đối với các quốc gia khác trong hai ngày tới.

Ông đã ký hai tuyên bố khi phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục: một tuyên bố chấm dứt các miễn trừ do chính quyền ông Joe Biden đưa ra đối với thuế quan thép và nhôm được áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông và tuyên bố còn lại tăng thuế đối với cả hai loại kim loại lên 25%.

Ông Trump cho biết ông cũng đang xem xét thuế quan đối với ôtô, chip bán dẫn và dược phẩm. Khi được hỏi về khả năng các quốc gia khác trả đũa thuế quan của Mỹ, ông Trump nói: "Tôi không bận tâm".

Ông Trump cũng sẽ áp dụng một tiêu chuẩn Bắc Mỹ mới yêu cầu thép nhập khẩu phải được "nấu chảy và đổ", nhôm phải được "nấu chảy và đúc" trong khu vực để hạn chế tối thiểu nhập khẩu thép Trung Quốc được chế lại vào Mỹ.

Thuế quan mới cũng nhắm vào các sản phẩm thép hạ nguồn sử dụng thép nhập khẩu.

Cố vấn thương mại của ông Trump, Peter Navarro, cho biết các biện pháp này sẽ hỗ trợ các nhà sản xuất thép và nhôm của Mỹ, đồng thời củng cố an ninh kinh tế và quốc gia.

Làn sóng thuế quan mới nhất này khác với đợt thuế quan do Nhà Trắng áp đặt đối với Trung Quốc vào tuần trước, đánh vào tất cả hàng hóa vận chuyển từ nước này đến Mỹ với mức thuế bổ sung 10%.

Ông cũng đe dọa Canada và Mexico với mức thuế chung tương tự, ở mức cao hơn là 25%, nhưng thời hạn đã được hoãn lại một tháng.

Tổng thống Trump đã ký các tuyên bố tăng mức thuế đối với hàng nhập khẩu nhôm lên 25% từ mức 10% trước đó mà ông áp đặt vào năm 2018 để hỗ trợ cho ngành công nghiệp đang gặp khó khăn này. Bước đi của nhà lãnh đạo Mỹ đã khôi phục mức thuế 25% đối với hàng triệu tấn thép và nhôm nhập khẩu đã được miễn thuế vào Mỹ theo các thỏa thuận hạn ngạch, miễn trừ và hàng nghìn sản phẩm ngoại lệ.

Các tuyên bố này là phần mở rộng của thuế quan an ninh quốc gia Mục 232 năm 2018 của Tổng thống Trump nhằm bảo vệ các nhà sản xuất thép và nhôm. Reuters dẫn lời một viên chức Nhà Trắng cho biết các miễn trừ đã làm giảm hiệu quả của các biện pháp này.

Thuế quan thực chất nhắm vào Trung Quốc

Theo New York Times, việc Tổng thống Trump áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu của Mỹ chủ yếu nhắm vào các đồng minh của nước này nhưng về bản chất, mức thuế này nhắm vào đối thủ lâu năm của ông: Trung Quốc.

5 nhà cung cấp thép hàng đầu cho thị trường Mỹ vào tháng 1 là Canada, tiếp đó là Brazil, Mexico, Hàn Quốc và Đức.

Canada cũng dẫn đầu về xuất khẩu nhôm sang Mỹ, trong khi Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Nga và Trung Quốc ở phía sau rất xa. Trung Quốc không xuất khẩu nhiều thép hoặc nhôm trực tiếp sang Mỹ.

Một loạt các tổng thống và quyết sách của Bộ Thương mại Mỹ từng áp đặt nhiều mức thuế đối với thép từ Trung Quốc.

Thuế quan gần đây cũng đã tăng đối với nhôm của Trung Quốc. Vào tháng 9/2024, Tổng thống Joe Biden đã tăng thuế quan hiện hành đối với nhiều sản phẩm thép và nhôm của Trung Quốc lên tới 25%.

Tuy nhiên, Trung Quốc thống lĩnh ngành công nghiệp thép và nhôm toàn cầu. Sản lượng thép và nhôm từ các nhà máy hiện đại, rộng lớn của Trung Quốc mỗi năm tương đương với phần còn lại của thế giới cộng lại, thậm chí cao hơn. Hầu hết được sử dụng tại Trung Quốc, phục vục hoạt động xây dựng mọi thứ từ nhà cao tầng và đóng tàu thuyền đến sản xuất máy giặt và ôtô.

Đáng chú ý, gần đây, xuất khẩu thép và nhôm của Trung Quốc gia tăng vì nền kinh tế của nước này đang gặp khó, khiến nhu cầu trong nước sụt giảm. Mặt hàng xuất khẩu giá rẻ này đã đến tay các đồng minh của Mỹ như Canada và Mexico, và hai nước này xuất khẩu một phần đáng kể sản phẩm thép và nhôm của mình với giá cao hơn sang Mỹ.

Sự gia tăng xuất khẩu của Trung Quốc đã khiến các nhà sản xuất và nghiệp đoàn tại Mỹ nổi giận. Michael Wessel, cố vấn thương mại lâu năm của Liên đoàn Lao động Thép Mỹ cho biết: "Tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc đang làm ngập lụt thị trường thế giới và gây tổn hại nghiêm trọng đến các nhà sản xuất và người lao động Mỹ".

Động thái áp thuế mới của ông Trump được đưa ra một tuần sau khi tổng thống áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tuần trước, Trung Quốc tuyên bố sẽ áp thuế trả đũa, có hiệu lực vào ngày 10/2, đối với khí đốt tự nhiên hóa lỏng, than, máy móc nông nghiệp và các sản phẩm khác từ Mỹ.

Dương Lam