Ông Trump sẽ làm gì để chấm dứt xung đột Nga - Ukraine?

Kể từ khi tranh cử, ông Donald Trump nhiều lần khẳng định ông có khả năng kết thúc cuộc xung đột dai dẳng giữa Nga và Ukraine "trong vòng 24 giờ". Tuy nhiên, ông sẽ làm gì và cách tiếp cận của ông với vấn đề này vẫn còn là dấu hỏi đối với cả Ukraine và cộng đồng phương Tây.

Dưới đây là những kịch bản có thể xảy ra đối với xung đột Nga - Ukraine khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 tới.

Thỏa thuận ngừng bắn

Nhiều chuyên gia dự đoán, sự trở lại của ông Trump sẽ kéo theo một thỏa thuận ngừng bắn tại Ukraine. Trước đó, ngày 8/12, Tổng thống đắc cử Mỹ kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức giữa Nga - Ukraine và bắt đầu đàm phán để giải quyết xung đột.

"Tổng thống Volodymyr Zelensky và Ukraine muốn đạt được thỏa thuận và chấm dứt cuộc xung đột này. Mọi thứ có thể biến thành thứ gì đó lớn hơn và tệ hơn nhiều. Tôi hiểu rõ Tổng thống Vladimir Putin. Đây là lúc ông ấy phải hành động", ông Trump viết.

Tuy nhiên, ông Mark Cancian, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào do ông Trump làm trung gian có thể sẽ liên quan đến một số hình thức nhượng bộ lãnh thổ.

Trước đây, ông Zelensky nhiều lần bác bỏ ý tưởng nhượng bộ các phần lãnh thổ của mình do Nga kiểm soát để đổi lấy một thỏa thuận chấm dứt xung đột.

Tuy nhiên, vào tháng 11, người đứng đầu Ukraine nói ông sẵn sàng cho một thỏa thuận hòa bình với Nga nếu các vùng đất chưa bị chiếm đóng của Ukraine "nằm dưới sự bảo trợ của NATO".

"Nếu chúng ta muốn chấm dứt giai đoạn căng thẳng của cuộc chiến, chúng ta nên đảm bảo lãnh thổ các vùng lãnh thổ mà Ukraine đang kiểm soát nằm dưới sự bảo trợ của NATO", ông Zelensky cho biết, đồng thời nói thêm rằng Ukraine sau đó có thể "lấy lại phần lãnh thổ còn lại của mình bằng con đường ngoại giao".

Sự trở lại của ông Trump liệu có mang đến sự thay đổi cho xung đột Ukraine. (Ảnh: AP)

John Lough, cộng sự tại Chương trình Nga và Âu Á của Chatham House, nói với Business Insider rằng Ukraine dường như đang rời xa "vị thế tối đa" của mình là giành lại toàn bộ lãnh thổ bị chiếm đóng nhưng họ muốn "có được sự đảm bảo an ninh đáng tin cậy từ phương Tây".

Tuy nhiên, với các quốc gia phương Tây không muốn khiêu khích Tổng thống Nga Vladimir Putin bằng các cam kết ràng buộc với Ukraine, kết quả có khả năng xảy ra nhất là cuộc chiến sẽ bị "đóng băng" ở mức hiện tại, ông nói thêm rằng "một giải pháp là quá tham vọng ở giai đoạn này".

Nhiều nhà phân tích cho rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng có khả năng mong manh.

Ông Cancian nói thêm: "Thật khó để tin rằng một thỏa thuận tạm thời có thể ổn định".

Xung đột dài hạn

Một khả năng khác là Nga từ chối thỏa hiệp và xung đột vẫn tiếp diễn. Theo các nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu chiến tranh, giới lãnh đạo Nga tin rằng họ đang chiến thắng trên chiến trường và sẽ chưa muốn theo đuổi đàm phán nghiêm túc trong khi điều đó vẫn tiếp diễn.

Trong một kịch bản như vậy, Ukraine sẽ tiếp tục cần tới các khoản viện trợ lớn từ phương Tây. Nhưng đây sẽ là môt bài toán khó với Kiev. Cả ông Trump và Phó tổng thống đắc cử JD Vance đều công khai bày tỏ quan điểm phản đối tiếp tục các khoản hỗ trợ như vậy.

Điều này cũng sẽ gây thêm căng thẳng cho nguồn nhân lực và nền kinh tế của Ukraine, vốn đang phải đối mặt với những trở ngại "ngày càng gia tăng".

Diễn biến xung đột Nga - Ukraine vẫn còn khó lường. (Ảnh: Getty)

Trong khi đó, Nga cũng đang phải đối mặt với các vấn đề kinh tế của riêng mình. Ngân hàng trung ương Nga đã tăng lãi suất chủ chốt lên 21% vào tháng 10 trong nỗ lực chống lại lạm phát cao. Một số nhà phân tích cho biết Moskva có thể tiếp tục cuộc chiến trong nhiều năm trước khi phải đối mặt với tình trạng chi tiêu quá mức.

"Đối với Ukraine, cuộc chiến tranh kéo dài không gì khác ngoài thảm họa", James Nixey, giám đốc Chương trình Nga và Âu Á của Chatham House, đã viết vào tháng 2.

Tuy nhiên, một cuộc chiến tranh kéo dài có thể sẽ làm căng thẳng các nguồn lực quân sự của Nga. Moskva đang mất xe bọc thép với tốc độ có thể không bền vững và có thể cần một đợt huy động khác để tiếp tục thay thế quân số đã mất.

Chiến thắng của Nga

Tổng thống Putin muốn giành chiến thắng quân sự nhanh chóng khi lực lượng Nga bắt đầu chiến dịch quân sự vào năm 2022.

Gần 3 năm sau, mục tiêu đó vẫn chưa đạt được, nhưng Moskva vẫn có thể tuyên bố chiến thắng khi họ kiểm soát được thêm các vùng lãnh thổ.

Ông Cancian cho biết trong trường hợp xấu nhất, tiền tuyến của Kiev có thể sụp đổ do thiếu nguồn lực hoặc sự thay đổi trong sự ủng hộ của quốc tế. Trong trường hợp trên, Ukraine có thể sẽ buộc phải nhượng lại những vùng lãnh thổ lớn, và "mọi thứ ở phía Đông" Dnipro có khả năng nằm dưới sự kiểm soát của Nga thông qua việc sáp nhập hoặc giám sát hiệu quả.

Lực lượng Nga đã tiến vào miền Đông Ukraine trong những tháng gần đây, gây căng thẳng cho hệ thống phòng thủ của Ukraine và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhân lực của Kiev.

Trong khi bản thân Nga tiếp tục phải gánh chịu thương vong lớn, họ vẫn có thể huy động nhiều quân số để phục vụ cho các đợt tấn công trên tiền tuyến.

Moskva cũng cho thấy quan điểm rõ ràng về vấn đề Ukraine. Đến nay, Nga hạn chế hỗ trợ cho ông Bashar Assad khi chính phủ của ông sụp đổ ở Syria, dù Nga có các căn cứ quân sự quan trọng tại quốc gia này. Thay vào đó, Nga vẫn tập trung nguồn lực ở Ukraine, cho thấy họ coi đây là vấn đề ưu tiên hơn.

Ngoài ra, Kiev hiện đang phải đối mặt với sự bất ổn nghiêm trọng trước sự trở lại của ông Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Tạp chí Time, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho biết ông muốn "đạt được thỏa thuận" thay vì từ bỏ Ukraine. Ông nói thêm rằng ông hoàn toàn không đồng ý với quyết định của Tổng thống Joe Biden vào tháng 11 về việc cho phép sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ để tấn công Nga.

"Tôi không đồng ý với việc phóng tên lửa tầm xa vào Nga. Tại sao chúng ta lại làm như vậy? Chúng ta chỉ đang leo thang cuộc chiến này và khiến nó trở nên tồi tệ hơn", ông Trump nhấn mạnh.

Kông Anh (Nguồn: Business Insider )