Ông Trump sa thải 17 tổng thanh tra trong một đêm

Nguồn tin giấu tên cho biết các tổng thanh tra tại các cơ quan bao gồm các bộ Ngoại giao, Quốc phòng và Giao thông đã được Giám đốc nhân sự Nhà Trắng thông báo qua email rằng họ đã bị sa thải ngay lập tức.

Việc sa thải này dường như vi phạm luật liên bang, theo đó yêu cầu Tổng thống phải thông báo lý do sa thải cho cả hai viện của Quốc hội trước 30 ngày.

Nhà Trắng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Tổng thanh tra là vị trí độc lập tiến hành kiểm toán và điều tra các cáo buộc lãng phí, gian lận và lạm dụng quyền lực.

Các cơ quan đang thúc đẩy các lệnh từ ông Trump, người đã trở lại vị trí Tổng thống vào thứ Hai 20/1, nhằm định hình lại bộ máy hành chính liên bang bằng cách hủy bỏ các chương trình đa dạng giới, hủy bỏ các lời mời làm việc và sa thải hơn 150 quan chức an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại.

Theo tờ New York Times, các vụ sa thải hôm thứ Sáu đã miễn trừ Tổng thanh tra Bộ Tư pháp, Michael Horowitz. Tờ Washington Post, tờ báo đầu tiên đưa tin về các vụ sa thải, cho biết hầu hết là những người được bổ nhiệm từ nhiệm kỳ đầu tiên 2017-2021 của Trump.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, một đảng viên Dân chủ tại Massachusetts, gọi hành động của ông Trump là "cuộc thanh trừng những người giám sát độc lập vào nửa đêm", đăng trên X.

Cựu luật sư của Trump, Sidney Powell, một đồng minh của Tổng thống, đã bảo vệ quyết định trên X, nói rằng "các Tổng thanh tra hiện tại hầu như vô giá trị".

"Họ có thể đưa ra ánh sáng một vài điều nhỏ nhặt nhưng lại chẳng làm được gì cả", bà viết. "Toàn bộ hệ thống cần phải được cải tổ! Họ vô dụng và bảo vệ thể chế thay vì bảo vệ công dân".

Nhiều nhà lãnh đạo các cơ quan và sở ban ngành được bổ nhiệm chính trị sẽ đến rồi đi trong mỗi chính quyền, nhưng một Tổng thanh tra có thể phục vụ dưới nhiều đời Tổng thống.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã sa thải 5 Tổng thanh tra trong vòng chưa đầy 2 tháng vào năm 2020. Trong số đó có Bộ Ngoại giao, Tổng thanh tra của bộ này đã đóng vai trò trong quá trình luận tội Tổng thống.

Năm ngoái, người tiền nhiệm của ông Trump là Joe Biden đã sa thải Tổng thanh tra của Ban Hưu trí Đường sắt Hoa Kỳ sau khi cuộc điều tra phát hiện viên chức này đã tạo ra môi trường làm việc thù địch.

Vào năm 2022, Quốc hội đã tăng cường bảo vệ các Tổng thanh tra, khiến việc thay thế họ bằng các quan chức được lựa chọn kỹ lưỡng trở nên khó khăn hơn và yêu cầu Tổng thống phải đưa ra thêm lời giải thích khi bãi nhiệm họ.

Ánh Vân - reuters