Ông Trump phá vỡ 'bức tường xanh' của đảng Dân chủ như thế nào?

Đối đầu với Phó tổng thống Kamala Harris, ông Trump một lần nữa đã phá vỡ bức tường này, tái chiếm các bang Pennsylvania, Wisconsin và Michigan, từ đó giành được đủ số phiếu đại cử tri cần thiết để thắng cử.

Bức tường xanh là gì và tại sao quan trọng?

Theo Al-jazeera, "bức tường xanh" bao gồm các bang có xu hướng bỏ phiếu cho đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử tổng thống từ năm 1992 đến năm 2012, giúp đảng này xây dựng một vùng chiến lược ở miền Bắc và Trung Tây Mỹ. Các bang như Pennsylvania, Wisconsin và Michigan đóng vai trò như pháo đài bầu cử quan trọng cho đảng Dân chủ, đóng góp rất lớn cho lợi thế của đảng này trong các cuộc bầu cử.

Tuy nhiên, ông Trump đã lần đầu tiên phá vỡ bức tường xanh vào năm 2016 khi đánh bại bà Hillary Clinton. Điều này đã tạo ra một cú sốc lớn trong chính trường Mỹ và cho thấy sức hút của ông Trump với các cử tri tầng lớp lao động, đặc biệt là cử tri da trắng, tại các bang vùng Trung Tây. Mặc dù ông Joe Biden đã thành công giành lại những bang này vào năm 2020, ông Trump một lần nữa đã tạo bất ngờ trong cuộc bầu cử năm 2024 này.

Ông Donald Trump phát biểu trong một sự kiện để kêu gọi ủng hộ từ cử tri Mỹ - Ảnh: Reuters

Hiệu ứng “ảo ảnh đỏ” trong bầu cử

Trong cuộc bầu cử 2020, hiện tượng “ảo ảnh đỏ” (Red Mirage) thường xuất hiện khi bản đồ bầu cử có màu đỏ ở giai đoạn đầu vì số lượng lớn phiếu trực tiếp của đảng Cộng hòa được kiểm trước, trong khi phiếu qua thư của đảng Dân chủ được đếm sau. Tuy nhiên, kỳ vọng rằng kết quả bầu cử sẽ chuyển sang màu xanh sau khi phiếu qua thư được kiểm trong cuộc bầu cử năm nay đã không diễn ra. Tại nhiều bang quan trọng, ông Trump đã duy trì được ưu thế ngay cả khi phiếu bầu qua thư được tính vào.

Theo David Schultz, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Hamline (Mỹ), mặc dù “ảo ảnh đỏ” đã khiến nhiều người dự đoán rằng kết quả sẽ chuyển sang xanh, ông Trump vẫn duy trì được tỷ lệ dẫn đầu và nhanh chóng vượt qua mốc 270 phiếu đại cử tri, đảm bảo chiến thắng.

Cách ông Trump phá vỡ bức tường xanh tại Pennsylvania, Wisconsin, Michigan

Ông Trump đã giành thắng lợi tại 3 bang chiến lược quan trọng của "bức tường xanh" với nhiều chiến thuật chủ chốt.

Tổng thống Trump giành chiến thắng tại Pennsylvania với tỷ lệ cao hơn đối thủ khoảng 2%. Lý do quan trọng là chiến dịch của ông Trump đã tập trung vào vấn đề kinh tế, đáp ứng nhu cầu của tầng lớp lao động, trong khi bà Harris không thành công trong việc thuyết phục cử tri thuộc tầng lớp này. Việc ông Trump tập trung vào việc làm, chi phí sinh hoạt và các vấn đề thiết thực hơn đã giúp ông giành được cảm tình của cử tri, trái ngược với bà Harris tập trung vào các vấn đề xã hội và quyền phụ nữ.

Tại Wisconsin, ông Trump thắng với khoảng cách 0,9%. Bang này có nhiều cử tri thuộc tầng lớp lao động, và các vấn đề chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là cuộc khủng hoảng opioid - một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng liên quan đến việc lạm dụng và nghiện các loại thuốc opioid, bao gồm cả opioid kê đơn (như oxycodone, hydrocodone, morphine) và các loại opioid bất hợp pháp (như heroin và fentanyl) - đã ảnh hưởng sâu sắc đến cử tri tại đây. Chiến dịch của ông Trump đã tập trung vào việc cải thiện hệ thống y tế, hứa hẹn một giải pháp thay thế cho Đạo luật Chăm sóc giá cả phải chăng (ACA), trong khi bà Harris lại không thể đạt được lòng tin của cử tri với các chính sách y tế của mình. Việc bà Harris không nhấn mạnh vào các biện pháp giải quyết vấn đề opioid đã làm giảm sự ủng hộ từ tầng lớp lao động và các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cuộc khủng hoảng này.

Michigan là một bang có cộng đồng người gốc Ả Rập lớn nhất Mỹ. Cuộc xung đột Israel - Gaza gần đây đã trở thành một vấn đề nhạy cảm, cả ông Trump lẫn bà Harris đều bày tỏ sự ủng hộ đối với Israel, điều này khiến nhiều cử tri người Mỹ gốc Ả Rập thất vọng. Họ đã chuyển hướng ủng hộ sang Jill Stein của đảng Xanh, người ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay lập tức và bảo vệ quyền lợi người Palestine. Sự hiện diện của các ứng cử viên đảng thứ 3 như Stein đã tạo ra một thách thức lớn cho đảng Dân chủ tại các bang chiến trường. Số phiếu của Stein và các ứng cử viên đảng thứ 3 khác chiếm khoảng 2% phiếu bầu phổ thông, điều này đã đóng vai trò quan trọng trong việc ông Trump giành được lợi thế trước bà Harris.

Theo nhiều nhà quan sát, một trong những lý do lớn nhất giúp ông Trump giành chiến thắng vì ông đã tập trung vào các vấn đề kinh tế. Theo khảo sát sơ bộ của Edison Research, 51% cử tri tin tưởng vào khả năng của ông Trump trong việc xử lý kinh tế, cao hơn tỷ lệ của Harris chỉ 47%. Trong khi đảng Dân chủ dành nhiều thời gian vận động cho vấn đề quyền phụ nữ và phá thai, ông Trump lại nhấn mạnh vào chi phí sinh hoạt và các giải pháp kinh tế, điều này rất quan trọng đối với tầng lớp lao động.

Cuộc khủng hoảng kinh tế và chi phí sinh hoạt tăng cao khiến nhiều cử tri quan tâm đến việc cải thiện đời sống thực tế thay vì tập trung vào các vấn đề xã hội. Ông Trump đã tận dụng tối đa điều này, hứa hẹn sẽ mang lại sự ổn định và phát triển kinh tế, và điều này đã gây được sự đồng thuận mạnh mẽ trong các bang thuộc "bức tường xanh".

Những sai lầm chiến lược của đảng Dân chủ

Al-jazeera nhận định một sai lầm quan trọng của chiến dịch bà Harris là lựa chọn thống đốc Minnesota Tim Walz làm ứng viên Phó tổng thống thay vì Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, người có thể đã thu hút nhiều cử tri hơn ở các bang dao động. Các nhà phân tích cho rằng Harris và đội ngũ của bà đã không thành công trong việc thiết lập một chiến lược tiếp cận phù hợp với nhu cầu của cử tri tại các bang thuôc "bức tường xanh".

Các vấn đề kinh tế và chăm sóc sức khỏe có tác động lớn đến cử tri trong bối cảnh hiện tại, nhưng bà Harris lại tập trung vào các vấn đề xã hội và quyền phá thai nhiều hơn. Mặc dù đây là những vấn đề quan trọng, nhưng chúng không đủ để tạo ra sức hút với cử tri tại Pennsylvania, Wisconsin và Michigan, những bang đã có truyền thống ủng hộ các ứng viên có chính sách kinh tế mạnh mẽ hơn.

Chiến thắng của ông Trump tại các bang thuộc "bức tường xanh" trong cuộc bầu cử này là kết quả của một chiến lược tinh vi, nhấn mạnh vào kinh tế và đáp ứng nhu cầu thực tế của tầng lớp lao động. Ông Trump không chỉ khai thác các yếu tố kinh tế mà còn phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về các vấn đề địa phương như cuộc khủng hoảng opioid tại Wisconsin hay xung đột Israel-Gaza tại Michigan. Trong khi đó, bà Harris và đảng Dân chủ đã không thể nắm bắt các vấn đề thiết yếu đối với cử tri tại các bang quan trọng này, dẫn đến việc đánh mất lợi thế.

Bằng cách tái giành các bang chiến lược trong "bức tường xanh", ông Trump đã khẳng định vị thế của mình trong chính trường Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ và đáp ứng nhu cầu của cử tri tầng lớp lao động tại các bang chiến trường. Điều này không chỉ đánh dấu một thắng lợi lớn của ông Trump mà còn đưa ra bài học quan trọng cho đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử sau này.

Hoàng Vũ