Ông Trump mít tinh trong casino ở Las Vegas

Tổng thống Trump tại cuộc mít tinh ở Las Vegas hôm 25/1. Ảnh: New York Times.

Trong cuộc mít tinh đầu tiên hậu nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/1 đã tuyên bố sẽ thực hiện lời cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình là xóa bỏ thuế đối với tiền tip (tiền boa).

"Trong những tuần tới, tôi sẽ làm việc với Quốc hội để đưa một dự luật lên bàn làm việc của mình, cắt giảm thuế cho người lao động, gia đình, doanh nghiệp nhỏ và quan trọng nhất là giữ lời hứa của tôi", ông Trump nói.

"Chúng tôi sẽ thực hiện điều đó cho các bạn - không đánh thuế đối với tiền boa", ông Trump tuyên bố.

Phát biểu tại một sòng bạc ở Las Vegas, tổng thống cho biết cắt giảm thuế là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự lập pháp của ông đối với Quốc hội mới này.

"Nếu bạn là nhân viên nhà hàng, người phục vụ, người khuân vác hành lý, nhân viên pha chế, cả những nhân viên khuân vác của tôi", tổng thống nói, "tiền boa của bạn sẽ là của bạn 100%".

Bình luận của ông Trump được đưa ra trong bài phát biểu dài 40 phút vào cuối tuần, nghe giống như một phần thưởng chiến thắng hơn là kế hoạch chính sách, theo NPR. Tổng thống đã kể ra một danh sách những thay đổi ông đã thực hiện và tự hãnh diện về việc đã thực hiện "gần 350 lệnh hành pháp để đảo ngược những thất bại và sự phản bội khủng khiếp" mà ông thừa hưởng.

Tổng thống Mỹ thứ 47 đã ban hành hàng chục sắc lệnh hành pháp, quyết định và bản ghi nhớ kể từ lễ nhậm chức ngày 20/1.

Ông Trump lần đầu tiên đưa ra ý tưởng "không đánh thuế tiền boa" tại chính thành phố này vào tháng 6 năm ngoái trong một cuộc vận động tranh cử.

"Khi tôi nhậm chức, chúng tôi sẽ không đánh thuế tiền boa", ông Trump đã nói vào thời điểm đó, cam kết rằng ông sẽ thực hịen điều này "ngay lập tức, ngay khi nhậm chức".

Khẩu hiệu bốn chữ này đã được dán trên các tấm biển quảng cáo và ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris cũng đưa ra một phiên bản tương tự của ý tưởng này.

Ông Trump đã giành chiến thắng tại Nevada trong cuộc bầu cử năm 2024 - đánh dấu ứng cử viên Cộng hòa đầu tiên giành chiến thắng tại tiểu bang này sau 20 năm - và cuộc mít tinh tại Circa Resort and Casino vào ngày 25/1 đã được quảng bá như một lời cảm ơn đến những người ủng hộ.

Tổng thống Trump tại cuộc mít tinh ở Las Vegas hôm 25/1. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Mỹ vốn không thể đơn phương thay đổi luật thuế. Nhưng phần lớn luật thuế toàn diện năm 2017 của ông Trump sẽ hết hạn vào cuối năm 2025 và điều đó sẽ tạo cơ hội cho Quốc hội sửa đổi chính sách thuế hiện hành.

Đầu tháng này, hai Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ từ Nevada đã hợp tác với một nhóm đảng viên Cộng hòa để tái giới thiệu luật miễn thuế thu nhập liên bang đối với tiền boa.

"Đó là điều có thể thu hút nhiều người hơn vào lực lượng lao động nhà hàng. Đây là một ngành công nghiệp thường xuyên thiếu nhân sự", ông Sean Kennedy thuộc Hiệp hội Nhà hàng Quốc gia - ủng hộ dự luật này - nói.

Tuy nhiên, ngay cả khi ý tưởng "không đánh thuế tiền boa" này nhận được sự ủng hộ của một số ngành công nghiệp và ít nhiều sự ủng hộ chính trị lưỡng đảng, các chuyên gia thuế và kinh tế vẫn không cho rằng đây là ý tưởng tốt.

"Tôi cho rằng đây thực sự là một chính sách tồi tệ", Heidi Shierholz, chủ tịch Viện Chính sách Kinh tế và là nhà kinh tế làm việc trong chính quyền Obama, nhận định.

"Nếu bạn thực sự muốn giúp đỡ những người làm công việc nhận tiền boa, hãy thực hiện trực tiếp thông qua việc tăng mức lương tối thiểu liên bang và loại bỏ dần mức lương tối thiểu được nhận tiền boa".

Nữ chuyên gia bày tỏ bà lo ngại chính sách này có thể làm chậm đà cải cách mức lương tối thiểu của người làm công việc nhận tiền boa. Mức lương tối thiểu liên bang cho những người làm công việc này là 2,13 USD, mặc dù một số tiểu bang đã đặt ra mức chuẩn cao hơn.

Ông Bill Gale, đồng giám đốc Chính sách Thuế Urban-Brookings và là chuyên gia kinh tế trong chính quyền George H.W. Bush, cho rằng "ý tưởng này không có giá trị kinh tế thực sự nào".

Ông nói: "Đây không phải là cách tốt để giúp đỡ những người lao động thu nhập thấp vì phần lớn những người lao động thu nhập thấp không nhận được tiền boa".

Cuộc mít tinh của ông Trump tại Circa Resort and Casino vào ngày 25/1 được quảng bá như một lời cảm ơn đến những người ủng hộ. Ảnh: New York Times.

Alex Muresianu, một nhà phân tích cấp cao tại Tax Foundation, cũng đồng quan điểm. "Tại sao một người phục vụ kiếm được một phần lớn thu nhập từ tiền boa lại được giảm thuế rất nhiều và một nhân viên thu ngân kiếm được, bạn biết đấy, rất ít hoặc không có tiền boa, tại sao họ lại không được giảm thuế?" ông nói.

Theo Budget Lab tại Đại học Yale, phần lớn (trên 90%) những người lao động thu nhập thấp theo giờ không được nhận tiền boa. Và do vậy, các nhà kinh tế Muresianu, Gale và Shierholz đều đồng quan điểm rằng việc tạo ra một khoản miễn trừ dành riêng cho những người lao động nhận tiền boa có thể khiến hệ thống dễ bị lạm dụng hơn, khi những người có thu nhập cao phân loại lại thu nhập của họ thành tiền boa.

Ông Gale cũng cho rằng điều đó sẽ khiến luật thuế "phức tạp hơn".

"Và để làm điều này cùng lúc, bạn biết đấy, họ đang cố gắng cắt giảm nguồn tài trợ của IRS chỉ là một ví dụ nữa về việc tại sao đó là một ý tưởng tồi", ông nói thêm.

Sau đó, còn có vấn đề về doanh thu bị mất.

Ủy ban vì một Ngân sách Liên bang có Trách nhiệm ước tính rằng việc loại bỏ tiền boa khỏi thuế thu nhập liên bang và thuế tiền lương có thể làm giảm doanh thu từ 150 tỷ USD đến 250 tỷ USD trong 10 năm.

Bất chấp sự nghi ngờ của các chuyên gia, ý tưởng này vẫn được ưa chuộng về mặt chính trị.

"Tôi cho rằng các nhà kinh tế chưa bao giờ làm việc với mức lương 2,13 USD/giờ, vì vậy tôi không nghe nhiều những gì họ nói", Ted Pappageorge thuộc liên đoàn ẩm thực Nevada trả lời NPR để phản hồi lại những lo ngại mà các chuyên gia nêu ra.

Pappageorge cho biết liên đoàn, đại diện cho khoảng 60.000 nhân viên khách sạn trong tiểu bang, hoan nghênh ý tưởng loại bỏ thuế đối với tiền boa.

"Điều đó cần phải xảy ra", ông nói, đồng thời nói thêm rằng ông cũng muốn thấy mức lương tối thiểu cho những người lao động được trả tiền boa tăng lên.

"Thực tế là cả hai đều hữu ích. Và chúng tôi đang thách thức Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa cũng như đảng Dân chủ thực hiện cả hai", ông nói rằng ông đánh giá cao ý tưởng xóa bỏ thuế tiền boa nhưng ông cũng sẽ tiếp tục đấu tranh cho những vấn đề khác nữa".

Dương Lam