Ông Trump áp thuế 25% lên thép và nhôm: Ai được, ai mất, Việt Nam bị ảnh hưởng ra sao?

Mỹ có thực sự hưởng lợi từ chính sách thuế mới?

Là bên chủ động đưa ra chính sách, Mỹ có thể là nước hưởng lợi nhiều nhất. Dữ liệu chính thức cho thấy nhập khẩu thép của Mỹ đã giảm 35% từ năm 2014 đến 2024, một phần nhờ vào các mức thuế mà Trump áp dụng trong nhiệm kỳ đầu. Tuy nhiên, nhập khẩu nhôm lại tăng 14% trong cùng kỳ, với xuất khẩu kim loại này cũng gia tăng từ năm 2020.

Theo James Campbell, chuyên gia phân tích tại công ty tư vấn CRU, thuế quan có thể gây ra tác động hai mặt. Trong ngắn hạn, thuế có thể làm giảm nhu cầu tiêu thụ kim loại do giá tăng, nhưng về lâu dài, có thể thúc đẩy đầu tư vào sản xuất trong nước. Thực tế, sau khi Trump áp thuế lên thép và nhôm vào năm 2018, dòng vốn đã đổ mạnh vào hai ngành này tại Mỹ.

Báo cáo từ Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ (CRS) cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu sau khi áp thuế vào năm 2018, chính phủ Mỹ đã thu về hơn 1,4 tỷ USD tiền thuế. Điều này cho thấy mức tác động tài chính đáng kể từ chính sách này.

Canada và Mexico sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?

Canada và Mexico là hai trong số các nhà cung cấp thép và nhôm lớn nhất cho Mỹ, nên chính sách thuế quan này có thể gây thiệt hại lớn cho họ. Mặc dù hai nước này từng được miễn trừ một phần khỏi mức thuế cao trước đây, nhưng nếu lần này thuế được áp dụng toàn diện, ngành kim loại của họ sẽ chịu tác động tiêu cực.

Ngoài ra, điều này cũng có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ với Canada và Mexico, ảnh hưởng đến Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA).

Các nước châu Âu, đặc biệt là Đức, có chịu ảnh hưởng không?

Là một trong những nước xuất khẩu thép lớn sang Mỹ, Đức chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, tập đoàn thép Thyssenkrupp – một trong những công ty sản xuất thép lớn nhất châu Âu – lại tỏ ra không quá lo ngại.

Đại diện Thyssenkrupp cho biết, thị trường chính của họ vẫn là châu Âu, còn các sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ chủ yếu là các mặt hàng chuyên biệt, có vị thế vững chắc. Ngoài ra, phần lớn hoạt động sản xuất dành cho khách hàng Mỹ được thực hiện ngay tại Mỹ, giúp công ty tránh được tác động tiêu cực từ thuế quan.

Dù vậy, ngành thép của Đức nói riêng và châu Âu nói chung vẫn sẽ phải đối mặt với thách thức khi Mỹ tiếp tục có những động thái bảo hộ thương mại mạnh mẽ.

Các nước châu Á như Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản bị ảnh hưởng ra sao?

Các quốc gia châu Á, đặc biệt là Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản, sẽ chịu tác động đáng kể nếu Trump thực thi chính sách này.

Theo phân tích dữ liệu thương mại của CNBC, lượng thép Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ năm 2024 đã tăng hơn 140% so với năm trước, trong khi Đài Loan (Trung Quốc) cũng ghi nhận mức tăng 75% trong năm 2024. Nếu Mỹ áp thuế mới, nhu cầu nhập khẩu thép từ các nước này có thể sụt giảm mạnh, ảnh hưởng đến doanh thu và thị phần của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp có thể tìm cách điều chỉnh bằng cách mở rộng thị trường ngoài Mỹ hoặc đầu tư vào các nhà máy sản xuất tại Mỹ để tránh thuế. Ngoài ra, các nước bị ảnh hưởng có thể đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu.

Ngọc Linh (Theo CNBC)