Ông Dương Trung Quốc: Học sinh hãy biến AI thành lợi thế thay vì lo sợ

Ngày 23/12/2024, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê (huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ) tổ chức buổi hội thảo “Khởi nghiệp trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0”.

Diễn giả Dương Trung Quốc tại Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê. Ảnh: Thùy Trang.

Tham dự hội thảo có ông Nguyễn Tân Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Cẩm Khê. Về phía nhà trường có thầy Tạ Minh Đức, Hiệu trưởng nhà trường cùng các thầy cô giáo và gần 1.300 học sinh của Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê.

Diễn giả của buổi Hội thảo là nhà sử học Dương Trung Quốc. Ông là nhà nghiên cứu lịch sử, đại biểu Quốc hội khóa XI, XII, XIII, XIV; cố vấn biên soạn nội dung cho nhiều chương trình truyền hình. Nhà sử học Dương Trung Quốc đã gợi mở cho học sinh góc nhìn về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 một cách đầy thú vị, bất ngờ.

Các thầy cô Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê. Ảnh: Thùy Trang.

Bằng kiến thức và kinh nghiệm thực tế của mình, diễn giả đã mang đến những kiến thức bổ ích, hấp dẫn về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để từ đó giúp các em học sinh chuẩn bị tâm thế vững vàng, sẵn sàng đón nhận và thích ứng với những chuyển đổi sâu sắc, toàn diện đang và sẽ diễn ra dưới ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp lần này.

Học sinh Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê. Ảnh: Thùy Trang.

Diễn giả Dương Trung Quốc mở đầu bằng việc nhấn mạnh rằng "khởi nghiệp" là chủ đề thiết thực và mang tính thời đại, không chỉ với các bạn trẻ học sinh mà còn với gia đình, cha mẹ – những người đặt nhiều kỳ vọng, đầu tư công sức, tình cảm để các học sinh có một tương lai tốt đẹp. Mục tiêu lớn nhất là trở thành những công dân góp phần xây dựng gia đình, quê hương, đất nước và xa hơn nữa là trở thành công dân toàn cầu, đóng góp cho nhân loại. Tuy nhiên, câu hỏi "khởi nghiệp là gì?", "làm thế nào để khởi nghiệp thành công?" là những thách thức lớn mà không ai có thể trả lời thay chính các bạn.

Các thầy cô chăm chú lắng nghe diễn giả Dương Trung Quốc chia sẻ. Ảnh: Thùy Trang.

Diễn giả đặt câu hỏi: "Tại sao lại gọi là cách mạng công nghiệp 4.0, và tại sao khởi nghiệp trong thời đại này lại quan trọng đến vậy?" Thời kỳ này đánh dấu sự thay đổi to lớn và nhanh chóng trong công nghệ và xã hội. Nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng, các bạn trẻ – cũng như gia đình, thầy cô – sẽ rất khó thích ứng. Thời gian không chờ đợi ai, từng giây, từng phút, chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần nhanh chóng thích nghi để không bị tụt hậu.

Diễn giả Dương Trung Quốc. Ảnh: Thùy Trang.

Khoảng cách thế hệ cũng là một yếu tố cần lưu ý. Diễn giả nhấn mạnh rằng thế hệ đi trước đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu qua các thời kỳ, nhưng phần lớn những kinh nghiệm đó thuộc về quá khứ. Điều quan trọng là các bạn trẻ cần học cách chọn lọc những kinh nghiệm phù hợp, không sao chép một cách rập khuôn. Để thành công, không chỉ cần lắng nghe mà còn phải biết cách học nhanh, chọn lọc và ứng dụng hiệu quả những điều tốt nhất từ thế hệ đi trước.

Theo diễn giả Dương Trung Quốc, học tập ngày nay không chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ kiến thức. Nếu chỉ học thuộc lòng, chúng ta chẳng khác nào nhồi nhét vào đầu một mớ dữ kiện mà không biết cách sử dụng. Thay vào đó, các bạn cần học cách tổng hợp, phân tích và ứng dụng các thông tin một cách sáng tạo. Trong kỷ nguyên số, mọi dữ kiện đều có sẵn, nhưng làm thế nào để biến chúng thành tri thức thực tiễn là điều quan trọng nhất.

Công nghệ AI và cơ hội thời đại

Diễn giả Dương Trung Quốc đưa ra ví dụ về AI – công nghệ mới không chỉ hỗ trợ, mà còn thay đổi cách con người làm việc và sáng tạo. Một cuốn sách với hình minh họa tuyệt đẹp do AI vẽ ra, dưới sự biên tập của con người, là minh chứng cho việc công nghệ có thể mang lại những kết quả vượt trội. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đặt ra thách thức lớn: Con người phải học cách thích ứng nhanh chóng.

Học sinh thích thú xem một tác phẩm được vẽ bởi AI. Ảnh: Thùy Trang.

Diễn giả cũng nhắc lại bài học từ đại dịch COVID-19. Nó không chỉ là đại dịch mà còn là cơ hội để con người khám phá năng lực tiềm ẩn. COVID-19 là một bài học điển hình, buộc chúng ta phải thay đổi cách học tập và làm việc trong thời gian ngắn. Từ chỗ nghĩ rằng học online là chuyện xa vời, chúng ta đã phải ứng dụng nó như một phương pháp sống còn. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc con người có thể vượt qua những thách thức lớn nếu biết tận dụng năng lực sẵn có.

“Khởi nghiệp không chỉ là xây dựng sự nghiệp mà còn là hành trình trưởng thành, chấp nhận thất bại để thành công. Trong thời đại công nghệ, bài toán khó nhất không phải là tìm kiếm kiến thức, mà là biết sử dụng những gì đã có một cách hiệu quả. Đây chính là chìa khóa để các bạn trẻ hội nhập và bứt phá trong thế giới đầy biến động này”, diễn giả Dương Trung Quốc nhắn nhủ.

Trong khuôn khổ buổi hội thảo này, nhiều học sinh của trường Trung học phổ thông Cẩm Khê cũng thể hiện sự quan tâm đến những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mà vị diễn giả nói tới.

Học sinh Lại Hà Thư lớp 12A3 đặt câu hỏi cho diễn giả. Ảnh: Thùy Trang.

Em Lại Hà Thư - học sinh lớp 12A3 đặt câu hỏi: “Thưa thầy, ở trong thời đại ngày nay có rất nhiều những AI về ngôn ngữ được ra đời, điều này có ảnh hưởng gì đến ngành học mà con đang tìm hiểu là ngành “Ngôn ngữ Trung” không?”

Đáp lại, diễn giả Dương Trung Quốc khẳng định rằng sự phát triển của AI chắc chắn có tác động lớn. Ông chia sẻ trải nghiệm cá nhân: "Cách đây chưa đến một năm, khi sử dụng Chat GPT, tôi nhận thấy câu trả lời còn nhiều chỗ sai, ngôn từ chưa chuẩn chỉnh. Nhưng gần đây, AI đã cải thiện đáng kể, trở nên trau chuốt và chuẩn mực hơn. Điều này cho thấy công nghệ này đang thay đổi từng ngày, từng giờ."

Theo diễn giả, lĩnh vực ngôn ngữ cũng như bất kỳ ngành nghề nào đều phụ thuộc vào con người – những người dạy và truyền tải kiến thức cho AI. AI có khả năng học tập và tổng hợp những gì được con người cung cấp. Dù vậy, sự thay đổi này không phải là lý do để lo sợ. Thay vào đó, cần nhìn nhận AI như một công cụ hỗ trợ hữu ích.

Học sinh Trần Việt Hoàng lớp 12A1 đặt câu hỏi cho diễn giả. Ảnh: Thùy Trang.

Diễn giả khuyến khích học sinh tập trung rèn luyện kỹ năng, không ngừng học hỏi và sử dụng AI một cách thông minh để tối ưu hóa năng lực cá nhân. Hãy biến AI thành một lợi thế cho bản thân, thay vì coi đó là trở ngại.

Em Nguyễn Hà Bảo Châu, học sinh lớp 10A1, đặt câu hỏi: "Thưa thầy, con có nghe bác nói rằng nếu biết khai thác mạng xã hội và công nghệ, chúng ta sẽ phát triển rất nhanh. Con muốn thầy giải thích rõ hơn về cách khai thác công nghệ và mạng xã hội một cách hiệu quả, đặc biệt đối với lứa tuổi học sinh như chúng con."

Diễn giả giải thích rằng mỗi người có sở thích và nhu cầu khác nhau, và điều quan trọng là biết cách lựa chọn những gì phù hợp với bản thân. Diễn giả ví việc này như đứng trước một mâm cỗ, không thể ăn hết mọi món, mà phải chọn món ngon nhất, hợp khẩu vị nhất. "Lựa chọn đúng là một kỹ năng quan trọng, nhưng còn cần có bản lĩnh. Công nghệ và mạng xã hội mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng đầy cạm bẫy. Nếu chúng ta sa vào đó, sẽ lãng phí thời gian – một tài sản quý giá và có hạn," diễn giả Dương Trung Quốc nhấn mạnh.

Thêm vào đó, diễn giả bày tỏ mong muốn gia đình, nhà trường và xã hội đóng vai trò định hướng, giáo dục để giúp học sinh phát triển kỹ năng và bản lĩnh cần thiết.

Diễn giả Dương Trung Quốc dành lời khen cho câu hỏi của học sinh Nguyễn Hà Bảo Châu lớp 10A1. Ảnh: Thùy Trang.

Khi Bảo Châu tiếp tục hỏi về việc nên chọn sự ổn định hay thử thách với nhiều nguy cơ hơn, diễn giả chia sẻ quan điểm: "Tôi mong các bạn lựa chọn con đường ổn định, chắc chắn, nhưng cũng rất ủng hộ những người dám thử thách. Nếu xã hội cứ quá ổn định, không ai tiên phong, chúng ta sẽ mãi giậm chân tại chỗ. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với mạo hiểm. Nếu bạn có ý chí và đam mê, dám biến chính mình thành một thử nghiệm, bạn có thể đối mặt với cả thành công và thất bại. Nhưng nếu đủ nghị lực vượt qua, bạn sẽ đạt được thành công lớn. Đó cũng là sự dũng cảm."

Thầy Tạ Minh Đức, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê gửi lời gửi lời cảm ơn chân thành đến diễn giả và Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đem đến cho thầy cô, học sinh buổi hội thảo đầy ý nghĩa. Ảnh: Thùy Trang.

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam bên lề hội thảo, thầy Tạ Minh Đức, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, Trường Trung học phổ thông Cẩm Khê có khoảng 1.300 học sinh và 68 giáo viên. Nhà trường cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động, lồng ghép các nội dung hướng nghiệp trong các tiết học để học sinh có thêm góc nhìn toàn diện, thực tế về lựa chọn nghề nghiệp.

Thầy Tạ Minh Đức đại diện nhà trường dành tặng bó hoa tươi thắm đến diễn giả Dương Trung Quốc. Ảnh: Thùy Trang.

Một số hình ảnh khác tại hội thảo:

Các thầy cô chụp ảnh lưu niệm với diễn giả Dương Trung Quốc. Ảnh: Thùy Trang.

Thùy Trang