Nuôi dưỡng văn hóa đọc cho thiếu nhi

Hình thành thói quen

Mới đây, tại Trường Tiểu học Vân Trung (thị xã Việt Yên) diễn ra Ngày hội đọc sách với chủ đề “Lan tỏa tri thức - Kết nối tương lai”. Sân trường tràn ngập không khí vui tươi, sắc màu; những cuốn sách được trưng bày, xếp nghệ thuật, phân chia theo từng khối lớp rất ấn tượng. Ngày hội thu hút sự tham gia nhiệt tình của nhiều học sinh, đặc biệt qua các hoạt động giới thiệu những cuốn sách hay. Mỗi câu chuyện mà các em chia sẻ không chỉ đơn thuần là những trang sách mà còn chứa đựng những bài học quý giá về cuộc sống.

Học sinh Trường Trung học cơ sở Tiên Lục số 1 (Lạng Giang) đọc sách tại thư viện nhà trường trong giờ ra chơi.

Em Trần Thị Hoài An, lớp 1A đã khiến khán giả ngạc nhiên với sự tự tin khi kể lại câu chuyện “Chú bé chăn cừu”. Từ đó, em rút ra cho bản thân bài học về sự trung thực, kiên trì. Không chỉ có học sinh, nhiều bậc phụ huynh cũng dành thời gian tham gia, chia sẻ cảm nhận về những cuốn sách mà các thành viên trong gia đình yêu thích, từ đó giúp thắt chặt tình cảm, khuyến khích trẻ phát triển thói quen đọc sách từ khi còn nhỏ. Bên cạnh việc tổ chức ngày hội đọc sách, liên đội nhà trường còn khuyến khích học sinh tham gia các cuộc thi viết cảm nhận về sách, giới thiệu sách yêu thích, xây dựng góc đọc sách tại lớp học…

Nhiều năm qua, Trường Trung học cơ sở Tiên Lục số 1 (Lạng Giang) xây dựng thư viện theo hướng thân thiện và gần gũi với học sinh. Mỗi giờ ra chơi hoặc chiều nghỉ học, nhiều em đến thư viện để tìm một góc yên tĩnh, đắm chìm trong những cuốn sách thú vị. Thư viện trường hiện có khoảng 3 nghìn đầu sách với nhiều thể loại như: Sách tham khảo về kiến thức học tập, các loại truyện tranh thiếu nhi, truyện cười, truyện cổ tích, sách truyện về Bác Hồ, sách giáo dục kỹ năng sống, sách khoa học...

Một trong những yếu tố tạo nên thành công của phong trào đọc sách tại trường chính là việc xây dựng đa dạng hoạt động nhằm tạo thói quen đọc sách cho các em. Nhà trường đặc biệt quan tâm phát triển thư viện điện tử, thúc đẩy mô hình mỗi tuần đọc một cuốn sách hay; ngoại khóa kể chuyện về nhân vật lịch sử; thực hiện các video clip giới thiệu sách và thành lập câu lạc bộ sách.

Cô giáo Hoàng Thị Hòa, giáo viên Tổng phụ trách Đội nói: "Nhà trường luôn khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động đọc sách nhằm mở rộng kiến thức, nuôi dưỡng tình yêu sách cho các em. Từ đó, hình thành thói quen đọc sách suốt đời. Việc kết hợp đọc sách với các hoạt động kể chuyện, thảo luận nhóm, tạo ra các video giới thiệu sách giúp các em không chỉ hiểu sâu hơn về nội dung mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy phản biện”.

Phong trào thi đua đọc sách cũng diễn ra sôi nổi ở nhiều liên đội với các hoạt động phong phú dựa theo điều kiện và nhu cầu của học sinh. Từ đó giúp các em nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển trí tuệ và kỹ năng sống. Chính những thói quen này sẽ đồng hành cùng các em suốt cuộc đời, mở ra cánh cửa tri thức và góp phần xây dựng một tương lai sáng ngời.

Hoạt động sáng tạo

Toàn tỉnh hiện duy trì 454 “Tủ sách học đường”, “Tủ sách măng non” trong các trường tiểu học, trung học cơ sở góp phần không nhỏ trong việc duy trì, phát triển văn hóa đọc trong thiếu nhi. Các liên đội đã triển khai nhiều hoạt động, xây dựng các phong trào, như: “Đọc và làm theo báo Đội”, chương trình sinh hoạt chuyên đề “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng”, sân chơi “Đọc sách vì tương lai”…

Toàn tỉnh hiện duy trì 454 “Tủ sách học đường”, “Tủ sách măng non” trong các trường tiểu học, trung học cơ sở góp phần không nhỏ trong việc duy trì, phát triển văn hóa đọc trong thiếu nhi. Các liên đội đã triển khai nhiều hoạt động, xây dựng các phong trào, như: “Đọc và làm theo báo Đội”, chương trình sinh hoạt chuyên đề “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng”, sân chơi “Đọc sách vì tương lai”…

Theo anh Giáp Xuân Cảnh, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh, đọc sách giúp nuôi dưỡng tri thức, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của các em. Tuy nhiên, thói quen đọc sách đang bị ảnh hưởng bởi sự bùng nổ thông tin, mạng xã hội và các loại hình giải trí đa phương tiện. Để bắt kịp xu hướng hiện nay, bằng phương châm “Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”, nuôi dưỡng tâm hồn, giáo dục từ gốc, mới đây, Hội đồng Đội tỉnh đã triển khai Cuộc thi đọc sách trực tuyến năm 2025 với chủ đề “Bác Hồ với thiếu nhi, thiếu nhi Bắc Giang thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy”.

Với những nội dung xoay quanh việc giới thiệu, chia sẻ cảm nhận về một cuốn sách hay viết về Bác Hồ mà thí sinh yêu thích, đồng thời liên hệ bản thân về việc thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, sau 2 tháng phát động (từ tháng 2/2025), cuộc thi đã nhận được sự tham gia, hưởng ứng tích cực của học sinh nhiều trường. Đến thời điểm này, có khoảng 300 bài dự thi đã được gửi về Ban tổ chức.

Để nâng cao văn hóa đọc cho thiếu niên, nhi đồng, thời gian tới, các tổ chức Đoàn, Đội trong tỉnh tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền trong thiếu niên, nhi đồng về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách, báo. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa, bổ sung nguồn sách cho các thư viện trường học. Duy trì các câu lạc bộ đọc sách trong trường học để học sinh có không gian chia sẻ, thảo luận về sách, phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy sáng tạo. Đồng thời tổ chức các buổi giao lưu với diễn giả, cuộc thi viết cảm nhận, làm video giới thiệu sách nhằm khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động đọc sách một cách tích cực. Phát triển thư viện điện tử, sách nói, hoạt động ngoại khóa tạo môi trường sinh động, giúp hình thành thói quen đọc sách và nâng cao kỹ năng cho các em.

Thu Thủy