Nụ cười trong ngày trở về của những phạm nhân được đặc xá
Từ sáng sớm ngày 01/10, không khí tại các cơ sở giam giữ trên cả nước trở nên rộn ràng khi Chủ tịch nước Tô Lâm đã ký Quyết định đặc xá (ĐX) cho hơn 3.700 phạm nhân (PN). Phóng viên Chuyên đề Công an TPHCM đã có buổi ghi nhận tại 2 Trại tạm giam (TTG) Bố Lá và Trại Chí Hòa thuộc Công an TPHCM.
Ấm áp trong vòng tay rộng mở của gia đình và xã hội
Tại lễ ĐX, mỗi PN rất phấn khởi khi được trao tận tay Quyết định ĐX, thẻ Căn cước, quần áo mới, cùng tiền tàu xe và các hành trang cần thiết để trở về gia đình, quê nhà... Trước đó, các PN được ĐX dịp này đều được lãnh đạo trại giam hỗ trợ liên lạc với gia đình để thông báo tin vui. Đối với những ai không có người thân đến đón, trại giam sẽ hỗ trợ đưa họ ra bến xe về lại địa phương.
Ghi nhận tại TTG Bố Lá, có 5 trường hợp PN được ĐX trở về sớm với xã hội. Với những công dân này, đây như là lần thứ hai họ được sinh ra, với tâm trạng vừa hồi hộp, vừa hạnh phúc. Những nụ cười thay cho giọt nước mắt lầm lỡ, giờ đây trong giây phút đoàn tụ với người thân, họ hứa sẽ cố gắng hòa nhập trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Đại tá Nguyễn Đăng Sang, Giám thị TTG Bố Lá cho biết: "Việc ĐX cho các PN có kết quả cải tạo, lao động tốt đã thể hiện sự khoan hồng, tính nhân đạo sâu sắc của Đảng và Nhà nước Việt Nam với mục tiêu tạo cơ hội để những người từng phạm tội có thể làm lại cuộc đời, hòa nhập vào cuộc sống mới".
"Cố gắng cải tạo tốt và nhận thức được lỗi lầm mà mình đã gây ra, đồng thời chấp hành nghiêm túc các nội quy của cơ sở giam giữ và các tiêu chí thi đua trong quá trình chấp hành án phạt tù. Đó chính là con đường ngắn nhất để các PN sớm được trở về đoàn tụ với gia đình và hòa nhập với xã hội" - Đại tá Nguyễn Đăng Sang chia sẻ với các PN và thân nhân tại Lễ trao Quyết định ĐX của Chủ tịch nước.
Sau khi được lãnh đạo trại tạo điều kiện thông báo cho gia đình về việc được ĐX, PN Phan Tấn Tài (SN 1999, ngụ H.Củ Chi, TPHCM) cho biết, anh đã thao thức nhiều đêm liền để đợi chờ ngày đoàn tụ với gia đình. Trong những ngày vừa qua, anh dành thật nhiều thời gian để lên kế hoạch làm lại cuộc đời cho mình. Bản kế hoạch được anh liệt kê chi tiết trong một mẩu giấy nhỏ. Cũng trong những ngày đặc biệt này, anh Tài - nay đã chính thức là một công dân bình đẳng đã tự nhắc nhớ bản thân về những lỗi lầm mà mình đã gây ra. Mỗi lần như vậy, Tài lại không khỏi tự trách mình khi đã phụ sự tin yêu và bảo bọc của mẹ... Với tội danh gây rối trật tự công cộng, chịu án phạt 2 năm 6 tháng tù giam, Phan Tấn Tài đã ở trại giam 1 năm 3 tháng 2 ngày. Đây là khoảng thời gian khá dài đủ để Tài nghiền ngẫm lại bản thân. Sau khoảng thời gian học tập và cải tạo tích cực, trên hết là sự quan tâm, động viên và hướng dẫn của các cán bộ TTG Bố Lá, Tài đã thay đổi bản thân thật tích cực. Kết quả cho sự hướng thiện này chính là việc chàng thanh niên 26 tuổi được nhận Quyết định ĐX của Chủ tịch nước dịp này.
"Tôi không thể diễn tả được niềm vui lúc này. Có quá nhiều việc tôi muốn làm khi trở về nhà nhưng chắc chắn tôi muốn ôm ba, mẹ của mình ngay lúc đó. Cảm ơn Đảng và Nhà nước, Ban giám thị đã tạo điều kiện cho tôi bắt đầu lại cuộc đời mới. Tôi hứa sẽ không phụ sự tin tưởng này, cố gắng hòa nhập và trở thành công dân tốt" - nụ cười trên môi Tài đã đánh dấu cho một chương mới trong cuộc đời người thanh niên này.
Nhận được tin vui về việc người bạn thân được Chủ tịch nước ký Quyết định ĐX mãn hạn tù trước hạn, từ sáng sớm, anh Nguyễn Song Xuân cùng gia đình PN Vũ Hải Lý đã có mặt tại TTG Bố Lá để đón thân nhân trở về. Anh Xuân bộc bạch: "Mong rằng qua khoảng thời gian học tập, cải tạo, Lý sẽ thay đổi thật tốt, trở về và hòa nhập với cộng đồng. Tôi đã tìm được cho bạn tôi một công việc tại một xưởng cơ khí. Hy vọng đây sẽ là cơ hội để bạn tôi làm lại cuộc đời thật tốt".
Chung đợt ĐX với Lý, PN Danh Thu (quê Kiên Giang) chia sẻ, điều anh lo sợ sau khi ĐX trở về, không biết mọi người sẽ đón nhận mình ra sao, làm thế nào để biết được xã hội đang có những thông tin gì mới, nhà ở xa khi trở về phải đi như thế nào...? Đây là những điều mà Thu và các PN đủ điều kiện ĐX đang trăn trở. Hiểu được nỗi lo đó, Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, Cơ sở giáo dục bắt buộc, Trường giáo dưỡng đã chỉ đạo các trại giam tổ chức những lớp học tái hòa nhập cộng đồng, trang bị kiến thức pháp luật, các kỹ năng hòa nhập. Đặc biệt là những dự án luật có liên quan trực tiếp với cuộc sống của người dân, nhất là với những PN mới chấp hành xong án phạt tù và các PN được ĐX như: Luật Căn cước, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ... Về vấn đề nhà xa, các PN sẽ được hỗ trợ đưa đến bến xe, cũng như hỗ trợ các chi phí đi lại, các hành trang cần thiết để trở về quê nhà.
Và tấm lòng bao dung của các giám thị, cán bộ quản giáo trại giam
Tại TTG Chí Hòa, Đại tá Huỳnh Viết Tuấn - Giám thị Trại đã trao quyết định ĐX cho 26 PN đang chấp hành án phạt tù tại đây. Tại lễ ĐX năm 2024, Đại tá Tuấn cho biết: "Để công tác ĐX năm 2024 đạt hiểu quả cao, Trại đã tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp kịp thời, đúng quy định pháp luật, bảo đảm dân chủ, công bằng, khách quan, công khai, minh bạch và chặt chẽ đúng đối tượng, điều kiện quy định của pháp luật, không để sai sót tiêu cực xảy ra. Qua đó, có tác dụng khuyến khích PN thi đua cải tạo tiến bộ sớm được trở về với gia đình và xã hội".
Cũng theo đồng chí Giám thị Trại tạm giam Chí Hòa, con đường phục thiện, hoàn lương là mục tiêu phấn đấu của mỗi PN trong quá trình học tập, cải tạo tại TTG và ĐX mới chỉ là bước khởi đầu của con đường phục thiện. Vì vậy, khi trở về với gia đình và xã hội các anh, chị PN được ĐX cần xóa bỏ mặc cảm, tự tin trong cuộc sống, chủ động hòa nhập với cộng đồng và nỗ lực phấn đấu để vượt qua khó khăn, trở ngại, tranh thủ sự giúp đỡ của gia đình, làng xóm, các cấp chính quyền, đoàn thể, công an địa phương để có việc làm sớm ổn định cuộc sống, xây dựng gia đình hạnh phúc. Mặt khác người tái hòa nhập nên nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật và các quy định của chính quyền địa phương, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Đối với các PN đang tiếp tục chấp hành án phạt tù thì nên chấp hành nghiêm nội quy cơ sở giam giữ và các quy định của pháp luật, của bản án, của trại. Tự giác, gương mẫu, tích cực học tập, lao động có kỷ luật, năng suất, chất lượng, thúc đẩy phát triển phong trào thi đua trong phạm nhân đang chấp hành án tại TTG Chí Hòa để sớm được hưởng chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước trong giảm án, giảm tha, ĐX trong các đợt tiếp theo...
Vui mừng khi được ĐX trở về đoàn tụ với gia đình, chồng con, chị Trần Ngọc Anh Đào (PN chấp hành án phạt 3 năm tù giam về tội "làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức" tại TTG Chí Hòa) xúc động nói: "Có được ngày hôm nay trước hết chúng tôi vô cùng biết ơn Đảng, Nhà Nước đã cho cơ hội sửa chữa sai lầm của mình để làm người có ích. Cám ơn cán bộ giám thị và quản giáo TTG Chí Hòa đã trực tiếp quản lý, giáo dục chúng tôi, luôn động viên, an ủi về mặt tinh thần để chúng tôi an tâm cải tạo tốt. Thay mặt cho các PN được ĐX năm 2024, tôi xin hứa là khi về địa phương sẽ luôn chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Pháp luật của Nhà Nước và các quy định ở nơi cư trú, tuyệt đối không tái phạm. Không vì kỳ thị, mà luôn lạc quan sống tích cực, học tập và làm ăn hướng thiện, bù đắp những gì đã gây ra cho gia đình và xã hội, cũng như tiếp tục đóng góp sức mình cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của đất nước. Không những hoàn thành tốt quyền và nghĩa vụ người công dân, mà phải là một công dân gương mẫu, tuyên truyền đường lối chủ trương chính sách của Đảng, Pháp luật của Nhà nước, góp phần cùng địa phương cảm hóa những người có biểu hiện vi phạm pháp luật, để họ trở thành những người có ích cho gia đình và xã hội.
Để bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của các PN được ĐX, Bộ Công an đã chỉ đạo các cơ sở giam giữ phối hợp chặt chẽ với công an địa phương để làm thẻ căn cước cho các PN, tuyên truyền và giới thiệu về ứng dụng VNeID, giúp các PN hiểu và áp dụng tiện ích công nghệ vào cuộc sống hàng ngày. Công tác thu thập dấu vân tay, chụp ảnh và thu thập mống mắt đã được thực hiện kỹ lưỡng nhằm bảo đảm họ có đầy đủ giấy tờ pháp lý khi trở về địa phương, đồng thời chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm các quy định về tái hòa nhập cộng đồng, thực hiện các chính sách tín dụng và hỗ trợ vay vốn để giúp người ĐX, tha tù có nguồn vốn để bắt đầu làm ăn, ổn định cuộc sống. Điều này không chỉ giúp họ có phương tiện sinh kế mà còn là động lực lớn để họ vượt qua những khó khăn ban đầu sau khi trở về...