Nông trại, làng nghề... điểm hẹn mới cho học sinh TP.HCM khám phá

Tiềm năng và lợi ích từ mô hình du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục

"Được tham quan và tự tay làm bánh tráng tại làng nghề truyền thống Phú Hòa Đông, em thấy rất vui. Em không ngờ việc làm bánh đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn như vậy. Nhờ chuyến đi, em càng yêu thêm văn hóa dân tộc mình," Quốc Thiên, học sinh lớp 6 tại Quận 3, TP.HCM, chia sẻ sau chuyến ngoại khóa.

Còn em Quỳnh Chi, học sinh lớp 8, Trường Chu Văn An, Quận 1 lại ấn tượng với chuyến thăm Khu nông nghiệp công nghệ cao huyện Củ Chi: "Nhìn thấy các loại rau quả được trồng trong nhà kính, em mới hiểu thế nào là nông nghiệp hiện đại. Điều em thích nhất là được thử chăm sóc cây trồng bằng hệ thống tưới tự động."

Trong khi đó, tại một trang trại giáo dục ở Hóc Môn, Mai Hương, học sinh lớp 7, không giấu được niềm vui: "Ở đây, chúng em được học cách thu hoạch trứng gà và làm món ăn từ những nguyên liệu tự tay thu hoạch. Đây là lần đầu tiên em được trải nghiệm cuộc sống nông trại thực tế."

Những trải nghiệm trên là minh chứng rõ nét cho sức hút của mô hình du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục tại TP.HCM. Trong bối cảnh học sinh ngày càng có ít cơ hội tiếp xúc trực tiếp với các giá trị văn hóa, lịch sử và thực tiễn đời sống, các mô hình này đang trở thành lựa chọn hấp dẫn để kết hợp giáo dục và giải trí.

TP.HCM với nền văn hóa đa dạng và hệ sinh thái đô thị kết hợp nông thôn đã hình thành nhiều mô hình du lịch học đường độc đáo. Từ làng nghề bánh tráng Phú Hòa Đông ở Củ Chi, khu nông nghiệp công nghệ cao tại Hóc Môn, đến các trang trại giáo dục như Nông trang xanh, Happy Farm, hay khu du lịch sinh thái Thiềng Liềng ở Cần Giờ, học sinh được tiếp cận trực tiếp với lịch sử, kỹ thuật sản xuất, và giá trị lao động. Những hoạt động này không chỉ mang đến niềm vui mà còn giúp các em phát triển kỹ năng thực hành, tư duy sáng tạo và hiểu biết về văn hóa truyền thống.

Giáo dục trải nghiệm trong mô hình du lịch này cũng giúp học sinh hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, giá trị của lao động, và trách nhiệm bảo vệ môi trường. Đây là nền tảng để xây dựng ý thức cộng đồng, tăng cường kỹ năng sống và góp phần hình thành nhân cách toàn diện.

Những thách thức cần đối mặt

Dù tiềm năng lớn, mô hình du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục tại TP.HCM vẫn đối mặt nhiều thách thức. Thứ nhất, nhiều địa điểm chưa được đầu tư cơ sở hạ tầng và dịch vụ một cách bài bản, dẫn đến hạn chế trong việc đáp ứng nhu cầu học tập đặc thù. Thứ hai, phụ huynh và nhà trường vẫn lo ngại về an toàn cho học sinh khi tham gia các hoạt động ngoài trời, đặc biệt tại những địa điểm xa trung tâm thành phố.

Ngoài ra, việc phối hợp giữa các đơn vị du lịch và giáo dục còn rời rạc, thiếu kế hoạch dài hạn để phát triển sản phẩm chuyên nghiệp và phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh.

Chủ tịch Hội Nông dân huyện Củ Chi, ông Võ Văn Thuận, đã đưa ra một số đề xuất nhằm phát triển du lịch nông nghiệp hiệu quả hơn. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo nông dân về kỹ năng phục vụ du khách, xây dựng cơ chế quản lý đất đai linh hoạt, và hỗ trợ các hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia vào ngành du lịch.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Minh Dũng, Chủ tịch Hội Nông dân TP.HCM, cho rằng TP cần có một quy hoạch tổng thể về du lịch nông nghiệp, dựa trên thế mạnh của từng địa phương. Bên cạnh đó, việc quảng bá du lịch nông nghiệp cũng cần được chú trọng, đặc biệt là thông qua các kênh truyền thông số.

Giải pháp phát triển bền vững

Để mô hình du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục phát triển bền vững, cần có sự chung tay từ nhiều phía. Một phụ huynh tại Quận 5, chị Nguyễn Thị Hằng, cho biết: "Lần đầu tiên con tôi tham gia một chuyến đi ngoại khóa đến Cần Giờ, cháu rất phấn khởi và học được nhiều điều mới. Tuy nhiên, tôi mong muốn nhà trường và các công ty du lịch phối hợp kỹ hơn để đảm bảo an toàn tuyệt đối, như có thêm nhân viên y tế đi cùng."

Chị Trần Thùy Trang, một phụ huynh khác tại Quận 12, bày tỏ: "Tôi thấy các chuyến đi trải nghiệm này rất bổ ích nhưng cần tổ chức nhiều hoạt động hơn nữa liên quan đến thực hành kỹ năng sống, như dạy các con cách tự nấu ăn, dựng lều hay trồng cây. Điều này không chỉ giúp các cháu vui mà còn biết tự lập hơn."

Theo anh Lê Văn Hòa, đại diện một công ty du lịch tại TP.HCM, việc thiết kế các chương trình du lịch học đường không chỉ là tổ chức hoạt động tham quan, mà còn cần đưa ra các bài học cụ thể cho từng cấp học: "Chúng tôi đang tập trung phát triển các chương trình mang tính liên môn, kết hợp giữa kiến thức văn hóa, lịch sử và trải nghiệm thực tiễn. Đây là cách để tạo nên sự hứng thú và giá trị lâu dài cho học sinh."

Các cơ quan quản lý cũng cần xây dựng chiến lược phát triển rõ ràng, hỗ trợ đầu tư vào cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng dịch vụ tại các điểm đến. Bên cạnh đó, cần thiết lập các chuẩn an toàn, tổ chức tập huấn cho hướng dẫn viên và giáo viên để đảm bảo các chuyến đi diễn ra hiệu quả và an toàn.

Với sự hỗ trợ và phối hợp hiệu quả, TP.HCM có thể trở thành điểm đến lý tưởng cho các chương trình du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục, mang lại giá trị lâu dài cho thế hệ trẻ và cộng đồng.

Hàn Mai