Nông dân phấn khởi với mô hình lúa phát thải thấp

Năng suất tăng, chi phí giảm

Cụ thể, Đề án đã triển khai tại HTX DVNN Hồng Phát (xã Vĩnh Thanh) và HTX DVNN Kinh Dớn (xã Đá Bạc). Trong đó, HTX Kinh Dớn có 42 xã viên tham gia mô hình thí điểm chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh, với tổng diện tích 60 ha, canh tác giống lúa ST24. Hiện nay, lúa đã thu hoạch dứt điểm, năng suất trung bình đạt từ 6-6,5 tấn/ha, tăng hơn so với vụ hè thu cùng kỳ.

Theo bà Thái Thị Dùng, HTX DVNN Kinh Dớn, quy trình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh tương đối dễ, đồng thời tích cực nhất là góp phần bảo bệ môi trường.

Ông Phạm Tấn Lưu, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX DVNN Kinh Dớn, phấn khởi cho biết, tôi đã thu hoạch đạt sản lượng hơn 17 tấn lúa, tăng khoảng 2 tấn so với mọi năm trên diện tích gần 3 ha đất. Khi tham gia mô hình, giảm lượng lúa giống gieo sạ từ 112 kg/ha xuống còn khoảng 70 kg/ha. Lúa trồng thưa đồng nghĩa với việc giảm phân thuốc, đặc biệt là sâu rầy ít xuất hiện, phá hại. Đây là kết quả vượt ngoài sự mong đợi”.

Bên cạnh đó, sau khi thu hoạch, nông dân chủ động phun nấm trichoderma để xử lý rơm rạ thành phân bón, giúp tăng cường hệ vi sinh vật có ích trong đất, giảm phân bón hóa học trong vụ tiếp theo.

"Năm nay, từ liên kết của HTX, giá lúa bán được 8.400 đồng/kg, cao hơn giá thị trường 200 đồng cũng giúp nông dân tăng thu nhập. Chúng tôi đề xuất ngành chức năng, địa phương nhân rộng mô hình để không chỉ tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất, mà còn góp phần bảo vệ môi trường để mọi người cùng hưởng lợi", nông dân Nguyễn Trường Đời, thành viên HTX DVNN Kinh Dớn, chia sẻ.

Theo nông dân, nhờ sạ thưa cuối vụ nên hạt lúa chắc đẹp, lượng giống giảm nhưng sản lượng lại tăng.

Theo tính toán của Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường), vụ lúa hè thu tại HTX DVNN Kinh Dớn đã giảm phát thải được khoảng 3,02 tấn CO2/ha lúa, tương đương 37% so với khi chưa áp dụng mô hình. Mô hình cũng đạt 6/6 chỉ tiêu giảm phát thải theo Quyết định số 145/QĐ-TT-CLT của Cục Trồng trọt.

Đối với HTX DVNN Hồng Phát triển khai thí điểm mô hình này với quy mô 50 ha, sử dụng giống lúa OM18 cấp xác nhận, lượng giống 70kg/ha. Có 24/43 thành viên HTX tham gia và được tập huấn kỹ thuật chăm sóc lúa; thực hiện theo dõi quá trình rút nước theo quy trình MRV do Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế IRRI hướng dẫn. Một số kết quả thuận lợi ban đầu được ghi nhận là giảm chi phí đầu vào từ giống, công dặm tỉa đến giảm phân thuốc...

Ông Nguyễn Hồng Phúc, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Giám đốc HTX DVNN Hồng Phát, cho biết: "Tuy là năm đầu tiên thực hiện mô hình, nhưng trà lúa đang phát triển tốt, tạo sự phấn khởi trong bà con nông dân. Ước tính, nông dân giảm được lượng lúa giống 50%, giảm lượng phân bón khoảng 20%, trung bình cứ 1 công đất sản xuất lúa, bà con tiết kiệm chi phí đầu vào khoảng 1 triệu đồng".

Hệ thống cảm biến được đặt tại ruộng lúa để đo lường dữ liệu, giúp nông dân tuân thủ các quy định về việc tháo nước giữa vụ.

Duy trì, nhân rộng mô hình

Từ những hiệu quả của mô hình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh, ông Phùng Sơn Kiệt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, thời gian tới, Chi cục sẽ phối hợp với các đơn vị hữu quan và UBND các xã, phường lựa chọn các HTX, tổ hợp tác có năng lực để tiếp tục triển khai thực hiện mô hình.

Đồng thời, hỗ trợ các HTX, tổ hợp tác phát triển thương hiệu, xúc tiến thương mại và tiêu thụ sản phẩm... từ đó hoàn thành mục tiêu Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”.

Giống lúa OM18 cấp xác nhận tại HTX DVNN Hồng Phát phát triển tốt, phương pháp sạ hàng cũng giảm nguy cơ ngã đổ khi thời tiết bất lợi.

Cùng với sự hỗ trợ của ngành chức năng, để thực hiện thành công mô hình, các HTX cũng cần tổ chức lại sản xuất, tập hợp các thành viên và vùng sản xuất thành những cánh đồng lớn, đồng bộ về lịch thời vụ và quy trình canh tác. Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, máy móc hiện đại phục vụ các dịch vụ sản xuất cho thành viên. HTX còn phải xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm đầu ra và các đơn vị cung ứng vật tư đầu vào để đảm bảo chuỗi giá trị.

“Hơn hết, nông dân cần đổi mới tư duy và thói quen như: thay đổi từ phương thức canh tác truyền thống sang các quy trình sản xuất hiện đại; chủ động học hỏi, tích cực tham gia các lớp tập huấn, hội thảo; áp dụng các công nghệ mới vào sản xuất. Đồng thời, tham gia vào các HTX để sản xuất theo quy mô lớn, được tiếp cận các chính sách hỗ trợ và có đầu ra ổn định”, ông Phùng Sơn Kiệt nhấn mạnh.

Trịnh Hải