Nông dân, HTX làm giàu từ cây bưởi da xanh

HTX nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre, thị trấn Châu Thành, xã Châu Thành, tỉnh Bến Tre cũ (sau sáp nhập thành xã Phú Túc, tỉnh Vĩnh Long mới) thành lập ngày 20/12/2016, có 497 thành viên (trong đó có 225 thành viên liên kết), tổng diện tích sản xuất là 110 ha, sản lượng trung bình từ 850 tấn - 1.100 tấn/năm. Hiện nay HTX được cấp chứng nhận: VietGap (37 ha), GlobalGap (14,7 ha), sản phẩm OCOP 4 sao; đã cấp mã vùng trồng xuất khẩu sang các nước Mỹ, EU và Trung Quốc; đạt chuẩn HACCP; đã cấp mã cơ sở đóng gói sang Châu Âu, New Zealand và giấy phép nghề xử lý quả bưởi cho thị trường Châu Âu.

Xây dựng chuỗi giá trị bền vững

HTX nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre cũng được cấp phép sử dụng chỉ dẫn địa lý bưởi da xanh Bến Tre, được chứng nhận độc quyền thương hiệu cô gái bưởi Hồng cho sản phẩm bưởi tươi, đã công bố sản phẩm và đăng ký độc quyền nhãn hiệu hương Mêkông cho sản phẩm nước ép bưởi…

Đặc biệt, năm 2021 HTX khánh thành Khu phức hợp đa năng phục vụ việc thu mua, chế biến trái bưởi da xanh. Ông Nguyễn Quốc Bảo, Chủ tịch HĐQT HTX nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre, cho biết việc xây dựng khu phức hợp đa chức năng là sự nỗ lực lớn để “giải cứu” trái bưởi đang trong tình trạng bấp bênh về đầu ra. Khu phức hợp hoàn thành sẽ giúp cho việc thu mua bưởi của các thành viên HTX với sản lượng lớn hơn, vì có kho bãi, có điều kiện làm vệ sinh, phân loại và lưu kho cũng như chủ động cung cấp hàng cho khách hàng khi có nhu cầu.

Nhờ trồng cây bưởi da xanh VietGap mà nhiều gia đình đã “đổi đời”, thoát khỏi cảnh nghèo khó.

“Đối với bưởi không phải trái nào cũng bán tươi được, có những trái bị tì vết bên ngoài hoặc hình thức xấu phải bỏ, hoặc chuyển sang chế biến. Khu phức hợp hoàn thành làm cho việc kinh doanh, tiêu thụ trái bưởi của HTX được tốt hơn và có đủ điều kiện đa dạng hóa sản phẩm”, ông Bảo khẳng định.

Theo thông lệ khi thu mua, HTX phải mua hết cả bưởi lớn lẫn bưởi nhỏ của thành viên. Nếu chỉ mua lựa bưởi lớn thì người dân không bán. Cụ thể, cứ 1 tấn bưởi mua về, HTX bán được 50% cho siêu thị, 30% bán lẻ ra thị trường, còn lại 20% là bưởi trái nhỏ, trái méo, hư ngoài vỏ nhưng trong ruột không hư thì bán giá rất thấp, hoặc bán rất chậm. Nước ép là cách mà HTX xử lý hết phần nguyên liệu, nhằm tăng giá trị cho trái bưởi. Thay vì bán giá thấp, bán với giá sản phẩm “lỗi” thì nhờ phát triển sản phẩm nước ép, HTX có thể bán giá huề, có lời thì kéo theo toàn bộ mặt hàng bưởi đều có lợi nhuận cao hơn.

Ông Lê Công Minh, thành viên HTX nhẩm tính, dù gần đây, giá bưởi giảm còn khoảng 20.000 đồng/kg, nhưng 8 công vườn cây ăn quả của gia đình cũng có nguồn lãi gần 1 tỷ đồng/năm. Các năm trước, nguồn lãi từ vườn cây còn cao hơn nhiều.

Ông Nguyễn Ngọc Chinh, thành viên HTX cho hay từ đầu năm đến nay, giá bán tại vườn chỉ khoảng 20.000 – 30.000 đồng/kg, mỗi mùa ông Chinh thu được hơn 2 tấn bưởi. Một năm 2 mùa, trừ chi phí gia đình ông Chinh thu về hơn 100 triệu đồng/năm.

“Trước đây khi chưa tham gia vào mô hình trồng bưởi da xanh tại HTX, cuộc sống gia đình tôi rất khó khăn, luôn nằm trong danh sách hộ nghèo tại địa phương. Tuy nhiên, 3 năm trở lại đây gia đình tôi đã xin thoát nghèo, nhiều hộ trồng bưởi khác trong xã cũng từ từ xin thoát nghèo”, ông Chinh cho hay

Hiện tại, HTX nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre cung cấp ra thị trường một số mặt hàng như: nước ép bưởi, cam, nước bưởi lên men… Đặc biệt, HTX đã cho ra sản phẩm hoàn chỉnh mang thương hiệu “Cô gái bưởi hồng” xuất khẩu thử hai đợt hàng sang Singapore, Canada và nhận được tín hiệu phản hồi tốt từ phía khách hàng nhờ chất lượng bưởi ngon.

“Tầm nhìn của HTX là trở thành tổ chức tiên phong trong xây dựng chuỗi giá trị toàn diện với thương hiệu được công nhận cho cả thị trường trong và ngoài nước, thông qua việc ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến và quy trình sản xuất chuẩn cho tất cả các thành viên. Qua đó, thực hiện sứ mệnh nâng cao đời sống người dân trồng bưởi”, Chủ tịch HĐQT HTX nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre chia sẻ.

Đổi đời nhờ trồng bưởi da xanh

Có thể nói nhờ trồng cây bưởi da xanh VietGap mà nhiều gia đình đã “đổi đời”, thoát khỏi cảnh nghèo khó. HTX Bưởi da xanh Quới Sơn, xã Quới Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre cũ (sau sáp nhập thành xã Giao Long, tỉnh Vĩnh Long mới) được thành lập với 65 thành viên, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, mua bán bưởi da xanh, dịch vụ và vật tư nông nghiệp; sản xuất đáp ứng nhu cầu của thị trường cả về chất lượng và số lượng.

Để có 1 vườn cây ăn quả xanh tốt, các THT, HTX đẩy mạnh trồng theo hướng VietGap, từ đó giúp tăng sản lượng xuất khẩu.

Ông Nguyễn Phước Nữa, Giám đốc HTX, chia sẻ: “HTX ra đời với mục tiêu phát triển mô hình bưởi da xanh theo hướng VietGAP, cung ứng đầy đủ dịch vụ cho các hộ sản xuất, gia tăng giá trị sản phẩm và đảm bảo ATLĐ cho thành viên”.

Tham gia HTX, các thành viên được tham gia các khóa tập huấn định kỳ hàng tháng để bổ sung các kiến thức, kỹ thuật chăm sóc cây trồng, quy định về ATLĐ trong sản xuất.

“Tại các buổi họp, tập huấn kỹ thuật, các hộ có cơ hội trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm từ thực tiễn để chăm sóc cây trồng đạt hiệu quả. Đặc biệt là các kiến thức về ATLĐ trong sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vận hành máy móc… giúp thành viên HTX làm việc hiệu quả, an toàn hơn”, ông Nữa nhấn mạnh.

Tương tự, THT bưởi da xanh Hưng Nhơn, huyện Bình Đại cũng đang liên tục gặt hái thành công nhờ phương thức sản xuất an toàn, chú trọng khoa học – kỹ thuật và ATLĐ.

Tổ trưởng THT Võ Phúc Hậu cho biết trước khi thành lập THT bưởi da xanh, trên địa bàn ấp hầu hết nông dân đều canh tác nhỏ lẻ, thiếu kinh nghiệm chăm sóc nên cây bưởi phát triển chậm, đầu ra sản phẩm hạn chế, thường bị thương lái ép giá.

THT bưởi da xanh Hưng Nhơn được thành lập, vị thế của người dân được nâng lên. Nhờ biết cách chăm sóc, phòng trừ các loại bệnh nên vườn bưởi của thành viên THT cho năng suất cao. Đến nay, THT đã xây dựng thành công cánh đồng lớn rộng hơn 13 ha, trở thành mô hình trồng bưởi điển hình tại huyện Bình Đại.

Ông Nguyễn Công Minh, thành viên THT chia sẻ, gia đình ông trước đây chỉ có 5 công đất trồng nhiều loại cây như: cam, nhãn, năng suất và đầu ra bấp bênh. Năm 2007, ông quyết cải tạo vườn trồng cây bưởi da xanh chuyên canh. Nhờ áp dụng tốt các tiến bộ kỹ thuật nên vườn cây của ông ngày một tươi tốt. Sau 3 năm, vườn bưởi đã cho trái xum xuê, trĩu quả.

Có thời điểm, nhất là dịp Tết cổ truyền giá bưởi ở mức trên 40.000 đồng/kg, gia đình người nông dân này có nguồn thu rất lớn.

Có được vốn tích lũy, ông sang nhượng thêm 3 công đất vườn khác để mở rộng mô hình và nâng sản lượng bưởi da xanh đạt hơn 30 tấn trái/năm. Điều đáng ghi nhận là vườn bưởi da xanh của nông dân Đào Văn Minh đều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hạn chế tối đa phân, thuốc hóa học.

Phát triển cây chủ lực

Theo đánh giá, thời gian qua tỉnh Bến Tre cũ, nay là Vĩnh Long xuất hiện nhiều mô hình HTX, THT làm ăn hiệu quả. Thành công này cũng nhờ công tác phối hợp giữa Liên minh Hợp tác xã tỉnh với các ngành và địa phương được quan tâm và tăng cường, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của các hợp tác xã; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các HTX thành viên…

Liên minh HTX tỉnh đã đã quán triệt và cụ thể hóa các kế hoạch, chương trình hành động của Liên minh HTX Việt Nam, Tỉnh ủy, UBND tỉnh vào nhiệm vụ chính trị của cơ quan, ban hành các kế hoạch hành động, chương trình công tác trọng tâm để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế tập thể, HTX.

Công tác phối hợp giữa Liên minh HTX tỉnh với các ngành và địa phương được quan tâm và tăng cường, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của các HTX; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các HTX thành viên…Thời gian tới, xác định bưởi là một trong những cây trồng chủ lực, phù hợp với điều kiện tự nhiên và đang được địa phương định hướng phát triển mạnh. Sau khi sáp nhập, địa phương nhận thấy rõ lợi thế để phát triển cây trồng chủ lực vì diện tích đất rộng, đất sạch còn rất nhiều. Địa phương đang xây dựng phương án sẽ đưa mô hình cây bưởi và phát triển rộng ra trên địa bàn huyện Châu Thành cũ để mở rộng mô hình cây trồng chủ lực của địa phương là cây bưởi.

Đây là một trong những thế mạnh mà địa phương cũng hướng đến phát triển mô hình vườn cây ăn trái, đặc biệt theo hướng hữu cơ. Đây là tiền đề để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, thực tế hiệu quả trong việc mở rộng diện tích bưởi trong những năm qua đã kéo giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo, góp phần ổn định đời sống của người dân.

Để xây dựng vùng cây ăn quả có giá trị kinh tế hiệu quả, các địa phương của Bến tre cũ, nay là Vĩnh Long tiếp tục lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn, các chương trình, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mở rộng diện tích trồng cây ăn quả, trong đó có cây bưởi da xanh theo quy trình sản xuất hàng hóa bền vững.

Ngoài ra, địa phương cũng chú trọng mở các lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc, liên kết với các công ty, doanh nghiệp có uy tín cung cấp vật tư, cây giống có năng suất, chất lượng. Ứng dụng công nghệ vào trong sản xuất, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn, quy trình sản xuất VietGAP làm tăng năng suất, chất lượng quả, tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa. Qua đó, giúp người dân phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo.

Hoàng Hà