Nông dân Bình Phước 'mất ăn mất ngủ' lo thất thu mùa điều

Mưa dập đúng đợt ra hoa

Hiện tại các vườn điều trên địa bàn tỉnh Bình Phước đang trong thời kỳ ra bông, đậu trái và nuôi trái. Tuy nhiên, sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, thời tiết bất lợi xuất hiện nhiều sâu bệnh tấn công.

Ghi nhận tại huyện biên giới Bù Gia Mập, là một trong những địa phương có diện tích trồng điều lớn của tỉnh Bình Phước, sau Tết Nguyên đán, hầu hết vườn điều đang trong giai đoạn ra hoa đậu trái.

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, nhiều nhà vườn đã "méo mặt" khi vườn bị khô bông, rụng trái non do ảnh hưởng của thời tiết, sâu bệnh hại.

Hộ gia đình ông Điểu Xuân (ngụ thôn Thác Dài, xã Phú Văn) có hơn 3ha trồng điều đã bị bọ xít, sương muối tấn công gây khô bông, rụng trái non khiến tỉ lệ đậu trái rất thấp.

Ông Xuân cho hay trước kỳ nghỉ Tết, gia đình cũng đã phun xịt thuốc trừ sâu bệnh, bổ sung dinh dưỡng cho cây. Tuy nhiên, đến thời điểm bây giờ, hầu hết trên cây đã không còn trái non do bị bọ xít muỗi và sương muối gây ra. Hiện nay, toàn bộ diện tích vườn chỉ trông chờ những cây còn sót lại ra bông đợt cuối cùng.

"Vừa qua nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm khá cao. Về đêm, sáng sớm có mưa và sương mù trưa nắng gắt nên nhiều loại sâu, bệnh hại xuất hiện khá nhiều. Ngoài ra, biên độ nhiệt tăng cao và kéo dài trong ngày dẫn đến hiện tượng khô bông và rụng trái non khá lớn", ông Điểu Xuân cho biết thêm.

Bà Quan Thị Hoa (ngụ ấp Đồng Búa, xã Thuận Phú).

Tại huyện Đồng Phú, gia đình bà Quan Thị Hoa ở ấp Đồng Búa, xã Thuận Phú, với hơn 3ha đất trồng điều, cũng đang gặp khó khăn do tình trạng khô bông và rụng trái non sau hai cơn mưa trái mùa vào giữa tháng 2.

Bà Hoa chia sẻ, vào đầu tuần vừa qua, khu vực đã có cơn mưa trái mùa cùng với sương muối, khiến vườn điều của bà bị bông khô, trái non bị đen và rụng.

Thêm vào đó, mưa lớn đã tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát triển, đặc biệt là bọ xít và sương muối. Ngoài ra, gia đình bà còn có hơn 1 ha sầu riêng đang trong thời kỳ ra hoa, nhưng toàn bộ hoa sầu riêng cũng bị rụng hết xuống gốc. Để bảo vệ vườn, gia đình bà đã phun 2 đợt thuốc trừ sâu ăn trái và trị bọ xít muỗi.

Theo bà Hoa, việc phun thuốc bảo vệ thực vật là giải pháp cần thiết để hạn chế thiệt hại do sâu bệnh. Tuy nhiên, vì các vườn phun thuốc không đồng thời, sâu bọ có thể tránh được và quay lại gây hại. Hiện nay, với thời tiết tiếp tục thất thường, người trồng điều đang rất lo lắng, bởi vụ mùa năm nay có thể giảm năng suất nghiêm trọng.

Bà Lê Thị Mỹ Kiều cho biết, trong tuần vừa qua xuất hiện mưa trái mùa tưới mát cho cây cối, tuy nhiên nếu như mưa chiều tối như vậy hôm sau mà nắng to và gắt thì rất tốt cho bông điều phát triển, thế nhưng mưa liên tiếp mấy ngày nay xong trời lại âm u không nắng dẫn đến hiện tượng điều bị khô bông và rụng trái non.

Người dân cần chú ý cách chăm sóc vườn điều trong thời tiết bất lợi

Trước ảnh hưởng của thời tiết bất thường cũng như sâu bệnh hại, sau Tết Nguyên đán, ngành nông nghiệp tỉnh Bình Phước đã có nhiều khuyến cáo cho người dân trồng điều cần chủ động thăm vườn để phát hiện sâu, bệnh và có biện pháp phòng trừ sớm.

Điều bị khô bông và rụng trái non nhiều

Trao đổi với Người Đưa Tin, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bù Gia Mập Phan Văn Hà cho biết, hiện nay sâu bệnh chủ yếu do bọ xít muỗi, rầy mềm, bọ trĩ và sâu đục trái. Để giảm thiểu khô bông, rụng trái non, nông dân cần thăm vườn thường xuyên và phun thuốc đồng loạt 2-3 lần trong mùa bông và đậu trái.

Khi phát hiện bọ xít muỗi, nên phun thuốc chứa Acetamiprid, Fenobucarb, hoặc Isoprocarb như Chavet, Rầy xanh, Topgold để phòng trừ hiệu quả.

Bà Lê Thị Mỹ Kiều cho biết, năm nay điều có trễ hơn mọi năm, đến nay cả vườn mới thu được có 20kg, và giá cũng cao hơn năm ngoái, hiện tại giá đang là 37 ngàn/1kg.

Để phòng trừ bọ trĩ, khi cây có hiện tượng khô bông hoặc trái non bị rụng, nông dân có thể kiểm tra bằng cách rung nhẹ chùm hoa và quan sát bọ trĩ rơi xuống giấy trắng. Nếu có, phun thuốc chứa Acetamiprid, Fenobucarb hoặc Imidacloprid.

Đối với sâu đục trái, chúng thường đẻ trứng quanh cuống trái non và phá vỏ trái khi nở. Nông dân nên sử dụng thuốc có hoạt chất Abamectin hoặc Emamectin như Bakari, Bác sĩ điều để phòng trừ.

Với bệnh thán thư, khi phát hiện cuống, bông thâm đen và trái non bị héo, nông dân có thể phun thuốc Propineb hoặc Hexaconazole, kết hợp với phân bón lá để tăng cường khả năng ra hoa và đậu trái.

Ngoài ra, ông Phan Văn Hà khuyến cáo người dân trồng điều cần lưu ý, trong thời điểm này nắng gắt vì vậy khả năng cháy rất cao, không nên đốt lá, hun khói, chú ý đến việc cháy lan trên vườn điều.

Ông Nguyễn Hoàng Đạt, Phó Chủ tịch Hội Điều Bình Phước cho biết, thời tiết thất thường do biến đổi khí hậu là mối lo lớn của nông dân trồng điều. Dù nông dân đã chủ động ra hoa sớm để đạt năng suất cao, nhưng đợt mưa bất ngờ vừa qua khiến nhiều người thua lỗ.

Ông Đạt cho rằng, nguyên nhân gây rụng trái và cháy bông là do nước mưa có acid từ ô nhiễm không khí, không phải do mưa lớn. Nông dân hiện đang tập trung phòng trừ sâu bệnh, nhưng thời tiết âm u, nguy cơ mưa trái mùa khiến họ lo lắng.

Ngoài vấn đề thời tiết, nông dân cũng gặp khó khăn khi điều mất mùa, năng suất thấp, ảnh hưởng đến giá thu mua. Bà Nguyễn Thị Vân, chủ đại lý thu mua nông sản tại Đồng Phú, cho biết năm ngoái, nhiều vườn thu hàng tạ điều mỗi ngày, nhưng năm nay sản lượng thấp, chất lượng kém, khiến nhiều nông dân chưa thu hoạch.

Nguyễn Văn Khánh