Nỗi lo rác thải nhựa qua kênh mua sắm online

Ngày 21-11, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp với Cục Công nghiệp, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cùng các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công Thương năm 2024 với chủ đề “Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững”.

Diễn đàn bao gồm phiên toàn thể diễn ra buổi sáng và hai hội thảo chuyên đề tổ chức vào chiều cùng ngày.

Năm 2024, ước tính kinh tế Internet Việt Nam đạt 36 tỉ USD

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết năm 2024, thương mại điện tử và kinh tế số Việt Nam tiếp tục là một trong những điểm sáng của phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại diễn đàn.

Ông Hoài dẫn báo cáo “Kinh tế số Đông Nam Á năm 2024” do Google - Temasek công bố ngày 5-11 cho biết, ước tính quy mô nền kinh tế Internet Việt Nam đạt 36 tỉ USD trong năm nay, tăng 16% so với năm ngoái. Thương mại điện tử bán lẻ vẫn tiếp tục là trụ cột khi đóng góp 22 tỉ USD, tăng 18% so với cùng kỳ và chiếm 61% tổng quy mô nền kinh tế Internet.

“Năm 2024 và các năm tiếp theo, với đà tăng trưởng mạnh mẽ như trên, thị trường thương mại điện tử và kinh tế số Việt Nam sẽ còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa và trở thành một trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Đây cũng là thời điểm để chúng ta xây dựng những mô hình và chiến lược mới, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số để tăng sức cạnh tranh và chống chịu của doanh nghiệp và tổ chức trong bối cảnh mới” - Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay.

Đồng thời, lãnh đạo Bộ Công Thương cũng cho biết trong những năm vừa qua, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều văn bản, chính sách nhằm thúc đẩy chuyển đổi số ngành Công Thương, triển khai chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số. Trong đó tập trung vào các nội dung: tăng cường xây dựng Chính phủ điện tử Bộ Công Thương; thúc đẩy phát triển Kinh tế số ngành Công Thương theo ba lĩnh vực ưu tiên là thương mại, công nghiệp – năng lượng, và dịch vụ logistics.

Lo ngại tác động tiêu cực của thương mại điện tử

Việc thương mại điện tử và kinh tế số tiếp tục phát triển mạnh mẽ là một tín hiệu tốt. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là phải kèm theo chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Một con số giật mình về thương mại điện tử và tác động của lĩnh vực này tới môi trường đã được các chuyên gia chỉ ra.

Ông Đoàn Quốc Tâm, Chuyên gia tư vấn của Tổ chức quốc tế về môi trường (WWF) cho hay thương mại điện tử đã và đang có nhiều tác động tiêu cực tới môi trường.

Ông Đoàn Quốc Tâm, Chuyên gia tư vấn của Tổ chức quốc tế về môi trường (WWF).

Đó là sử dụng nhiều vật liệu cho bao bì đóng gói và dụng cụ khó phân hủy, tiêu thụ nhiều năng lượng, tiêu dùng quá mức dẫn tới lãng phí tài nguyên và tạo rác thải, phát thải khí carbon, tăng mật độ giao thông, tiếng ồn từ hoạt động giao hàng, dịch vụ gọi đồ ăn công nghệ phát sinh nhiều rác thải nhựa…

Báo cáo của ông Tâm cho biết, năm 2023, thương mại điện tử ở Việt Nam đã sử dụng 332 ngàn tấn bao bì, trong đó khối lượng bao bì nhựa các loại là 171 ngàn tấn.

Còn tại Hàn Quốc, mua sắm trực tuyến cũng tạo ra lượng rác thải bao bì gấp 4,8 lần so với mua sắm truyền thống. Tại Mỹ, mua sắm trực tuyến tốn lượng giấy carton nhiều gấp 7 lần so với việc mua hàng truyền thống.

Tại Trung Quốc, năm 2020, đã có trên 70 tỉ kiện hàng thì sử dụng 11 triệu tấn bao bì carton và nhựa, trong đó gần 2 triệu tấn chất thải nhựa. Bao bì vật liệu nhựa chiếm 18,2% trong bao bì sử dụng cho đóng gói kiện hàng trong bán lẻ trực tuyến. Cứ 1 tỉ kiện, gói hàng thải ra 157 nghìn tấn rác bao bì, trong đó có 28,6 ngàn tấn rác thải nhựa các loại.

Trong 1 tỉ kiện, gói hàng mua trực tuyến thì Việt Nam sử dụng 80 ngàn tấn nhựa các loại, còn Trung Quốc sử dụng 29 ngàn tấn nhựa các loại.

Đáng chú ý, so sánh giữa Việt Nam và Trung Quốc, ông Tâm cho biết trong 1 tỉ kiện, gói hàng mua trực tuyến thì Việt Nam sử dụng 166 ngàn tấn bao bì, trong đó có 80 ngàn tấn nhựa các loại, còn Trung Quốc sử dụng 157 ngàn tấn bao bì, trong đó có 29 ngàn tấn nhựa các loại.

Trước thực trạng như trên, chuyên gia tư vấn của WWF khuyến nghị Việt Nam cần ban hành chính sách, pháp luật, tiêu chuẩn đóng gói thân thiện môi trường. Đồng thời cần phổ biến, tuyên truyền về tác động tiêu cực của rác thải nhựa, các chính sách, pháp luật về môi trường tới người tiêu dùng trực tuyến, khuyến khích doanh nghiệp triển khai Bộ tiêu chí thương mại điện tử xanh của WWF - Việt Nam…

AN HIỀN