Nơi hội tụ sắc màu văn hóa

Bức tranh văn hóa sống động

Diễn viên quần chúng nhảy sạp tại không gian văn hóa vùng cao huyện Mường Ảng.

Đến với Lễ hội Hoa Ban những ngày tháng 3, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tinh khôi của hoa ban - loài hoa biểu tượng vùng Tây Bắc, mà còn được khám phá, trải nghiệm đời sống văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số tại Điện Biên. Nhiều hoạt động diễn ra thu hút đông đảo người dân, du khách tìm hiểu, trải nghiệm như: trình diễn, giới thiệu, trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc; thi đẩy xe đạp thồ, tải đạn, kéo pháo, tung còn; diễu hành đường phố; show diễn huyền tích U Va; khám phá không gian văn hóa vùng cao; các gian hàng trưng bày sản phẩm văn hóa, du lịch; tham quan di tích lịch sử chiến trường Điện Biên Phủ; trải nghiệm các tuyến du lịch trên địa bàn tỉnh...

Một điểm nhấn đặc biệt của Lễ hội Hoa Ban 2025 là không gian văn hóa vùng cao, nơi hội tụ những nét đặc sắc nhất trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Thái, Mông, Dao, Khơ Mú, Hà Nhì… Tại đây, mỗi địa phương trong tỉnh đã mang đến những hình ảnh đặc trưng nhất của cộng đồng dân tộc mình. Đó không chỉ là nếp nhà truyền thống dân tộc, những món ăn, vật dụng sinh hoạt hàng ngày mà còn có những trò chơi dân gian, làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ truyền thống được các nghệ nhân thể hiện mang theo hơi thở của núi rừng, chân chất mà đậm đà bản sắc dân tộc.

Đoàn huyện Tuần Giáo giới thiệu trích đoạn nghi lễ tạ ơn (Pang Phoóng) của dân tộc Kháng.

Không gian văn hóa vùng cao huyện Nậm Pồ tái hiện gần như nguyên trạng từ nếp nhà, trang phục, nghề truyền thống đến hoạt động dân ca, dân vũ của đồng bào dân tộc Dao đỏ. Ngôi nhà truyền thống với tường được ghép bằng phên nứa, mái lợp lá cọ cùng nhiều vật dụng làm bằng mây, tre đan. Trong không gian văn hóa đậm sắc màu truyền thống dân tộc, các diễn viên quần chúng cùng vui điệu múa chuông. Điệu múa thường được thực hiện trong các nghi lễ linh thiêng của người Dao đỏ, thể hiện niềm vui, lòng tri ân với tổ tiên đã che chở, phù hộ dân bản có cuộc sống ấm no.

Chị Pòng Thị Loan, xã Pa Tần, huyện Nậm Pồ cho biết: Đến với không gian văn hóa vùng cao, chúng tôi muốn truyền tải những nét đẹp văn hóa của dân tộc Dao đỏ đến đông đảo du khách thập phương. Khi bước chân vào đây, du khách sẽ có cảm giác như bước vào một căn nhà nhỏ của đồng bào dân tộc Dao đỏ, bên trong là những người phụ nữ cần mẫn, tỉ mỉ thêu hoa văn trên trang phục dân tộc, những chàng trai cô gái say sưa trong điệu múa. Qua những hình ảnh chân thật từ đời sống hàng ngày, tôi mong nét đẹp văn hóa của người Dao đỏ được bảo tồn và phát huy hơn nữa.

Tiết mục tham gia Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc của đoàn nghệ thuật quần chúng huyện Nậm Pồ.

Gần khu vực không gian văn hóa vùng cao, Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc và giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc diễn ra tại Trung tâm giao lưu Văn hóa và Thông tin du lịch Điện Biên Phủ, thu hút sự theo dõi của đông đảo nhân dân và du khách. Các nghệ nhân dân gian, diễn viên quần chúng đến từ các địa phương trong tỉnh mang đến những trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống có giá trị đặc sắc tại địa phương mình, như trích đoạn Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng huyện Tuần Giáo; Lễ hội Mừng cơm mới của dân tộc Thái huyện Điện Biên; trích đoạn nghi thức sinh hoạt văn hóa lễ cầu may của dân tộc Dao huyện Tủa Chùa… Các trích đoạn lễ hội, nghi thức, sinh hoạt văn hóa đã mô phỏng khái quát đặc trưng tín ngưỡng dân gian các dân tộc địa phương và thể hiện đúng bản sắc văn hóa dân tộc, đem đến cho người xem nhiều cảm xúc mới lạ, hấp dẫn. Qua đó góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc.

Thương hiệu du lịch đặc sắc

Show diễn thực cảnh huyền tích U Va.

Được tổ chức từ năm 2014, Lễ hội Hoa Ban đã thực sự trở thành sự kiện quan trọng khơi dậy chiều sâu văn hóa, giáo dục truyền thống và kết nối giá trị nhân văn với thời đại. Cùng với Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc, các sự kiện đã góp phần tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Qua đó, quảng bá, giới thiệu về văn hóa, thể thao và du lịch, phát huy giá trị di sản văn hóa, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần nhân dân tỉnh Điện Biên nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.

Đã nhiều lần lên Điện Biên và tham dự Lễ hội Hoa Ban, nhưng chị Vũ Thị Phượng, du khách đến từ Hà Nội vẫn rất vui khi được trở lại mảnh đất đáng nhớ này. “Tôi đã nhiều lần đến lễ hội hoa ban để trải nghiệm các hoạt động văn hóa, du lịch, thưởng thức ẩm thực của bà con nơi đây. Tôi thấy rất hấp dẫn, khiến tôi có nhiều kỷ niệm khó quên”, chị Phượng chia sẻ.

Du khách tham quan khu vực trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch.

Chị Phạm Thị Tuyển đến từ huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa cũng rất phấn khởi khi quay lại và trải nghiệm các hoạt động tại lễ hội ở Điện Biên. Chị Tuyển cho biết: Đây là lần thứ hai tôi trở lại Điện Biên, đến với Lễ hội Hoa Ban và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc. Tôi thấy năm nay lễ hội tổ chức rất quy mô và bài bản; cùng nhiều hoạt động phong phú. Các món ăn dân tộc rất ngon, văn hóa đặc sắc, con người thân thiện. Những điều này sẽ kích cầu du lịch Điện Biên phát triển, ngày càng đông du khách.

Không chỉ có du khách trong nước, Lễ hội Hoa Ban năm nay cũng nhận được sự quan tâm của nhiều du khách nước ngoài. Bà Karim, du khách đến từ Canada bày tỏ cảm nhận khi đến với Lễ hội Hoa Ban Điện Biên năm nay: Thật tuyệt vời khi chúng tôi được gặp con người Điện Biên, được biết thêm về nhiều nền văn hóa khác nhau tại đây. Người dân nơi đây rất tốt bụng, hào phóng, điều đó thật tuyệt vời. Ở Điện Biên Phủ cũng như khắp Việt Nam, mọi người đều chào đón chúng tôi.

Du khách và nhân dân hòa mình vào các hoạt động văn hóa, vui chơi phong phú, đa dạng.

Trong 4 ngày diễn ra các hoạt động trọng điểm tại Lễ hội Hoa Ban năm 2025 và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VIII đã thu hút hơn 50 ngàn lượt khách du lịch tới tham quan, trải nghiệm. Tổng doanh thu từ hoạt động du lịch đạt trên 92 tỷ đồng, góp phần tăng thu ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội.

Bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Lễ hội Hoa Ban năm 2025 và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên lần thứ VIII một lần nữa tái hiện bức tranh sinh động về phong tục, tập quán và bản sắc văn hóa của cộng đồng dân tộc, mang đến những trải nghiệm phong phú, độc đáo, để lại ấn tượng khó phai trong lòng du khách gần xa. Sự kiện góp phần thúc đẩy doanh thu của ngành du lịch, phát triển ngành công nghiệp không khói của tỉnh. Qua đó, phát triển kinh tế - xã hội cũng như đưa Điện Biên trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch văn hóa Việt Nam.

Bài, ảnh: Minh Thảo