Niềm tin toàn cầu sụt giảm trước thềm chuỗi sự kiện WB, IMF

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.

Nguy cơ đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu đang tăng lên, khi cú sốc từ chính sách thuế quan của Mỹ gây suy giảm niềm tin và gây tổn thất trên thị trường tài chính toàn cầu, theo một nghiên cứu của tờ báo Financial Times trước thềm chuỗi sự kiện thường niên của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ở Washington trong tuần này.

Theo Các chỉ số theo dõi phục hồi kinh tế toàn cầu Brookings-FT (TIGER) - một nhóm thước đo về niềm tin và hoạt động kinh tế - niềm tin đã sụt giảm mạnh gần đây cùng với tình trạng xấu đi trong thấy của điều kiện thị trường tài chính. Triển vọng kinh tế toàn cầu trở nên u ám như vậy trái ngược hoàn toàn với sự khởi đầu khá vững chắc khi thế giới vừa bước sang năm 2025.

Ông Eswar Prasad, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, cho rằng còn “quá sớm” để dự báo về một cuộc suy thoái trên toàn thế giới nhưng cảnh báo rằng những gián đoạn trong thương mại toàn cầu và sự bất ổn chính sách gia tăng sẽ kìm hãm tăng trưởng một cách đáng kể.

“Chúng ta đã nhìn thấy cú sốc lớn này. Mọi nền kinh tế mở phụ thuộc vào thương mại đều sẽ bị siết lại và hơn hết là sẽ có những tác động tiêu cực đến niềm tin”, ông Prasad chia sẻ.

Kết quả nghiên cứu này được đưa ra khi các nhà hoạch định chính sách kinh tế và bộ trưởng tài chính từ khắp nơi trên thế giới hội tụ tại Washington DC trong tuần này để dự chuỗi sự kiện mùa xuân thường niên đầu tiên của WB và IMF từ khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống lần thứ hai.

Bà Kristalina Georgieva, Tổng giám đốc IMF, đã cảnh báo vào hôm thứ Năm tuần trước rằng định chế này chuẩn bị cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu, vì “biến động của thị trường tài chính đang gia tăng” và “bất định về chính sách thương mại hiện nay thực sự chưa từng có tiền lệ”.

Hồi tháng 1/2025, IMF dự đoán tăng trưởng kinh tế toàn cầu là 3,3% trong năm nay và năm sau, trong đó kinh tế Mỹ được dự báo tăng trưởng 2,7% trong 2025 và 2,1% vào năm 2026.

Sự kiện ông Trump công bố thuế quan đối ứng vào ngày 2/4/2025 đã gây ra những cú sụt giảm mạnh trên thị trường tài chính và một loạt động thái cắt giảm dự báo tăng truởng kinh tế.

Thứ Năm tuần trước, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cắt giảm lãi suất chủ chốt xuống 2,25%, thấp nhất 2 năm - một động thái được cho là sự chuẩn bị để ứng phó với tác động khó lường của cuộc chiến thương mại. Các nhà hoạch định chính sách ở Frankfurt cũng cảnh báo triển vọng tăng trưởng đã xấu đi do “căng thẳng thương mại gia tăng”.

Theo nhóm chỉ số TIGER, dữ liệu về niềm tin ở Mỹ đặc biệt ảm đạm, cho thấy mức niềm tin xuống thấp nhất kể từ khi chỉ số bắt đầu được thiết lập. Cùng với đó, điều kiện thị trường tài chính Mỹ cũng xấu đi nhiều. Mức niềm tin ở Trung Quốc và Đức cũng giảm xuống thấp.

Các chỉ số về hoạt động kinh tế thực ở Mỹ vẫn mạnh, nhưng các chỉ số này dựa trên dữ liệu tính đến tháng 1/2025, trước khi các chính sách thương mại mới của ông Trump được công bố. Một vài dấu hiệu gần đây cho thấy hoạt động kinh tế ở Mỹ còn diễn ra sôi động, như doanh thu bán lẻ tháng 3 tăng 1,4%, nhưng đây có thể là kết quả của việc người tiêu dùng nước này đẩy nhanh việc mua sắm những mặt hàng có giá trị như ô tô trước khi thuế quan có hiệu lực.

Chỉ số thị trường tài chính trong báo cáo TIGER dựa trên dữ liệu gần đây hơn, bao gồm giá cổ phiếu cho đến giữa tháng 4. Các con số về niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng kéo dài đến cuối tháng 3, với các báo cáo tin tức được sử dụng để mở rộng các con số xa hơn trong tháng này.

“Sự bất định đã làm suy giảm nghiêm trọng niềm tin của người tiêu dùng và có khả năng ảnh hưởng bất lợi đến đầu tư kinh doanh và tăng trưởng việc làm”, ông Prasad nhận xét. “Khả năng của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong việc hỗ trợ nền kinh tế và ngăn chặn tình trạng hỗn trên loạn tài chính sẽ bị hạn chế bởi tác động của thuế quan đối với lạm phát trong nước”.

Dự báo kinh tế cập nhật của IMF sẽ được công bố vào ngày 22/4. Trước đó, các tổ chức dự báo thuộc khu vực tư nhân đã cắt giảm triển vọng tăng trưởng do mức độ bất định cao về chính sách, tâm lý suy yếu và tình trạng sụt giảm tài sản do thị trường giảm.

Trong một báo cáo công bố vào tuần trước, ngân hàng Citigroup dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu là 2,1% trong năm nay và 2,3% năm 2026, đồng thời cảnh báo rằng có khả năng cao các con số này có thể bị cắt giảm.

Chuỗi sự kiện lần này của WB và IMF diễn ra khi các nhà hoạch định chính sách toàn cầu đang chờ đợi lập trường của chính quyền mới ở Mỹ đối với hai định chế này trở nên rõ ràng hơn. Mỹ, quốc gia đóng góp ngân quỹ lớn nhất của cả WB và IMF, vẫn chưa bổ nhiệm thành viên thường trực vào hội đồng quản trị của mỗi định chế. Cả ông Trump và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đều chưa đưa ra dấu hiệu nào cho thấy họ có ý định chấm dứt các khoản đóng góp tài chính của Mỹ cho WB và IMF.

Tuy nhiên, chính quyền Trump 2.0 đã tiến hành đánh giá lại vai trò và sự hỗ trợ của Mỹ đối với các tổ chức quốc tế. Theo dự kiến, ông Bessent sẽ nói về chính sách sắp tới của Mỹ đối với WB và IMF trong một cuộc thảo luận vào ngày 23/4.

Một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang tìm cách thay đổi phương pháp làm việc của các tổ chức này. Ông French Hill, người đứng đầu Ủy ban Dịch vụ Tài chính của Hạ viện Mỹ, ủng hộ cách tiếp cận cơ bản mà ở đó, IMF chỉ tập trung vào các lĩnh vực như giám sát kinh tế vĩ mô và không tham gia cung cấp tài chính cho hoạt động chống biến đổi khí hậu.

Theo giới thạo tin, cả bà Georgieva và Chủ tịch WB Ajay Banga đều đã có các cuộc gặp gỡ với ông Bessent trong những tuần gần đây.

An Huy