Những vô cảm trong thiên tai

Sau bão lũ, hình ảnh cô giáo Hoàng Minh Diệp của Trường Tiểu học - THCS Minh Chuẩn, huyện Lục Yên, Yên Bái ăn tạm gói mì tôm sống khi toàn thân đang lấm lem bùn đất do lao động dọn dẹp trường nhằm sớm đón học sinh trở lại đã được lan tỏa rất mạnh mẽ trên mạng xã hội. Cô được nhiều người yêu mến bởi vẻ đẹp toát lên từ sự không quản ngại khó khăn trong nỗ lực chung cùng giải quyết hậu quả của thiên tai, của tinh thần một người vì mọi người mà không chỉ một mình cô Diệp mà còn nhiều cán bộ, chiến sĩ đã bộc lộ ra ngoài trong suốt những ngày ứng cứu nhân dân vừa qua.

Bức ảnh cô giáo Hoàng Minh Diệp lan tỏa trên mạng xã hội - Ảnh: NVCC.

Vậy mà đã có những ý kiến lội ngược dòng để “làm dáng, ra vẻ” cho bản thân mình và lập tức nhận về rất nhiều phản ứng của cộng đồng. Điển hình là một Facebooker có tên C. với hơn 80.000 lượt theo dõi, đã có lời bình rằng: “Chắc vì cô giáo có nét, dáng thon, nên đồng bào mới lên đồng vậy thôi! Trong ảnh là các đồng nghiệp khác cùng trường của cô cũng đang làm cùng đó, nhưng mà không được xinh lắm nên không được lên sóng! Thực ra là có sữa hộp đó, nhưng cô thích gặm mì tôm thôi. Ngay cả bộ đội, công an đi cứu hộ, thì đó cũng là nhiệm vụ chính trị của họ thôi. Người nào việc ấy, do xã hội phân công, có khi lĩnh lương 5 năm để dùng 1 giờ. Bây giờ là người chọn nghề cả, chứ mấy ai phải hi sinh gì để đi làm bộ đội, công an đâu...”.

Trước đó, cũng chính tài khoản Facebook này đã có bài đăng mang đầy tính quy chụp đại ý rằng: “MTTQ tung sao kê lên 1 ngày rồi mới tung tin nhắn kêu gọi quyên góp, có vẻ như theo quy trình vậy để ngăn chặn các khoản đóng quá ít hoặc cố tình làm màu của nhiều đối tượng? Có tính toán cả”. Rõ ràng, trong tinh thần cả nước cùng chung một hướng để giải quyết một việc cấp thiết, những ý kiến “ráo hoảnh” kiểu này rất thiếu tính xây dựng và phản cảm.

Nhưng, phát ngôn của Facebooker C. kể trên còn chưa khủng khiếp bằng nội dung video của một kênh YouTube có tên “Những bài học nhỏ”. Kênh này đăng tải một video dài hơn 40 phút có tựa đề “Quả báo làng Nủ” mà trong đó, nội dung không có gì liên quan đến Làng Nủ (Lào Cai) cả. Thay vào đó chỉ là câu chuyện về thú hoang tấn công người dân trong một ngôi làng. Song, do sự việc tang thương ở Làng Nủ vừa rồi đã thu hút quá nhiều sự quan tâm của dư luận cả nước, kênh YouTube này đã bất chấp đạo lý để dùng tên của ngôi làng ấy làm từ khóa câu view.

Đây là hành vi phản cảm, thể hiện sự nhẫn tâm đối với những đồng bào của mình và cho dù chủ kênh có nhanh tay xóa nội dung đi nữa, ý kiến của đông đảo dư luận vẫn rất quyết liệt, mong muốn cơ quan chức năng sớm xử lý chủ kênh. Với số lượng đăng ký lên tới hơn 300.000 như “Những bài học nhỏ”, chủ kênh có thể kiếm được cả trăm ngàn USD nhờ vào lượt xem các nội dung, nhất là khi video cho trẻ em vẫn luôn chiếm lượt xem rất cao. Cày view bất chấp và vô cảm trước nỗi đau của đồng bào, chỉ có thể nói về chủ kênh này bằng hai tiếng “nhẫn tâm” mà thôi.

Thiên tai lần này rơi vào đúng thời điểm chuẩn bị Tết Trung thu và mới vừa khai giảng năm học mới xong. Ở nhiều nơi trên cả nước, nhiều trường học đã chủ động tiết chế lại các hoạt động lễ hội nhằm bày tỏ sự chia sẻ của mình đối với đồng bào vùng thiên tai cũng như giáo dục học sinh ý thức tương thân, tương ái. Đây chính là cách để không tạo thêm tổn thương khi đang cùng nhau chung một bàn tay khắc phục những tổn thương lớn hơn ở nơi khác. Đó chính là ý thức chia sẻ và cách bày tỏ tình thương yêu, nhân ái với đồng bào. Ấy vậy mà trong xu hướng chung như vậy, vẫn có những chương trình tiếp tục diễn ra một cách thản nhiên và nếu như không có áp lực từ dư luận, có lẽ chúng còn được tổ chức rình rang hơn nữa.

Điển hình là một sự kiện chuyên về siêu xe xa xỉ được tổ chức ở TP Hồ Chí Minh. Vẫn biết đây là một sự kiện quốc tế, được lên kế hoạch từ rất lâu song phía ban tổ chức đã không cân nhắc hoàn cảnh chung để điều tiết lại. Họ xin chặn khu trung tâm TP Hồ Chí Minh (đường Lê Lợi - Nguyễn Huệ) tới 5 ngày chỉ để trưng những thứ xa hoa, thể hiện một đời sống ăn chơi đúng nghĩa. Chương trình này dự định còn mở ra sân khấu ca nhạc hoành tráng ở đêm khai mạc, buổi diễu hành kiểu “rước đèn” xe sang quanh trung tâm TP Hồ Chí Minh cho thiên hạ trầm trồ. Chỉ đến khi dư luận lên tiếng và thực hiện chỉ đạo của Thành ủy TP Hồ Chí Minh, công văn của UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu giảm mức độ, tiết chế các chương trình lễ hội, giải trí trong thời gian nhạy cảm này, họ mới cắt bỏ các dự định ăn chơi kể trên và chữa cháy bằng thông tin truyền thông rằng “sẽ gây quỹ hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai”. Sau 2 ngày khoe xe giữa trung tâm thành phố, đoàn siêu xe ấy đã rời đi và vận động được 25.000 USD cho quỹ từ thiện cứu trợ đồng bào lũ lụt.

Hành vi vô cảm nằm ở chỗ thay vì chỉ cần một lễ tưởng niệm nạn nhân lũ lụt đầy ý nghĩa và sau đó đoàn xe lên đường theo đúng kế hoạch đặt ra, họ đã làm huyên náo trung tâm TP Hồ Chí Minh suốt hơn 1 ngày trong khi cả nước vẫn hướng về phía Bắc chờ đợi thông tin số lượng từng nạn nhân mất tích được giải cứu. Nó đã tạo ra một sự đối lập đầy chua xót khi ở đầu kia của Tổ quốc, nước mắt còn chưa khô và vô vàn hoàn cảnh khốn khó vẫn còn chưa tìm được cách ổn định đời sống sau lũ lụt thì ở cực Nam, những thiếu gia xúng xính khoe sự xa xỉ và giàu có của mình...

Văn Đoàn