Những trang trại điện gió '2 trong 1'

Rong biển được nuôi trồng tại trang trại điện gió

Ở ngoài khơi bờ biển của Bỉ, Đan Mạch, Đức và Hà Lan, rất nhiều trang trại điện gió đang hoạt động rầm rộ, giúp châu Âu chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo. Một số trang trại còn giúp châu Âu thực hiện một điều mà ít người có thể tưởng tượng: nuôi trồng thủy sản.

“Theo truyền thống, hầu hết mọi thứ đều được thực hiện riêng rẽ. Nếu muốn xây dựng một trang trại điện gió ngoài khơi, người ta đặt nó ở một chỗ xác định. Nếu ngư dân muốn đi đánh cá, họ sẽ phải đến một chỗ khác. Chúng ta phân chia tất cả thành một bản quy hoạch biển hợp lý và mỗi bên đều có khu vực riêng của mình”, Alex Ziemba tại Viện Nghiên cứu Deltares (Hà Lan) chuyên về nước và tài nguyên dưới mặt nước, nhận xét.

Ziemba đã dẫn dắt một dự án nghiên cứu tiên phong do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ nhằm thách thức cách suy nghĩ thông thường về việc sử dụng các vùng biển ngoài khơi. Dự án mang tên UNITED xem xét khả năng dùng một vùng biển cho nhiều mục đích khác nhau và xới xáo những vấn đề pháp lý cần phải giải quyết khi các bên đồng sở hữu các tài nguyên biển. Vì, một vị trí lý tưởng cho trang trại điện gió ngoài khơi cũng có thể trùng với một vị trí tuyệt vời cho nuôi trồng thủy sản nên nếu không kết hợp được cả hai, sẽ chỉ có một bên được quyền sử dụng vùng biển đó.

Dự án UNITED kéo dài 4 năm và chính thức kết thúc vào cuối năm 2023. Trong dự án này, người ta đã thử nghiệm nuôi trai, hàu và rong biển giữa các turbine của 3 trang trại điện gió. Họ dùng các lưới treo lơ lửng, dọc theo những đường dây dài nối từ turbine này tới turbine khác, ở độ sâu vài mét dưới mặt nước để bảo vệ lưới khỏi sóng lớn.

Tại bãi thử nghiệm của Hà Lan, cách bờ biển 12km, là nơi trồng rong biển. Bãi thử nghiệm của Bỉ nuôi hàu dẹt và rong biển. Còn bãi thử nghiệm ở Đức nuôi trai xanh và rong biển. Các con giống được cấy vào lưới ngay trước khi chúng được thả xuống biển. Sau đó, người ta theo dõi lưới và hải sản thông qua camera, cảm biến và thỉnh thoảng đi thuyền đến thăm.

Trai và hàu có thể mất khoảng 2 năm để đạt được kích thước thương mại, trong khi rong biển có thể được thu hoạch thường xuyên hơn. Alex Ziemba cho biết, sản lượng hải sản thu được ở các trang trại gió này tương đương với sản lượng ở vùng nước gần bờ yên tĩnh hơn và cách xa các cơ sở hạ tầng khác.

Dự án UNITED cũng thu thập dữ liệu về tốc độ tăng trưởng của hải sản. Điều đó sẽ cho phép các nhà nghiên cứu mô hình hóa tốc độ tăng trưởng tiềm năng của các loại hải sản khi nuôi trồng trong quy mô lớn ở các trang trại điện gió tương lai.

Và mới đây, theo IFL Science, trang trại rong biển thương mại đầu tiên trên thế giới bên trong trang trại điện gió sắp mở cửa tại vùng biển ngoài khơi Hà Lan. Cơ sở nuôi trồng thủy sản tiên phong này sẽ nằm trong Hollandse Kust Zuid (HKZ), tổ hợp gồm 139 turbine gió ở Biển Bắc, cách The Hague và Zandvoort khoảng 18km.

Trang trại có diện tích 5 ha và sẽ sản xuất ít nhất 6.000kg rong biển tươi trong năm đầu tiên. Đây là dự án của tổ chức phi lợi nhuận North Sea Farmers của Hà Lan. Tổ chức này triển khai dự án với khoản hỗ trợ 1,67 triệu USD từ quỹ Right Now Climate Fund của Amazon.

Trồng rong biển là một cách hiệu quả để hấp thụ và loại bỏ CO2 khỏi khí quyển, giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Dữ liệu từ dự án sẽ được các nhà khoa học sử dụng để nghiên cứu sâu hơn về cách giảm carbon nhờ trồng rong biển.

Rong biển được thu hoạch tại trang trại North Sea Farmers của Hà Lan

“Chúng tôi rất hào hứng khi North Sea Farm 1 sắp trở thành một trang trại rong biển hoạt động đầy đủ. Chúng tôi mong muốn có thêm nhiều thông tin sâu về tiềm năng của rong biển trong việc loại bỏ CO2 khỏi khí quyển thông qua nghiên cứu khoa học mà North Sea Farmers, Plymouth Marine Laboratory và các đối tác tiến hành”, Roeland Donker, Giám đốc quốc gia tại Amazon Hà Lan, cho biết.

“Việc kết hợp trồng rong biển trong trang trại điện gió ngoài khơi mang đến cơ hội giải quyết vấn đề hạn chế không gian cho ngành rong biển ở vùng ven bờ, với tiềm năng giúp hấp thụ CO2 từ khí quyển. Mục tiêu của chúng tôi là tìm hiểu cách tận dụng ngành này để cô lập carbon trong dài hạn, điều vốn chưa được hiểu rõ”, Giáo sư Ana Queirós, nhà sinh thái học về biển và biến đổi khí hậu tại Phòng thí nghiệm Biển Plymouth, nói.

Rong biển là thực phẩm rất giàu dưỡng chất và thường được đánh giá là ngon. Ngoài chứa carbohydrate cơ bản, protein, chất béo, nó còn chứa nhiều chất dinh dưỡng như magiê, kẽm, vitamin B12, iốt, axit béo không bão hòa đa, các chất chống oxy hóa như carotenoid và flavonoid. Rong biển cũng có nhiều ứng dụng hữu ích khác, từ bao bì, thức ăn chăn nuôi đến mỹ phẩm, dược phẩm.

“HKZ là một trong những trang trại điện gió mới nhất ở Biển Bắc và tương đối gần bờ. Với chuyến đi tàu khoảng 2 tiếng, chúng tôi có thể cho các bên liên quan thấy cách trang trại rong biển được tích hợp vào trang trại điện gió ngoài khơi. Chúng tôi hy vọng dự án này sẽ thuyết phục mọi người về những cơ hội mở rộng quy mô ở Biển Bắc với rong biển và các hình thức sử dụng đa mục đích khác”, Eef Brouwers, Giám đốc của North Sea Farmers, chia sẻ.

Cũng theo tính toán mới nhất của Đại học Aarhus (Đan Mạch), chỉ cần sử dụng 10% tổng diện tích khuôn viên của các dự án điện gió ngoài khơi cũng có thể thu hoạch hàng tấn hải sản tươi. Đồng thời, tổng lượng carbon được loại bỏ khỏi biển (do bị “bẫy” trong quá trình hình thành vỏ trai và trong quá trình sinh trưởng ròng của rong biển) có thể bằng 40% lượng khí thải carbon dioxide từ ngành nông nghiệp của Đan Mạch. Nghĩa là, các trang trại nuôi hải sản có thể trở thành bể cô lập carbon dài hạn (lưu trữ an toàn các phân tử chứa carbon trong hơn 100 năm), thay thế cho việc đầu tư vào các công nghệ lưu trữ carbon khác.

Trong khi đó, Oeivind Bergh tại Viện Nghiên cứu biển IMR có trụ sở tại Na Uy đề cao vai trò làm sạch nước biển của các loài rong biển. Tại khu vực biển Baltic và biển Bắc, sự xâm nhập của nitrat và phốt pho từ hoạt động nông nghiệp qua dòng chảy đã dẫn đến các “vùng chết”. Rong biển có thể hoạt động như máy lọc tự nhiên, hấp thụ các chất dinh dưỡng vô cơ, góp phần làm giảm ô nhiễm. “Những chất dinh dưỡng dư thừa đó có thể được chuyển đổi từ một “vấn đề” thành một “nguồn tài nguyên” nếu ta trồng rong biển đúng chỗ”, Bergh nói. Rong biển, tự bản thân nó, cũng trở thành một đầu ra được săn đón vì chúng có thể dùng trong mọi thứ, từ thực phẩm, thức ăn chăn nuôi đến bao bì và thuốc.

Hà My