Những người đam mê sưu tầm tiền cổ

Một buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ sưu tầm tem, tiền Thành Nam.

Anh Vũ Hoài Nam ở phường Nam Vân (thành phố Nam Định) có 30 năm sưu tầm tiền xưa cho biết: Năm 1994, khi đang đóng quân ở Cam Ranh (Khánh Hòa), anh được một người dân địa phương tặng 3 đồng tiền giấy làm kỷ niệm. Món quà quý giá này được anh cất cẩn thận, lúc rảnh rỗi anh lại đem ra ngắm nghía rồi tìm hiểu về các họa tiết, hoa văn, bức tranh in ở đồng tiền. Khi hiểu anh càng đam mê và bắt đầu có ý định sưu tầm những đồng tiền xưa. Cuối năm 1995, xuất ngũ trở về địa phương, trong phiên chợ Viềng Xuân ở thị trấn Nam Giang (Nam Trực), anh đến các gian hàng đồ cổ để tìm mua tiền giấy Việt Nam qua các thời kỳ; đồng thời được nhiều người tận tình giới thiệu, hỗ trợ, kết nối gặp những người sưu tầm khác. Vài năm trở lại đây khi mạng internet phổ biến, các diễn đàn trực tuyến trao đổi, mua bán tiền xưa phát triển, hoạt động giao dịch có thể thực hiện ngay tại nhà. Nhưng với những đồng tiền hiếm, vẫn phải đến tận nơi để xem để mua. Đến nay, bộ sưu tập của anh Nam có gần 500 tờ tiền giấy, hơn 200 đồng tiền xu, trong đó có hơn 30 tờ tiền đã được Công ty PMG (Paper Money Guaranty) chấm điểm, khẳng định độ tin cậy và giá trị của tờ tiền trên thị trường quốc tế. Bộ sưu tập của anh chủ yếu là tiền giấy Việt Nam qua các thời kỳ: tiền giấy Việt Nam - Indochine; tiền giấy Việt Nam thời kỳ Dân chủ Cộng hòa, tín phiếu Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1946-1952 khu vực miền Trung, bộ tiền giấy Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1945-1952 khu vực miền Nam, khu vực địa phương Nam Bộ… Anh Nam chia sẻ: “Mỗi tờ tiền không chỉ đơn giản là một công cụ trao đổi, mua bán hàng hóa mà còn ẩn chứa câu chuyện lịch sử, văn hóa gắn liền với từng thời kỳ của dân tộc. Vì vậy càng sưu tầm tôi càng đam mê hơn”.

Ông Đinh Cao An, phường Vị Xuyên (thành phố Nam Định) lại có niềm đam mê đặc biệt với các loại tiền giấy và tiền xu các nước trên thế giới. Hơn 50 năm tìm hiểu, sưu tầm, đến nay ông sở hữu bộ sưu tập tiền xưa đồ sộ với hơn 1.000 tờ tiền giấy của một số quốc gia trên thế giới như Anh, Mỹ, Nhật, Hàn đến các nước châu Phi, châu Đại Dương. Còn bộ sưu tập đồng tiền kim loại từ các quốc gia như: Tiệp Khắc, Ý, Anh, Liên Xô, Pháp, Đức… của ông An phải dùng cân với khối lượng lên tới 15kg. Dù vậy khi cầm đến từng đồng xu, ông An đều kể chính xác lịch sử của từng đồng tiền và kỷ niệm khi sưu tầm đồng tiền đó. Ông chia sẻ, để sưu tầm được, ông phải dựa vào Ca-ta-lô của Hội chơi tiền thế giới, kết nối với mọi người ở các quốc gia để tìm và trao đổi những đồng tiền ông mong muốn. Với ông An, giá trị lớn nhất mà bộ sưu tập mang lại là tri thức. Sưu tầm tiền không chỉ giúp ông hiểu rõ về chất liệu, cách in ấn của mỗi tờ tiền mà còn về địa lý, lịch sử, văn hóa các nước trên thế giới.

Cùng đam mê với những đồng tiền kim loại của các nước trên thế giới nhưng anh Nguyễn Anh Tín (sinh năm 1996) ở Ý Yên lại có bộ sưu tập tiền xu được phát hành nhân dịp kỷ niệm Độc lập, Quốc khánh của các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Anh Tín chia sẻ: Ngay từ tiểu học, anh tình cờ đổi được một đồng euro 2 cents. Bị thu hút bởi hình dáng, thiết kế của đồng xu, tò mò về đặc trưng văn hóa, lịch sử của các quốc gia nên anh nhen nhóm thú vui sưu tầm tiền xu. Sau đó mỗi khi có người quen đi nước ngoài về, anh lại tìm cách liên hệ trao đổi, mua lại để có những đồng tiền xu của các quốc gia và vùng lãnh thổ. Đến năm 2014 khi vào đại học, anh có điều kiện nghiên cứu, sưu tầm chuyên nghiệp hơn. Thông qua các hội nhóm trên internet, anh kết nối được với những người cùng đam mê, học hỏi được kinh nghiệm phân biệt các loại tiền, có thêm nhiều kênh tìm kiếm, trao đổi để bổ sung thêm tiền xu vào bộ sưu tập của mình. Tuy còn trẻ nhưng với kinh nghiệm tìm hiểu tiền xu từ khi còn nhỏ nên anh Tín nắm khá vững kiến thức về tiền xu quốc tế, các giai đoạn lịch sử đồng tiền của các quốc gia trên thế giới. Đến nay anh đã sưu tầm tiền xu, tiền được phát hành nhân dịp kỷ niệm Độc lập, Quốc khánh của hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới ở nhiều giai đoạn. Tiêu biểu như: đồng 30 nghìn won được phát hành nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Đại Hàn Dân Quốc (1948-2008); Khai quốc kỷ niệm tệ của Trung Hoa Dân Quốc phát hành năm 1927; đồng 2 Kroner phát hành năm 1907 nhân kỷ niệm Nauy độc lập…

Nhằm kết nối những người cùng sở thích, chung niềm đam mê sưu tầm tiền xưa, năm 2015, câu lạc bộ (CLB) sưu tầm tem, tiền Thành Nam ra đời, do anh Vũ Hoài Nam là chủ nhiệm với hơn 10 thành viên ở các huyện, thành phố trong tỉnh cùng có sở thích và niềm đam mê với tem bưu chính, tem phiếu, tiền giấy, tiền xu Việt Nam và các nước trên thế giới. Ngoài các buổi sinh hoạt định kỳ để chia sẻ những đồng tiền mới sưu tầm được, thảo luận về những bộ sưu tập, những kiến thức mới về lịch sử tiền tệ; kinh nghiệm phân biệt tiền thật, giả; cập nhật các xu hướng sưu tầm mới; chia sẻ kinh nghiệm bảo quản tiền, CLB còn tổ chức cho các thành viên đi tham quan Bảo tàng đồng quê (Giao Thủy), nhà máy in tiền đầu tiên của chính quyền cách mạng Việt Nam ở huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình; tham gia các hội chợ, các buổi triển lãm, giao lưu đồ cổ để giới thiệu các bộ sưu tập của mình, kết nối những người cùng đam mê, bổ sung vào bộ sưu tập cá nhân. Anh Võ Hoài Nam, Chủ nhiệm CLB cho biết, trong CLB, mỗi người một phong cách và định hướng sưu tầm khác nhau. Anh Đoàn Thế Anh (Nam Trực) thích sưu tầm tiền giấy Việt Nam có seri đẹp và tiền giấy bị lỗi trong quá trình in ấn; ông Nguyễn Phi Dũng (thành phố Nam Định) có bộ sưu tập tiền xu lỗ vuông của triều đại nhà Nguyễn hay anh Đỗ Kim Phụng (Vụ Bản) chủ yếu nghiên cứu, sưu tầm tiền giấy Việt Nam và các nước trên thế giới, đặc biệt là tiền không còn phát hành…

Ngoài kết nối mọi người có chung đam mê, sở thích sưu tầm tem và tiền xưa, CLB sưu tầm tem, tiền Thành Nam tổ chức các buổi triển lãm, trưng bày chia sẻ bộ sưu tập của mình, góp thêm sân chơi lành mạnh, góp phần bảo tồn, lan tỏa giá trị lịch sử và văn hóa của những đồng tiền cổ.

Bài và ảnh: Diệu Linh