Những kiêng kỵ ngày Tết đã trở nên 'lỗi thời' trong cuộc sống hiện đại

Dân gian quan niệm rằng quét nhà ngày đầu năm sẽ làm mất tài lộc.

Mỗi khi chuẩn bị đón Năm Mới, những người mẹ trong gia đình lại cẩn thận căn dặn con cháu những điều nên và không nên làm trong ngày Tết.

Đó là những phong tục lâu đời, được chắt lọc bằng những kinh nghiệm của ông bà tổ tiên truyền lại. Tuy nhiên, trải qua thời gian, có những phong tục được cho là đã không còn phù hợp, thậm chí trở nên “lỗi thời” trong cuộc sống hiện đại.

Bỏ thừa thức ăn

Khi còn nhỏ, chắc hẳn bạn đã từng nghe ông bà hay bố mẹ mình dặn rằng không nên vứt bỏ thức ăn thừa, hoặc bỏ thừa thức ăn trong bát vì điều này sẽ khiến cả năm bị đói khát, mất mùa, thiếu tiền…

Điều này được cho là ngày Tết, đặc biệt là Tết xưa, các gia đình thường chú trọng “mâm cao cỗ đầy,” nên nấu đủ loại thức ăn cúng ông bà tổ tiên, đặc biệt trong ngày mùng 1 nên thường không thể ăn hết thức ăn.

Trong khi đó, việc bảo quản không đúng cách hoặc tiết trời nóng bức ở những vùng không có mùa đông sẽ dễ khiến thức ăn ôi thiu phải vứt bỏ. Vì vậy, các ông bà, bố mẹ thường khuyến khích con cháu ăn thật nhiều, thậm chí “nhồi nhét” thức ăn để khỏi bỏ phí.

Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, khi tủ lạnh đã xuất hiện tại hầu hết các gia đình, dù ở thành phố hay vùng nông thôn xa xôi, thì thức ăn thừa hầu như không phải chịu cảnh vứt bỏ một cách “oan uổng” như xưa.

Thêm vào đó, những mâm cỗ Tết cùng ngày càng trở nên đơn giản và thuận tiện hơn theo thời gian, nên hình ảnh những chiếc tủ lạnh chất đầy đồ thừa trong ngày Tết cũng dần trở nên hiếm hoi hơn.

Kiêng mặc quần áo đen trắng vào ngày Tết

Người xưa quan niệm rằng màu đen được cho là mang lại xui xẻo, màu trắng được cho là áo mặc trong lễ tang, vì vậy thường kiêng mặc hai màu này trong ngày Tết.

Thay vào đó, ngày Tết, mọi người đều ưa chuộng và lựa chọn cho bản thân những bộ quần áo màu sắc rạng rỡ, vui vẻ, may mắn đặc biệt là hai gam màu tượng trưng cho may mắn (màu đỏ) và thu hút tài lộc (màu vàng).

Tuy nhiên, thời trang Việt Nam đang ngày càng trở nên hiện đại và tiếp cận với các xu hướng của thế giới, và màu đen và trắng đã trở thành màu của lễ phục, mang đến phong cách sang trọng, ấn tượng, và do đó cũng được nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, lựa chọn cho ngày đầu Năm Mới.

Kiêng soi gương ngày Tết. (Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+)

Không soi gương vào đêm Giao thừa

Theo quan niệm dân gian, việc soi gương vào nửa đêm có thể khiến bạn nhìn thấy ma quỷ, nên việc soi gương vào đêm Giao thừa càng đặc biệt cấm kỵ

Tuy nhiên, hiện nay, phong cách trang trí nội thất hiện đại với những tấm gương khổ lớn đặt trong các gian phòng khiến chúng ta không tránh phải đi ngang qua gương vào bất kỳ thời điểm nào, đặc biệt vào đêm Giao thừa, khi mọi người đều không ngủ để chào đón Năm Mới.

Bên cạnh đó, nhiều bạn gái cũng thích được trang điểm, chải đầu, có được vẻ ngoài xinh đẹp để cùng đón Giao thừa bên người thân.

Kiêng cho mèo lạ vào nhà đêm Giao thừa

Quan niệm dân gian cho rằng “mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang,” khiến mèo bị xem là biểu tượng của sự nghèo khó. Tiếng kêu của mèo cũng gợi đến từ “nghèo,” nên người Việt, nhất là những người kinh doanh, tránh việc mua hoặc tặng mèo vào đầu năm để không rước xui xẻo vào nhà.

Tuy nhiên, trải qua nhiều năm, mèo từ chỗ là con vật được nuôi để bắt chuột đã trở thành thú cưng của nhiều người, được chăm sóc, chiều chuộng, coi là “báu vật” thay vì bị coi là điềm xui.

Vì vậy, nhiều người đã không cần ngại cứu hoặc cưu mang những chú mèo tội nghiệp bị lạc hay bị bỏ rơi trong ngày đầu Năm Mới, để đem lại một cuộc sống tốt đẹp hơn cho những sinh linh nhỏ đáng thương.

Kiêng ăn sầu riêng đầu năm

Với tên gọi "sầu," sầu riêng mang đến cảm giác buồn bã, phiền muộn, do đó người ta thường kiêng ăn sầu riêng vào đầu năm để tránh vận đen và sự muộn phiền.

Tuy nhiên, loại quả hiện đang được coi là “vua quả” của Việt Nam này hiện lại đang trở thành một loại nông sản đắt tiền và được nhiều người yêu thích. Nên việc ăn một múi sầu riêng vàng ươm béo ngậy trong ngày đầu năm lại trở thành một cách để chứng minh sự sung túc của gia đình bạn trong Năm Mới sắp đến.

Không đóng cửa nhà vào ngày đầu Năm Mới

Trong phong thủy, cửa chính là nơi chào đón thần linh. Do đó, người xưa quan niệm, nếu đóng cửa vào những ngày đầu năm đặc biệt là mùng 1 sẽ cản bước chân thần tài và là bất kính với thần linh. Từ đó gia đình có thể cả năm đói kém.

Tuy nhiên, với phố phường hiện đại và những ngôi nhà khép kín, cách biệt, thì việc cả xóm mở cửa quây quần đón Năm Mới không còn là hình ảnh quen thuộc nữa. Mặt khác, mở toang cửa ngày Tết cũng dễ khiến bạn bị trộm “hỏi thăm” nhà.

Tất cả những điều kiêng kỵ nói trên đều là những phong tục được truyền miệng phổ biến trong dân gian và chưa được khoa học chứng minh. Tuy nhiên, các cụ mình vẫn nói “có thờ có thiêng, có kiêng có lành,” nên dù cho đã không còn hợp lý trong cuộc sống hiện đại nữa, nhiều người vẫn lựa chọn làm theo những phong tục này, vừa khiến bản thân mình yên tâm, vừa thể hiện sự tôn trọng với những truyền thống, phong tục ngàn năm của ông bà tổ tiên./.

(Vietnam+)