Bước ngoặt quan hệ Nga - Mỹ và chấm dứt xung đột Ukraine

Các phái đoàn từ Moscow và Washington đã họp vào thứ Ba tại Riyadh, Ả-rập Xê-út, để thảo luận về việc khôi phục quan hệ ngoại giao, đàm phán hòa bình trong tương lai với Ukraine và hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump.

Phái đoàn Mỹ tại Hội nghị cấp cao

Phái đoàn Nga bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov, Trợ lý tổng thống Yury Ushakov và Tổng giám đốc điều hành Quỹ đầu tư trực tiếp Nga Kirill Dmitriev. Đại diện cho Mỹ là Ngoại trưởng Marco Rubio, Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và đặc phái viên Đại sứ Steve Witkoff.

Sau cuộc họp kéo dài gần 4,5 tiếng, hai bên đã đạt được những kết quả chính như sau:

Nga và Mỹ sẽ nỗ lực khôi phục các phái bộ ngoại giao

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov, các cuộc đàm phán rất hữu ích và cả hai phái đoàn đều đã làm việc "khá thành công" để cải thiện quan hệ. Một trong những thỏa thuận trong cuộc họp là giải quyết dứt điểm vấn đề phái bộ ngoại giao, vì cả hai nước đã ban hành một số lệnh trục xuất ngoại giao dưới thời chính quyền Biden, làm gián đoạn liên lạc giữa Moscow và Washington.

Theo thỏa thuận đạt được, Moscow và Washington đã cam kết bổ nhiệm đại sứ tại quốc gia bên kia càng sớm càng tốt và xóa bỏ "những rào cản nhân tạo" mà chính quyền ông Biden đã dựng lên để "làm phức tạp nghiêm trọng" công việc của các phái bộ ngoại giao của Nga và cản trở sự phát triển của quan hệ bình thường, Lavrov cho biết.

Các phó trưởng đoàn ngoại giao của hai nước sẽ sớm họp để chấm dứt những vấn đề này, trong đó có việc tịch thu bất động sản của Nga tại Mỹ và các hạn chế đối với chuyển khoản ngân hàng đối với phía Nga.

Cuộc họp kéo dài gần 4,5 giờ

Mỹ đã bắt đầu lắng nghe Nga

Các phái đoàn Nga và Mỹ "không chỉ lắng nghe mà còn lắng nghe lẫn nhau" trong các cuộc đàm phán. Mỹ đã bắt đầu hiểu rõ hơn về lập trường của Nga, mà Moscow đã nhiều lần nêu ra trong nhiều năm.

Bộ trưởng Lavrov thừa nhận rằng điều đó không có nghĩa là lợi ích quốc gia của hai nước sẽ không còn xung đột nữa, nhưng điều quan trọng là hai bên đang nỗ lực thiết lập một cuộc đối thoại.

Ông Lavrov cho biết Nga và Mỹ đã bày tỏ sự quan tâm đến việc nối lại các cuộc tham vấn về việc giải quyết các vấn đề địa chính trị và xóa bỏ các rào cản đối với hợp tác kinh tế, lưu ý rằng phía Mỹ đã thể hiện "quyết tâm" "tiến lên" trong quan hệ song phương.

Lập trường của Nga về Ukraine và NATO

Phía Nga đã nhắc lại lập trường của mình về cuộc xung đột Ukraine, chủ yếu là thực tế rằng việc Kiev gia nhập NATO sẽ là mối đe dọa trực tiếp đối với Moscow; nhấn mạnh rằng việc triển khai quân đội từ các quốc gia NATO đến Ukraine, dù dưới lá cờ Liên minh châu Âu hay lá cờ quốc gia, cũng sẽ không thể chấp nhận được đối với Nga.

Phía Nga bày tỏ sự cảm kích đối với Tổng thống Trump vì đã trở thành nhà lãnh đạo phương Tây lớn đầu tiên thừa nhận rằng tham vọng NATO của Ukraine là một trong những chất xúc tác chính dẫn đến cuộc xung đột.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov

Moscow và Washington đã nhất trí tôn trọng lợi ích của nhau

Trợ lý tổng thống Nga Yury Ushakov cho biết các phái đoàn đã có một "cuộc trò chuyện rất nghiêm túc về mọi vấn đề" mà các bên muốn giải quyết. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng rất khó để nói liệu lập trường của hai nước có trở nên gần gũi hơn hay không.

Đồng thời, ông lưu ý rằng Nga và Mỹ đã nhất trí "xem xét lợi ích của nhau" trong khi vẫn thúc đẩy quan hệ song phương.

Nga và Mỹ sẽ thảo luận về xung đột Ukraine

Ông Ushakov lưu ý rằng mặc dù Mỹ và Nga đã nêu rõ lập trường của họ về xung đột Ukraine, nhưng việc đạt được tiến bộ về vấn đề này tùy thuộc vào “các nhóm đàm phán" từ cả hai quốc gia.

“Người Mỹ sẽ chỉ định đại diện của họ, chúng tôi sẽ chỉ định đại diện của chúng tôi, và sau đó, có lẽ, công việc sẽ được tiến hành”, ông Ushakov nói.

Ông Lavrov gặp lãnh đạo nước chủ nhà

Mối quan hệ có thể cải thiện trong vài tháng

CEO của RDIF Kirill Dmitriev cho biết các phái đoàn đã hội đàm "với sự tôn trọng" và dựa trên các điều khoản bình đẳng, tiếp theo, hai bên có thể đạt được tiến triển đáng kể trong các cuộc đàm phán trong vòng hai hoặc ba tháng.

Ông thừa nhận rằng còn quá sớm để nói về bất kỳ sự thỏa hiệp nào, nhưng cuộc họp đã đặt ra "nền tảng quan trọng" cho cuộc đối thoại. Các quan chức nhấn mạnh đến nhu cầu hợp tác và các cơ hội kinh tế có thể đem lại cho cả hai quốc gia.

"Chúng ta cần theo đuổi các dự án chung, bao gồm, ví dụ, ở Bắc Cực và các khu vực khác", ông nói.

Ngày diễn ra hội nghị thượng đỉnh Putin-Trump vẫn chưa xác định

Sau các cuộc đàm phán vào thứ Ba, ông Ushakov lưu ý rằng vẫn khó có thể nêu ngày cụ thể cho hội nghị thượng đỉnh cấp cao, và "không có khả năng" nó sẽ diễn ra vào tuần tới như đã được các phương tiện truyền thông đưa tin trước đó.

Mỹ đồng ý bình thường hóa quan hệ với Nga

Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố sau các cuộc đàm phán rằng Ngoại trưởng Marco Rubio và nhóm của ông đã nhất trí với phái đoàn Nga về việc tạo ra một "cơ chế tham vấn" để giải quyết những vấn đề cản trở quan hệ song phương và bình thường hóa hoạt động của các phái bộ ngoại giao của hai nước.

Trong khuôn khổ này, ông Rubio đã tuyên bố rằng Nga và Mỹ đã đồng ý khôi phục số lượng nhân viên ngoại giao trước đây tại các đại sứ quán tương ứng của họ ở Moscow và Washington sau nhiều năm cắt giảm ngoại giao ăn miếng trả miếng.

Ông Rubio cho biết Moscow và Washington cũng sẽ cần xem xét hợp tác địa chính trị và kinh tế trong tương lai sau khi xung đột Ukraine được giải quyết.

Nhóm công tác đặc biệt về giải pháp cho Ukraine

Washington thông báo rằng Nga và Mỹ đã nhất trí bổ nhiệm các nhóm cấp cao để tìm cách giải quyết xung đột Ukraine càng sớm càng tốt và đảm bảo một nền hòa bình bền vững được tất cả các bên chấp nhận.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tammy Bruce nhấn mạnh rằng "một cuộc điện đàm, tiếp theo là một cuộc họp" là không đủ để thiết lập một nền hòa bình lâu dài. Mặc dù cuộc họp hôm thứ Ba là một "bước tiến quan trọng", nhưng vẫn cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa.

Hiền Thảo