Những điểm nhấn trong Phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025

ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”

Phát biểu dẫn đề tại phiên toàn thể cấp cao, Chủ tịch ASEAN 2025, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh, Việt Nam là một câu chuyện phát triển thành công đáng ngưỡng mộ, là minh chứng cho hành trình vươn lên từ nghèo khó; là quốc gia hiện đại, tiên tiến, có thể tăng cường phát triển kinh tế hiện đại.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim phát biểu tại Diễn đàn.

Theo Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, thế giới đang ở một “điểm uốn” địa chính trị với không ít sự gián đoạn toàn cầu mà ASEAN phải trải qua, có thể gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực cũng như đối với phúc lợi của người dân Đông Nam Á.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh, ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”, thúc đẩy một khu vực bền vững, hài hòa và năng động về kinh tế. ASEAN phải thúc đẩy vai trò trung tâm, tự chủ chiến lược.

Theo Thủ tướng Anwar Ibrahim, vai trò trung tâm là một “quyền lợi” nhưng cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu như ASEAN chia rẽ. Do vậy, ASEAN may mắn là một trong những khu vực an toàn và hòa bình nhất, phát triển kinh tế nhanh nhất trên thế giới hiện nay.

Thủ tướng Malaysia chia sẻ chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2025 “Bao trùm và Bền vững”, nhận được sự đồng tình của các nước thành viên và phản ánh một thời điểm quan trọng trong lịch sử đối với cả ASEAN và thế giới nói chung.

Chủ đề này cũng có ý nghĩa sâu sắc khi ASEAN tiến tới một kỷ nguyên mà sự đoàn kết và hợp tác là yếu tố quan trọng trong việc giải quyết các thách thức chung và khai thác các cơ hội mới.

Thủ tướng Malaysia khẳng định: “ASEAN đang đứng trước ngưỡng cửa của sự đổi mới và chuyển mình”.

“Chúng ta không còn là người ngoài cuộc trong các vấn đề toàn cầu mà là một lực lượng năng động và có ảnh hưởng thúc đẩy sự thay đổi tích cực. Và tôi hoàn toàn đồng ý với Thủ tướng Phạm Minh Chính khi ông mô tả rằng ASEAN là một khu vực có sức sống phi thường”, Thủ tướng Anwar Ibrahim kết lại.

New Zealand duy trì cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN

Bày tỏ vinh dự và vui mừng khi tới Việt Nam dự Diễn đàn ASEAN năm 2025, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cho rằng, đây là sự kiện mang tính thời sự, quan trọng với quan hệ ASEAN-New Zealand. Đây cũng cơ hội để có thể đề cập tới thách thức mà thế giới và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang phải đối mặt, tầm quan trọng của ASEAN với New Zealand.

Thủ tướng Christopher Luxon cho biết, 2025 là một năm nhiều kỷ niệm với New Zealand như Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giưãViệt Nam với New Zealand.

Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon

Với ASEAN, Thủ tướng Christopher Luxon nhận thấy, thời gian qua, khối luôn đóng vai trò trung tâm và luôn đóng vai trò quan trọng trong thế giới và khu vực. Đó là lý do Wellington luôn hợp tác với ASEAN và luôn tin tưởng vào vai trò trung tâm của khối. Vai trò của ASEAN sẽ luôn thay đổi, cập nhật và thích ứng với tình hình.

Người đứng đầu New Zealand bày tỏ: “Chúng tôi ủng hộ Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN và hiểu tầm quan trọng của Đông Nam Á. Có một sự thật rằng, khi khu vực này bất ổn sẽ ảnh hưởng cả tới chúng tôi”.

Ngày nay, Đông Nam Á là một khu vực ấn tượng nhất, năng động nhất, tươi đẹp nhất trên thế giới. Khu vực đang có tốc độ tăng trưởng nhanh, trong khi, ASEAN sẽ là nền kinh tế lớn thứ 4 vào năm 2024. Vì vậy, việc đảm bảo sự bền vững, thịnh vượng ở ASEAN là điều cần làm.

Trong tương lai, New Zealand duy trì cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN và các quốc gia thành viên – những người bạn của đất nước.

Thương mại là huyết mạch giữa quan hệ hai bên. ASEAN là đối tác lớn thứ 4 của New Zealand và tiếp tục tăng trưởng mạnh. Chính phủ duy trì cam kết mở rộng hơn nữa quá trình hội nhập thương mại và đưa mục tiêu táo bạo nhằm nhân đôi kim ngạch thương mại trong thời gian tới. “Hy vọng nhà đầu tư ASEAN dến New Zealand nhiều hơn, tăng hiện diện tại đất nước của chúng tôi”, Thủ tướng Christopher Luxon mong muốn.

Để duy trì hòa bình, thịnh vượng, trong tương lai, Thủ tướng New Zealand cam kết sẽ cải thiện quan hệ với ASEAN, hợp tác chặt chẽ với khối và tìm kiếm thêm các cơ hội mới cùng nhau. Điều này sẽ mang lại cho New Zealand, ASEAN và cả thế giới.

Đặt tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu

Tại phần thảo luận của phiên toàn thể cấp cao, nói về ý nghĩa của tự chủ chiến lược đối với Việt Nam và ASEAN trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, bất cứ quốc gia, Hiệp hội nào đều phải đặt vấn đề tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu.

Điều này thể hiện ở một số điểm, thứ nhất, về quan hệ đối ngoại, phải luôn giữ thế cân bằng, đối xử công bằng, hữu nghị, tạo nên môi trường hòa bình, hợp tác phát triển dựa trên luật lệ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, bất cứ quốc gia, Hiệp hội nào đều phải đặt vấn đề tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu.

Thứ hai, để tự lực thì kinh tế phải phát triển, nếu không sẽ tụt hậu, không tự lực chiến lược và tự cường. Thứ ba, cần phải tăng cường, củng cố quốc phòng và an ninh phù hợp tình hình, và muốn thế thì phải phát triển kinh tế.

Thứ tư, về an sinh xã hội, cần đảm bảo công bằng, tiến bộ trong xã hội văn minh, hỗ trợ cho người yếu thế trên nguyên tắc, mục tiêu là phát triển không để ai ở lại phía sau. Cuối cùng, ngoài yếu tố tự lực tự cường là cốt lõi, thì cần phát triển bản sắc văn hóa để phát huy nội lực, bởi văn hóa là sức mạnh nội sinh, phát huy nguồn lực của dân tộc.

Nâng cao năng lực ứng phó chung của ASEAN

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Tổng thống Timor Leste, Thủ tướng Malaysia và Thủ tướng New Zealand cũng chia sẻ và trả lời một số câu hỏi từ các đại biểu tham dự phiên họp liên quan đến nhiều chủ đề khác nhau nhằm nâng cao năng lực ứng phó chung của cộng đồng ASEAN trước biến đổi khí hậu và các thách thức mới nổi khác.

Toàn cảnh phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025.

Trong đó, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã có những chia sẻ xúc tích về câu chuyện thành công của Malaysia và viễn cảnh ASEAN trở thành đầu tàu sản xuất chất bán dẫn. Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh những nỗ lực của ASEAN trong việc tích cực thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực chip bán dẫn, với lợi thế đi trước khoảng 20 năm. Hiện nay, nguồn đầu tư từ Đức, Mỹ và Trung Quốc vào ngành này là rất lớn.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Malaysia cho rằng những thành công mà ASEAN đạt được cần được chia sẻ rộng rãi, bởi nhiều quốc gia ASEAN đã tích cực triển khai các chương trình phát triển chip bán dẫn, hướng đến sự thịnh vượng chung của hơn 700 triệu người dân trong khu vực, với tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" trong tiến trình phát triển.

Về việc Timor Leste gia nhập ASEAN, Tổng thống nước này cho biết, không nhất thiết phải đẩy nhanh quá trình gia nhập mà cần có sự đồng thuận của các quốc gia thành viên. Đây là một việc cần thời gian và trong quá trình đó, Timor Leste sẽ có sự chuẩn bị cần thiết để gia nhập ASEAN và có những cư xử đúng mực.

Thủ tướng New Zealand cũng có những chia sẻ tích cực về việc cần làm gì để ASEAN kết nối tốt hơn vưới các quốc đảo Thái Bình Dương.

Trả lời câu hỏi của một học giả đến từ Washington về trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: “Quản trị quốc gia hay thế giới thì đều phải dựa trên luật lệ. Chúng ta tự thiết kế ra thì phải tôn trọng, thực hiện một cách hiệu quả. Luật lệ quốc tế nêu rõ phải tôn trọng độc lập chủ quyền các nước, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình thông qua tiến trình thương lượng và ngoại giao để mang lại ổn định, tránh xung đột, chiến tranh. Luật lệ phải tôn trọng quyền con người. Con người sinh ra có quyền sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc. Đây là 3 quyền không ai có thể xâm phạm”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng khẳng định, chúng ta phải sống yêu thương, giúp đỡ, tôn trọng lẫn nhau với nguyên tắc bình đẳng, tất cả đều phát triển để không ai bị bỏ lại phía sau.

“Cụ thể ở ASEAN, chúng ta có luật lệ, đó là đoàn kết thống nhất trong đa dạng. Đây là một tuyên ngôn của ASEAN. Ngoài ra còn có nguyên tắc trung lập, giải quyết các vấn đề quốc tế trên lập trường trung lập vì lợi ích chung, tôn trọng đóng góp tích cực của các nước cho sự phát triển của ASEAN. Chúng ta cũng cần ứng xử linh hoạt trong các vấn đề khu vực và quốc tế, giúp đỡ nhau, mang lại hòa bình, hợp tác, phát triển vì lợi ích của người dân được sống ấm no, hạnh phúc”.

Hoa hậu Lê Nguyễn Bảo Ngọc thay mặt thế hệ trẻ, đặt câu hỏi liên quan đến nâng cao vai trò của thanh niên Việt Nam trong ứng phó biến đổi xã hội vì mục tiêu phát triển bền vững

Trả lời câu hỏi của Hoa hậu Lê Nguyễn Bảo Ngọc liên quan đến nâng cao vai trò của thanh niên Việt Nam trong ứng phó biến đổi xã hội vì mục tiêu phát triển bền vững, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: “Hiện nay thế giới đối mặt với nhiều vấn đề khó khăn như cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số, biến đổi khí hậu... Khí hậu cực đoan ảnh hướng tất cả chúng ta. Đây là vấn đề toàn cầu, toàn dân nên phải có cách tiếp cận giải quyết toàn cầu, toàn dân, toàn diện, bao trùm. Muốn vậy, giải pháp là phải đoàn kết quốc tế, tất cả chung tay cùng giải quyết bởi không quốc gia nào có thể giải quyết một mình. Thế giới phát triển không đồng đều nên chúng tôi kêu gọi các nước phát triển giúp các nước đang phát triển và chậm phát triển trong xây dựng thể chế, chuyển giao công nghệ, giúp đỡ tài chính, ưu đãi, đào tạo nhân lực, quản trị thông minh trong điều kiện hiện nay”.

Kiều Anh/VOV.VN