Những bước đi nguy hiểm của một cuộc chiến chưa hồi kết

Ngày 21/11, Nga lần đầu tiên sử dụng tên lửa siêu vượt âm mới mang tên Oreshnik để tấn công một cơ sở quân sự tại Dnipro, Ukraine. Giải thích cho quyết định này, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Nga không có lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng các biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ lợi ích quốc gia; nhấn mạnh, Moscow không chấp nhận việc lãnh thổ của mình bị đe dọa bởi các loại vũ khí do phương Tây cung cấp cho Ukraine.

Tên lửa đạn đạo tầm trung RS-26 Rubezh của Nga.

Theo ông, các cuộc tấn công bằng Oreshnik là một phản ứng "tương xứng và cần thiết" trước sự gia tăng vũ khí của Ukraine. Phát biểu tại một cuộc họp với các nhà lãnh đạo quân sự hôm 22/11, ông khẳng định Nga sẽ tiếp tục sử dụng và bắt đầu thường xuyên sản xuất các loại tên lửa mới.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nêu rõ, với khả năng tấn công chính xác và tốc độ vượt trội, Oreshnik không chỉ là vũ khí chiến lược mà còn là lời cảnh báo đối với những kẻ thù tiềm tàng của Nga. Giới chuyên gia quốc phòng Nga cũng nhận định, việc triển khai Oreshnik là cách Moscow khẳng định lại sức mạnh trong bối cảnh áp lực từ phương Tây ngày càng gia tăng.

Theo thông tin từ phía Nga, Oreshnik đạt tốc độ trên Mach 11, mang theo sáu đầu đạn với sức công phá lớn và khả năng xuyên phá các hệ thống phòng thủ tiên tiến. Loại vũ khí này được đánh giá là bước tiến mới trong kho vũ khí chiến lược của Nga nhằm khẳng định ưu thế quân sự trong cuộc xung đột. Đáng chú ý, Nga hiện cũng đang cân nhắc việc hồi sinh tên lửa đạn đạo tầm trung RS-26 Rubezh, động thái có thể gây ra phản ứng mạnh mẽ từ NATO và các nước phương Tây. Nhà phân tích quân sự Nga Alexei Leonkov nhận định, RS-26 không chỉ là sự củng cố năng lực quốc phòng của Nga mà còn là biểu tượng của sự trở lại trong thế đối đầu chiến lược toàn cầu. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng, cuộc chạy đua vũ trang mới có thể tái khởi động, đẩy căng thẳng giữa Nga và phương Tây lên mức nguy hiểm hơn.

Ngoài yếu tố quân sự, cuộc tấn công bằng Oreshnik còn mang thông điệp rõ ràng tới các quốc gia phương Tây. Điện Kremlin đã chỉ trích mạnh mẽ việc NATO mở rộng cung cấp vũ khí tầm xa và hiện đại cho Ukraine, cho rằng điều này đang đẩy khu vực vào một cuộc chiến kéo dài với hậu quả không thể lường trước.

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov khẳng định, Nga không có ý định lùi bước trước bất kỳ áp lực nào và việc sử dụng Oreshnik là lời nhắc nhở về sức mạnh quân sự mà Moscow sở hữu. Ông đồng thời cảnh báo, bất kỳ hành động nào vượt quá "lằn ranh đỏ" của Nga sẽ bị đáp trả một cách quyết liệt. Đồng qua điểm, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cũng cảnh báo, bất kỳ kịch bản leo thang nào cũng có thể xảy ra trong cuộc xung đột tại Ukraine vì những gì phương Tây đang làm. Theo ông, các nước phương Tây không chỉ cung cấp vũ khí và tiền bạc cho Ukraine mà còn trực tiếp tham gia vào các hoạt động quân sự khi hỗ trợ Ukraine xác định các mục tiêu ở Nga và sử dụng tên lửa do Mỹ và châu Âu sản xuất.

Về phía Ukraine, quốc gia này không ngừng mở rộng quy mô chiến dịch phản công, trong đó nổi bật là việc sử dụng các loại tên lửa tầm xa như ATACMS và Storm Shadow do Mỹ và Anh cung cấp, nhằm tấn công vào các mục tiêu chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga, bao gồm cả khu vực Bryansk và Kursk. Những cuộc tấn công này đã làm gia tăng đáng kể áp lực đối với Moscow. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố, việc Ukraine sử dụng các loại vũ khí tầm xa là hoàn toàn chính đáng để bảo vệ chủ quyền và đẩy lùi sự xâm lược của Nga. Ông kêu gọi các quốc gia phương Tây tiếp tục hỗ trợ vũ khí hiện đại để Ukraine có thể duy trì sức mạnh phòng thủ trước các cuộc tấn công của Nga.

Đáp lại, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin khẳng định Washington sẽ không ngừng hỗ trợ Kiev nhằm bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật pháp. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo các bên cần tránh những hành động có thể dẫn đến leo thang xung đột vượt ngoài tầm kiểm soát. Thủ tướng Anh Rishi Sunak cũng bày tỏ quan điểm rằng, trách nhiệm của phương Tây là hỗ trợ Ukraine tự vệ và bảo vệ quyền tự do của mình, dù không muốn kích động cuộc xung đột. Điều này cho thấy sự đoàn kết nhưng cũng đầy thận trọng từ phía phương Tây trong việc hỗ trợ Kiev. Một yếu tố đáng chú ý khác là việc Ukraine đang tìm kiếm các biện pháp tăng cường khả năng phòng thủ tên lửa của mình.

Theo nhà phân tích quân sự Andriy Ryzhenko, Ukraine cần nâng cao năng lực phòng không để bảo vệ không phận trước các cuộc tấn công bằng tên lửa siêu vượt âm của Nga. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng, sự chậm trễ trong việc cung cấp các hệ thống phòng thủ hiện đại như THAAD hoặc Patriot có thể gây ra những tổn thất nghiêm trọng. Trong khi đó, nhà nghiên cứu quốc tế Fiona Hill nhận định, việc gia tăng cung cấp vũ khí cho Ukraine đồng nghĩa với việc NATO sẽ phải đối mặt với rủi ro leo thang căng thẳng ngày càng lớn từ phía Nga. Bà cảnh báo, bất kỳ hành động leo thang nào cũng tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến một cuộc đối đầu trực tiếp giữa Nga và NATO, điều mà không bên nào mong muốn. Các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) cũng cho rằng, xung đột hiện nay đã bước vào một "vùng nguy hiểm", nơi những tính toán sai lầm dù nhỏ nhất cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Sự leo thang vũ khí và chiến thuật giữa Nga và Ukraine đã đẩy xung đột lên mức độ nguy hiểm mới, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường đối với an ninh khu vực và toàn cầu. Trong bối cảnh này, các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc đã kêu gọi hai bên kiềm chế, khẳng định không có giải pháp quân sự nào có thể mang lại hòa bình bền vững, đồng thời nhấn mạnh vai trò của đối thoại và ngoại giao.

Tuy nhiên, với quyết tâm của cả hai bên trong việc đạt được các mục tiêu chiến lược bằng quân sự, triển vọng đàm phán hòa bình vẫn còn mờ mịt. Một cuộc xung đột kéo dài sẽ không chỉ làm gia tăng thương vong và đau khổ cho người dân Ukraine mà còn đặt ra những thách thức lớn về kinh tế và chính trị cho cả Nga và phương Tây. Việc giảm căng thẳng và tìm kiếm giải pháp ngoại giao là điều cần thiết hơn bao giờ hết, không chỉ vì hòa bình cho Ukraine mà còn vì sự ổn định toàn cầu.

Khổng Hà