Nhóm ông Trump thay đổi thông điệp kinh tế, con đường người Mỹ sắp đi qua sẽ bi quan hơn

Tấm ảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump trên bìa tạp chí Time treo bên ngoài sàn giao dịch chứng khoán New York. (Ảnh: Getty Images).

Trên đường vận động tranh cử chức tổng thống, ông Trump từng hứa sẽ chữa lành nền kinh tế mà ông cho là đang ốm yếu. Chỉ hơn một tháng sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, ông hàm ý rằng phương pháp chữa trị của mình có thể gây hại.

Chính quyền của vị tổng thống Đảng Cộng hòa vẫn đang thuyết phục người Mỹ về viễn cảnh đất nước quay trở lại thời kỳ hoàng kim. Tuy nhiên, thông điệp của Nhà Trắng đã thay đổi đôi chút sau tuần trước.

Trong tuần lễ điên rồ đó, ông Trump thông báo một loạt quyết định thuế quan rồi lại thực hiện một số động thái “quay xe”. Các bước đi chính sách này đã khơi mào một cuộc thương chiến toàn cầu và khiến chứng khoán Mỹ lao dốc mạnh.

TIN LIÊN QUAN

Ông Trump từ chối loại trừ khả năng Mỹ sẽ suy thoái 10/03/2025 - 10:05

Chỉ báo suy thoái ưa thích của Fed lại nhấp nháy tín hiệu nguy hiểm 27/02/2025 - 08:06

“Sẽ có một chút xáo trộn nhưng chúng ta sẽ ổn”, ông Trump trấn an các nhà lập pháp trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ vào ngày 4/3, qua đó bảo vệ các chính sách thương mại cứng rắn của mình.

Đến ngày 7/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent lập luận rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới cần một “phương pháp giải độc” để không còn phụ thuộc vào chi tiêu công, theo hãng tin Bloomberg.

Khi Tổng thống Trump tiến hành chương trình nghị sự của mình, ông sẽ phải đối mặt với một vài thực tế lạnh lùng mà cách đây không lâu chúng không có vẻ gì là quá đáng ngại.

Giờ đây, lạm phát sẽ không dễ hạ nhiệt, đặc biệt là khi ông Trump quyết tâm áp thêm thuế quan dù trước đó ông đã đưa ra một số nhượng bộ. Người tiêu dùng và thị trường trở nên lo lắng và nền kinh tế có vẻ dễ bị tổn thương trước nguy cơ suy thoái.

“Thậm chí còn không nhìn”

Một vị tổng thống từng đánh giá hiệu suất làm việc của mình bằng thị trường chứng khoán giờ đây đang gạt bỏ những lo lắng của các nhà đầu tư.

Vài giờ trước bài phát biểu của ông Trump tại Quốc hội, chỉ số S&P 500 đã chạm mức thấp nhất kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống khi những lời đe dọa thuế quan với Canada và Mexico trở thành hiện thực.

Bất chấp đà phục hồi trong phiên 7/3, S&P 500 vẫn ghi nhận tuần tồi tệ nhất kể từ tháng 9/2024 khi giảm 3,1%. Tương tự, Dow Jones mất 2,4% và Nasdaq Composite giảm 3,5%, bước vào vùng điều chỉnh.

Thông điệp mới của ông Trump là Mỹ cần phải trải qua nỗi đau ngắn hạn để đưa hoạt động sản xuất trở về quê nhà.

“Tôi thậm chí còn không nhìn vào thị trường, bởi vì về lâu dài, nền kinh tế Mỹ sẽ trở nên rất mạnh mẽ với những gì đang diễn ra ngay tại đây”, ông phát biểu tại Nhà Trắng hôm 6/3.

Trao đổi với Bloomberg, nhà nghiên cứu EJ Antoni của viện chính sách Heritage Foundation cho hay: “Những người trên Phố Wall sẽ cần một thời gian điều chỉnh. Bầu trờ không sụp đổ chỉ vì chúng ta áp thuế quan”.

Trước đó, vào đầu tuần, Bộ trưởng Bessent từng nhấn mạnh trọng tâm của Nhà Trắng không phải là Phố Wall mà là Phố Main.

Nếu vậy thì, dữ liệu kinh tế quan trọng nhất vào tuần trước - báo cáo việc làm - đã đưa ra một bức tranh hỗn hợp. Báo cáo cho thấy Mỹ có thêm 151.000 việc làm trong tháng 2, khá vững chắc nhưng hơi thấp hơn ước tính, trong khi tỷ lệ thất nghiệp tăng lên mức 4,1%.

Tổng thống Trump, người đã trao quyền cho tỷ phú Elon Musk cắt giảm nhân sự liên bang, đã đề cập đến số lượng việc làm trong nhà máy như một tín hiệu tích cực cho các chính sách kinh tế của ông.

“Thị trường lao động sắp tới sẽ rất mạnh mẽ, nhưng chúng ta sẽ có thêm những công việc trong nhà máy với mức lương cao hơn thay vì công nhân viên chức trong chính quyền”, ông Trump nói.

Ông Kevin Hasset, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng, cho biết bước tiếp theo trong kế hoạch là thúc đẩy mức tăng trưởng việc làm.

“Chúng ta phải thông qua các biện pháp cắt giảm thuế suất và bãi bỏ bớt quy định. Chúng ta sẽ giảm nhân viên chính phủ và giảm chi tiêu công, đồng thời tăng số lượng việc làm trong ngành sản xuất”, ông Hasset nói với Bloomberg hôm 7/3.

“Có lẽ tôi sẽ bị đuổi ra”

Tuy nhiên, giới chuyên gia nói vẫn còn rất nhiều dấu hiệu cho thấy ngành công nghiệp Mỹ - từ các công ty nhỏ đến những gã khổng lồ như Ford Motor - đang lo ngại về chiến tranh thương mại.

Nỗi lo sẽ leo thang nếu các đối tác thương mại của Mỹ trả đũa, như cách họ đã đe dọa. Bất ổn gia tăng có thể sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động tuyển dụng và đầu tư của nhiều doanh nghiệp.

Ít có ngành công nghiệp nào phải đối mặt với sự thay đổi hơn lĩnh vực chế tạo ô tô. Các công ty trong ngành ô tô đã thở phào sau khi lãnh đạo của ba nhà sản xuất lớn nhất tìm kiếm sự giúp đỡ từ ông Trump.

Song, vị tổng thống chỉ cho họ một tháng để sắp xếp lại chuỗi cung ứng trên khắp Bắc Mỹ dù hệ thống này phải mất nhiều năm mới xây dựng nên. Hơn nữa, ông Trump còn cảnh báo Nhà Trắng nhiều khả năng sẽ không gia hạn thêm.

Các trợ lý của ông Trump đang nỗ lực kiềm chế hy vọng của doanh nghiệp. “Ông ấy thực sự không thích từ miễn trừ”, ông Hasset lưu ý với các phóng viên. “Nếu tôi bước vào và đưa ra một miễn trừ, có lẽ tôi sẽ bị đuổi ra khỏi văn phòng”.

Ngoài thuế quan áp lên hai nước láng giềng Canada và Mexico, mức thuế quan 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu - dự kiến có hiệu lực vào ngày 12/3 - cũng sẽ giáng một đòn khác vào các nhà sản xuất ô tô cũng như những ngành công nghiệp khác.

Tháng 4 sẽ là thời điểm các chính sách thương mại có ảnh hưởng nhất dự kiến có hiệu lực: thuế quan đối ứng và thuế quan nhắm vào các sản phẩm cụ thể như ô tô, chất bán dẫn, gỗ xẻ và đồng.

Tất cả các chính sách thuế quan nói trên sẽ tạo tiền đề cho một cuộc đối đầu khác trong vòng một tháng nữa và một lần nữa thử thách tâm lý của người tiêu dùng, doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư.

Một cuộc thăm dò mà nền tảng Harris Poll thực hiện cho Bloomberg vào tháng trước cho thấy gần 60% người trưởng thành tại Mỹ dự đoán thuế quan của ông Trump sẽ khiến giá cả tăng cao hơn và 44% tin rằng thuế quan có thể gây bất lợi cho nền kinh tế.

Theo một phân tích khác của Bloomberg, từ “thuế quan” đã xuất hiện 700 lần trong các buổi công bố kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thuộc chỉ số S&P 500, một con số cao kỷ lục.

Giảm lãi suất có thể xua tan phần nào nỗi lo của công chúng về nền kinh tế nhưng các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lưu ý rằng họ có thể sẽ “án binh bất động” trong một thời gian.

Các nhà hoạch định chính sách muốn có thêm bằng chứng chứng tỏ lạm phát đang trên đà giảm xuống mức mục tiêu 2% và cần thêm thời gian để đánh giá tác động kinh tế từ các chính sách của ông Trump.

Tại một sự kiện ở New York hôm 7/3, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết nền kinh tế về cơ bản đang ở trạng thái tốt. Tuy nhiên, ông thừa nhận “bất ổn đang gia tăng”, đặc biệt là xoay quanh vấn đề thương mại và do đó, Fed đang “cố tách tín hiệu khỏi những tạp âm”.

Yên Khê