Nhiều doanh nghiệp Việt Nam khó khăn thực hành tiêu chuẩn ESG

Ngày 11-3, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) phối hợp với Công ty TNHH Eurofins Sắc ký Hải Đăng tổ chức hội thảo “Thực hành xanh hóa trong sản xuất và tiêu dùng”.

Việt Nam chưa có quy định bắt buộc công bố ESG

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc ITPC cho biết, mặc dù đạt được những kết quả tích cực, ngành chế biến lương thực thực phẩm vẫn đối mặt với một số thách thức trong việc đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn thực phẩm, môi trường ngày càng khắt khe từ những thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, EU,...

Việc áp dụng sản xuất xanh trở thành xu hướng tất yếu. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế về tiêu chuẩn môi trường. Doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn ESG sẽ có cơ hội tiếp cận các thị trường xuất khẩu khó tính và nâng cao uy tín thương hiệu.

Ông Đặng Thanh Tú, Trưởng phòng dịch vụ phát triển bền vững, Công ty TNHH Eurofins Sắc ký Hải Đăng, cho biết ESG viết tắt Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị doanh nghiệp) xuất hiện lần đầu trong báo cáo của Liên Hiệp Quốc vào năm 2024.

Các nhà đầu tư cho rằng, ngoài đánh giá các yếu tố tài chính của doanh nghiệp, họ nhận thấy có một vấn đề ảnh hưởng đến uy tín của nhà đầu tư là rủi ro liên quan đến môi trường, xã hội và vận hành.

Chẳng hạn, khi một quỹ đầu tư rót 1 triệu USD vào công ty sản xuất cà phê nhưng sau đó phát hiện doanh nghiệp này sản xuất cà phê trên vùng đất phá rừng hoặc sử dụng lao động trẻ em, uy tín của nhà đầu tư bị giảm ngay. Đây là khởi nguồn đầu tiên cho ESG ra đời.

Do đó, ngoài tài chính, nhà đầu tư còn đánh giá doanh nghiệp vận hành có ảnh hưởng tác động đến cộng đồng, hệ sinh thái xung quanh ra sao.

Bên cạnh đó, mục tiêu lớn nhất của việc tích hợp ESG vào quá trình phát triển của doanh nghiệp là xây dựng hình ảnh thương hiệu, tuân thủ theo quy định của thị trường xuất khẩu, xây dựng cơ cấu quản trị vững chắc, tối ưu hóa tài nguyên và giảm thiểu rủi ro, đặc biệt là thu hút đầu tư.

Theo ông Tú, công bố về ESG tại Việt Nam chưa có quy định bắt buộc, chỉ có quy định công bố ESG trong báo cáo thường niên theo Thông tư 96/2020 của Bộ Tài chính hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.

Mới đây, Quyết định 167/2020 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư 13/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hướng dẫn cơ chế thực hiện chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022-2025.

62% doanh nghiệp chưa nắm rõ các quy định và chính sách về ESG.

Theo ông Tú, tại Việt Nam, ESG được nhắc đến nhiều, nhưng chỉ có những doanh nghiệp lớn có tiềm lực tài chính mạnh mới đầu tư làm ESG.

Ông Tú dẫn chứng, năm 2024, theo khảo sát của cơ quan chức năng trên 1.000 doanh nghiệp từ nhỏ đến lớn về thực hành phát triển bền vững, có 39% doanh nghiệp chưa từng nghe nói đến ESG, 62% chưa nắm rõ các quy định và chính sách về ESG.

Ông Lê Châu Hải Vũ, Công ty tư vấn doanh nghiệp ConsulTech, cho biết nhiều khách hàng vừa và nhỏ nhờ công ty hướng dẫn thực hành ESG, điều kiện cần và đủ để thực hành ESG, lộ trình, kinh phí... đề nghị các chuyên gia tư vấn giải đáp.

Theo ông Tú, việc bắt đầu thực hành tiêu chuẩn ESG tùy thuộc vào tầm nhìn và cam kết của ban lãnh đạo công ty.

Trong ba trụ cột của ESG, doanh nghiệp cần làm một bảng khảo sát nội bộ, có thể tham khảo 40 câu hỏi trong sổ tay ESG. Sau khi tổng hợp các ý kiến, doanh nghiệp xác định dành kinh phí để thực hiện, chi phí rơi vào vài chục triệu đồng.

Một số chuyên gia hỗ trợ phát triển bền vững cho rằng rất đồng tình với băn khoăn của doanh nghiệp không biết làm ESG từ đâu.

ESG chỉ có ba chữ đơn giản, nhưng để thực hiện rất phức tạp, tốn công sức và tiền bạc. Trong khi không có nhiều nguồn lực, doanh nghiệp cần lập kế hoạch ưu tiên sử dụng nguồn lực thế nào vào mỗi chữ E, S, G cho phù hợp và có lộ trình.

Ngoài ra, thực hiện tiêu chuẩn ESG là sự đầu tư lâu dài, mang lại nhiều lợi ích. Vì vậy, doanh nghiệp phải bắt đầu từ những hoạt động nhỏ như trồng cây là đóng góp vào chữ E.

Ví dụ, thực tế có những công ty sử dụng nguồn nước để sản xuất bia, nước ngọt...họ phải có trách nhiệm quay lại với cộng đồng địa phương nơi khai thác nguồn nước đó với các chương trình sinh kế.

Chương trình hỗ trợ phát triển cho người nông dân, chương trình đào tạo nghề hoặc hỗ trợ cho những người yếu thế khác...Đây là những trách nhiệm doanh nghiệp phải làm.

Đồng thời là bằng chứng sinh động để sau đó có căn cứ thực hiện báo cáo phát triển bền vững, thuyết phục nhà đầu tư hài lòng hoặc các quỹ sẵn sàng cho vay vốn.

Hơn nữa, sản phẩm sẽ đáp ứng được yêu cầu của chuỗi cung ứng hoặc thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp thuận lợi mở rộng hoạt động kinh doanh.

TÚ UYÊN