Nhất trí thêm một đường băng ở sân bay Long Thành, lùi thời hạn đến năm 2026

Chiều 12/11, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trình bày trước Quốc hội Tờ trình về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành).

Theo Bộ trưởng, Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư Dự án tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 với quy mô đầu tư 100 triệu hành khách/năm, lộ trình thực hiện gồm 3 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1: Đầu tư xây dựng 01 đường cất hạ cánh và 01 nhà ga hành khách với công suất 25 triệu hành khách/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.

Đề xuất xây dựng "Đường cất hạ cánh số 3"

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Về quy mô đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, tại thời điểm trình duyệt chủ trương đầu tư Dự án, do việc xác định nguồn vốn để đầu tư còn khó khăn nên Quốc hội đã quyết định giai đoạn 1 của Dự án chỉ đầu tư “Đường cất hạ cánh số 1” ở khu vực phía Bắc của sân bay. Trường hợp Cảng Hàng không quốc tế Long Thành phải tạm dừng khai thác nếu/do xảy ra sự cố trên “Đường cất hạ cánh số 1” thì Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất sẽ đóng vai trò hỗ trợ cho Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

“Tuy nhiên, trong quá trình triển khai giai đoạn 1, Chính phủ nhận thấy việc xây dựng ngay “Đường cất hạ cánh số 3” cách “Đường cất hạ cánh số 1” đang đầu tư 400 m về phía Bắc ngay trong giai đoạn 1 sẽ mang lại nhiều lợi ích,” Bộ trưởng cho biết. Cụ thể, sân bay Tân Sơn Nhất quy hoạch phục vụ 50 triệu khách/năm, hiện đã khai thác 41 triệu hành khách/năm. Dự kiến đến năm 2030, nhu cầu khách tại TP Hồ Chí Minh và khu vực các tỉnh lân cận khoảng 71 triệu khách/năm.

Trường hợp “Đường cất hạ cánh số 1” của sân bay Long Thành gặp sự cố thì sân bay Tân Sơn Nhất sẽ phải chia sẻ, dẫn tới quá tải, tàu bay sẽ phải bay chờ trên không làm phát sinh chi phí và ảnh hưởng đến môi trường. Do đó, việc xây dựng ngay “Đường cất hạ cánh số 3” sẽ đáp ứng nhu cầu khai thác giai đoạn 1 của sân bay Long Thành khi “Đường cất hạ cánh số 1” xảy ra sự cố, không phải chuyển sang sân bay Tân Sơn Nhất.

Cũng theo Bộ trưởng, việc đầu tư ngay “Đường cất hạ cánh số 3” trong giai đoạn 1 sẽ không làm gián đoạn khai thác của sân bay Long Thành.

“Hiện nay, ‘Đường cất hạ cánh số 3’ đã được san gạt đến cao độ thiết kế, chi phí đầu tư hoàn thiện thấp, chỉ khoảng 3.304 tỷ đồng và không vượt mức đầu tư của dự án thành phần 3 là 99.019 tỷ đồng nhưng vẫn góp phần tăng năng lực và hiệu quả khai thác của sân bay,” Bộ trưởng Giao thông vận tải nói. Ông cho biết có nhiều thuận lợi khi làm “Đường cất hạ cánh số 3” như: phù hợp quy hoạch; đã giải phóng mặt bằng; đã san gạt nền đến độ cao thiết kế; tiết kiệm chi phí, thời gian xây dựng; đã thu xếp được nguồn vốn…

Bộ trưởng cho biết, tiến độ chuẩn bị và thực hiện đầu tư “Đường cất hạ cánh số 3” khoảng 24 tháng, sau khi được Quốc hội thông qua thì sẽ hoàn thành vào cuối năm 2026.

Về quá trình triển khai giai đoạn 1, ông Thắng cho hay có một số khó khăn khách quan, chủ quan nên không thể hoàn thành vào năm 2025 như dự kiến. Nguyên nhân là do thời gian thi tuyển kiến trúc kéo dài; đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tiến độ thiết kế kỹ thuật; phải sau 2 lần mời thầu mới lựa chọn được nhà thầu xây dựng Nhà ga hành khách; một số công trình dịch vụ hàng không thuộc Dự án thành phần 4 chậm triển khai.

Về trình tự thủ tục, tại thời điểm phê duyệt chủ trương đầu tư, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết do sự án có quy mô rất lớn, tính chất phức tạp, chưa định hình được phương án đầu tư nên Quốc hội đưa vào nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 "Chính phủ chỉ đạo lập báo cáo nghiên cứu khả thi đối với từng giai đoạn của Dự án và báo cáo Quốc hội thông qua trước khi quyết định đầu tư”.

Đến nay, giai đoạn 1 của Dự án đã xác định được cách thức tổ chức thực hiện đầu tư, hình thức đầu tư và quản lý khai thác nên Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép Chính phủ tổ chức phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh Giai đoạn 1 của Dự án mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua.

Làm rõ hơn các nguyên nhân chủ quan dẫn đến chậm tiến độ dự án

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế nhất trí với các đề nghị điều chỉnh trên của Chính phủ.

Thứ nhất, điều chỉnh phân kỳ đầu tư xây dựng "Đường cất hạ cánh số 3" của Dự án từ Giai đoạn 3 sang Giai đoạn 1, để đưa vào khai thác đồng bộ cùng với Giai đoạn 1, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế, đáp ứng tốt nhu cầu khai thác liên tục của Cảng hàng không khi một đường cất hạ cánh gặp sự cố, nâng cao hiệu quả đầu tư Dự án…

Thứ hai, điều chỉnh thời gian thực hiện Giai đoạn 1 của Dự án đến hết ngày 31/12/2026 là cần thiết để hoàn thành toàn bộ Giai đoạn 1 của Dự án, bao gồm cả Đường cất hạ cánh số 3 do thời gian dự kiến hoàn thành đường băng này là 24 tháng. Đồng thời, kéo dài thời gian sẽ tạo điều kiện đồng bộ hạ tầng phụ trợ, các tuyến đường kết nối, nhà ga và các công trình hỗ trợ khác một cách hợp lý hơn, đặc biệt là đồng bộ với thời hạn hoàn thành việc đầu tư xây dựng Đường cất hạ cánh số 3, giúp tối ưu hóa hiệu quả vận hành trong dài hạn.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế có ý kiến đề nghị làm rõ hơn các nguyên nhân chủ quan dẫn đến chậm tiến độ Dự án; làm rõ trách nhiệm và bài học kinh nghiệm đối với việc tổ chức thực hiện Dự án nói riêng và các dự án quan trọng quốc gia khác nói chung, bảo đảm sử dụng có hiệu quả ngân sách Nhà nước.

Về việc cho phép Chính phủ tổ chức phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh giai đoạn 1 của dự án theo thẩm quyền mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua, Ủy ban Kinh tế dẫn quy định với dự án có quy mô rất lớn, tính chất phức tạp, lần đầu tiên thực hiện, nghị quyết của Quốc hội nêu rõ: "Chính phủ chỉ đạo lập báo cáo nghiên cứu khả thi đối với từng giai đoạn của Dự án và báo cáo Quốc hội thông qua trước khi quyết định đầu tư".

Tuy nhiên, đến nay, dự án được triển khai đã cơ bản đáp ứng các yêu cầu do Quốc hội đặt ra và quy trình triển khai thực hiện dự án đã được nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng, được luật hóa, nên đề xuất của Chính phủ là phù hợp.

Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng thống nhất với đề xuất của Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua các nội dung điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án này tại nghị quyết chung của kỳ họp thứ 8.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho biết, một số ý kiến đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm để có giải pháp ổn định đời sống, chỗ ở, sinh kế, việc làm cho người dân có đất bị thu hồi, người dân trong vùng bị ảnh hưởng của Dự án, tiếp tục triển khai hiệu quả các nội dung khác theo các Nghị quyết của Quốc hội về dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương có giải pháp chỉ đạo giải quyết, xử lý những bất cập, hạn chế trong việc triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 để bảo đảm hoàn thành Dự án đưa vào vận hành, khai thác hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí.

Đỗ Thảo