Nhật Bản tìm nguồn tài trợ cho gói chi tiêu bổ sung

Vấn đề của nền kinh tế Nhật Bản hiện nay là làm thế nào để tài trợ cho khoản chi tiêu bổ sung mà không làm gia tăng sự lo ngại của thị trường. (Ảnh: Getty Image)

Theo đó, mục tiêu khả dĩ của Thủ tướng Nhật Bản sẽ là giảm thiểu việc sử dụng biện pháp phát hành trái phiếu mới trong ngân sách bổ sung để tài trợ cho khoản chi tiêu mới trị giá 17.700 tỷ Yen (tương đương 113 tỷ USD) được nêu trong gói ngân sách bằng cách tìm kiếm các nguồn vốn khác và tiết kiệm từ các khoản chi tiêu đã cam kết.

Ngân sách bổ sung dự kiến sẽ được Nội các phê duyệt vào ngày 28/11.

Những người tham gia thị trường lo ngại về tình hình tài chính quốc gia sẽ theo dõi sát sao số liệu phát hành trái phiếu.

Năm ngoái, chính phủ Nhật Bản đã xoay xở để tài trợ gần một nửa ngân sách bổ sung mà không cần phát hành thêm trái phiếu - cơ sở căn bản để đánh giá thành công của chính phủ mới trong việc hạn chế sự phụ thuộc vào trái phiếu mới.

Một nguồn tài trợ quan trọng được cho sẽ là nguồn thu thuế cao hơn dự kiến, vì ước tính ban đầu của Bộ Tài chính thường có xu hướng thận trọng.

Lợi nhuận doanh nghiệp mạnh mẽ và lạm phát đã giúp nâng con số này lên trong những năm gần đây, cho phép Nhật Bản ghi nhận mức thu thuế kỷ lục trong 5 năm liên tiếp. Trong ngân sách ban đầu cho tài khóa hiện tại, Bộ Tài chính dự kiến doanh thu thuế đạt 77.800 tỷ Yen, cao hơn khoảng 12% so với dự báo ban đầu của năm ngoái.

Năm ngoái, Nhật Bản đã có thêm khoảng 3.800 tỷ Yen để tài trợ cho gói kích thích kinh tế vào mùa Thu. Năm nay, việc thu thuế đã có khởi đầu vững chắc, vượt qua tốc độ của năm ngoái tính đến cuối tháng 9/2025.

Số tiền chưa sử dụng từ các tài khoản của năm trước cũng thường được sử dụng để tài trợ cho các ngân sách bổ sung. Theo Bộ Tài chính, Nhật Bản có thể sử dụng 2.700 tỷ Yen từ các quỹ này cho gói kích thích sắp tới, tăng so với mức 1.600 tỷ Yen của năm ngoái.

Doanh thu ngoài thuế cũng có thể đóng vai trò là nguồn tài trợ chính cho ngân sách bổ sung. Năm ngoái, 1.900 tỷ Yen từ nguồn thu hỗn hợp này đã tài trợ khoảng 13% ngân sách bổ sung. Thông thường, nguồn thu này bao gồm các khoản đóng góp từ các cơ quan độc lập có quan hệ với chính phủ, cổ tức từ các công ty do chính phủ sở hữu và các khoản trợ cấp được hoàn trả vào ngân khố quốc gia.

Năm ngoái, khoảng 1.300 tỷ Yen đến từ nguồn tài trợ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) và chip đã được cấp trước đó, nhưng được cho là không cần thiết. Các dự án công trình công cộng nằm trong các biện pháp kích thích kinh tế cũng có thể tạo ra lợi nhuận cho chính phủ sử dụng.

Phần thiếu hụt còn lại thường được bù đắp bằng trái phiếu. Trong gói kích thích năm ngoái, Nhật Bản đã phát hành thêm 6.700 tỷ Yen trái phiếu mới, tài trợ gần một nửa trong tổng số 13.900 tỷ Yen ngân sách bổ sung. Khoản vay bổ sung này đã nâng tổng số trái phiếu mới phát hành trong tài khóa kết thúc vào tháng 3/2025 lên 42.100 tỷ Yen.

Đối với ngân sách bổ sung sắp tới, bà Takaichi cuối tuần trước cho biết tổng lượng phát hành mới trong năm nay sẽ vẫn thấp hơn mức của năm ngoái, một thông điệp rõ ràng gửi đến thị trường rằng chính sách mở rộng tài khóa của bà sẽ không vượt khỏi tầm kiểm soát. Điều này đặt mục tiêu sử dụng tối đa trái phiếu mới ở mức 13.500 tỷ Yen.

Với số tiền chưa sử dụng, nguồn thu thuế tăng và các nguồn khác mà bà Takaichi phải sử dụng, lượng phát hành mới có thể sẽ thấp hơn nhiều.

(theo Bloomberg)

Khánh Ly