Đề xuất mới về ngưỡng chịu thuế của hộ kinh doanh

Bộ Tài chính vừa có Công văn số 18491/BTC-CST báo cáo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội đối với Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Trong đó, đáng chú ý là đề xuất điều chỉnh chính sách thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.

Theo Bộ Tài chính, trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn và tiếp thu các ý kiến đóng góp, cơ quan này đề nghị nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, thay cho phương án 200 triệu đồng/năm đưa ra trước đó. Điều này đồng nghĩa với việc HKD có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế và đây cũng là mức “giảm trừ” trước khi tính thuế theo tỷ lệ đối với những hộ có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm. Do đó, tất cả phần doanh thu vượt trên ngưỡng 500 triệu mới là căn cứ để xác định nghĩa vụ thuế.

Theo số liệu ước tính của Bộ Tài chính, đến tháng 10/2025, cả nước có hơn 2,54 triệu HKD thường xuyên đang được cơ quan thuế quản lý. Nếu áp dụng ngưỡng chịu thuế từ 500 triệu đồng, dự kiến có khoảng 2,3 triệu hộ sẽ không phải nộp thuế, chiếm gần 90% tổng số HKD hiện nay.

Bộ Tài chính cho rằng việc điều chỉnh này nhằm bảo đảm tính phù hợp với thực tiễn, đồng thời tạo sự cân đối tương đối trong chính sách thuế giữa các loại thu nhập khác nhau, trong đó có thu nhập từ tiền lương, tiền công và thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Theo cơ quan soạn thảo, trong bối cảnh nhiều HKD có quy mô nhỏ, thu nhập không ổn định, việc nâng ngưỡng miễn thuế sẽ góp phần giảm áp lực tài chính, nhất là đối với khu vực kinh tế cá thể vốn chịu nhiều tác động từ biến động thị trường.

Cùng với việc nâng ngưỡng miễn thuế, Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất áp dụng phương pháp tính thuế theo thu nhập (doanh thu trừ chi phí) đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng mỗi năm. Theo đó, thuế suất áp dụng là 15%, tương tự như doanh nghiệp (DN) có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm theo quy định của Luật Thuế thu nhập DN số 67/2025/QH15. Cách tiếp cận này được cho là sẽ phản ánh đúng bản chất của thuế thu nhập cá nhân, tức là người có thu nhập cao sẽ nộp thuế nhiều hơn, người thu nhập thấp nộp ít hơn, thậm chí không nộp nếu không phát sinh thu nhập chịu thuế.

Trong trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh không xác định được chi phí, việc tính thuế sẽ áp dụng theo tỷ lệ trên doanh thu, tùy thuộc vào ngành nghề, đối với phần vượt trên 500 triệu đồng.

Riêng với hoạt động cho thuê bất động sản - được xem là hình thức kinh doanh không thường xuyên (trừ hoạt động lưu trú) - Bộ Tài chính đề xuất chỉ áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ doanh thu đối với trường hợp có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm. Theo quy định này, người cho thuê sẽ không phải xác định chi phí, không phải bù trừ thu nhập và cũng không phải quyết toán thuế hằng năm.

Ngoài ra, để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống chính sách thuế, Bộ Tài chính cũng đề xuất nâng mức doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với hộ, cá nhân kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15. Theo Bộ Tài chính, việc đồng bộ này nhằm giúp người nộp thuế dễ theo dõi, thực hiện nghĩa vụ thuế, đồng thời hạn chế tình trạng phải áp dụng nhiều mức ngưỡng khác nhau đối với các sắc thuế khác nhau.

Một số chuyên gia kinh tế cho rằng, Bộ Tài chính đã có những điều chỉnh rất kịp thời trong bối cảnh lãnh đạo Đảng, Nhà nước xác định biến “điểm nghẽn” thể chế thành sức mạnh cạnh tranh. Việc Bộ Tài chính liên tục sửa đổi các đề xuất mới về cách tính thuế cho HKD đã thể hiện sự tiếp thu kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế tại Việt Nam. Đặc biệt, mới đây Bộ này lại vừa đề nghị sửa Luật Thuế GTGT đã thể hiện sự thẳng thắn nhìn nhận được những bất cập mà chính sách thuế có thể gây ra cho cộng đồng DN, từ đó đưa ra những điều chỉnh để chính sách thực sự mở đường cho DN lớn mạnh.

Nhật Thu