Đáng chú ý nhất, mới đây, Tokyo đã ký kết hợp đồng trị giá 3,64 tỷ USD để mua sắm tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 AMRAAM từ Mỹ, động thái nhằm nâng cao khả năng phòng thủ và răn đe trước các mối đe dọa đang gia tăng.
Tên lửa AIM-120 AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile) là một trong những loại vũ khí không đối không tiên tiến nhất thế giới, được Mỹ sản xuất và sử dụng rộng rãi trong hơn 33 quốc gia.
Được trang bị hệ thống dẫn đường radar chủ động, AMRAAM cho phép phi công "bắn và quên", tức là không cần tiếp tục theo dõi mục tiêu sau khi phóng. Với tầm bắn lên đến hơn 160 km và tốc độ tối đa Mach 4, loại tên lửa này có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách xa, mang lại ưu thế lớn trong các tình huống chiến đấu trên không.
Theo Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ (DSCA), Nhật Bản đã đề nghị mua 1.200 tên lửa AIM-120, bao gồm các phiên bản AIM-120D-3 và AIM-120C-8, cùng các thiết bị liên quan.
Nhà thầu chính của thương vụ này là tập đoàn quốc phòng RTX Corp (trước đây là Raytheon Technologies), đơn vị hàng đầu trong phát triển vũ khí. Việc sở hữu số lượng lớn tên lửa tiên tiến này được kỳ vọng sẽ giúp Nhật Bản tăng cường khả năng phòng không và tác chiến trên không, đặc biệt trong bối cảnh khu vực đang chứng kiến sự gia tăng sức mạnh quân sự từ các nước láng giềng.
Chi phí của mỗi tên lửa AIM-120 AMRAAM dao động tùy theo phiên bản và số lượng đặt hàng. Ví dụ, phiên bản AIM-120C có giá từ 300.000 đến 400.000 USD, trong khi phiên bản AIM-120D được định giá khoảng 1,09 triệu USD (theo số liệu năm 2019). Theo ước tính, giá trung bình mỗi tên lửa trong hợp đồng của Nhật Bản vào khoảng 3,03 triệu USD, cao hơn so với các thương vụ tương tự của Đức và Đan Mạch.
Tuy nhiên, khả năng tác chiến ưu việt và tính năng hiện đại của AMRAAM khiến nó được coi là một khoản đầu tư xứng đáng. Loại vũ khí này không chỉ giúp tăng cường sức mạnh quân sự mà còn nâng cao khả năng sống sót của máy bay chiến đấu, đặc biệt trong các tình huống chiến đấu thực tế.
Việc tăng cường ngân sách quốc phòng để hiện đại hóa quân đội là một phần trong chiến lược dài hạn của Nhật Bản. Tokyo dự kiến chi tiêu tổng cộng 43 nghìn tỷ yên (khoảng 273 tỷ USD) từ năm 2023 đến 2027 nhằm nâng cao khả năng tác chiến của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Tuy nhiên, điều này không tránh khỏi gây tranh cãi trong nội bộ chính phủ.
Thủ tướng Shigeru Ishiba đã đề xuất tăng thuế doanh nghiệp để đảm bảo nguồn ngân sách, nhưng sáng kiến này gặp phải sự phản đối từ chính Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền. Sự bất đồng về cách huy động nguồn tài trợ có thể ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các kế hoạch quân sự của Nhật Bản trong tương lai.
Không chỉ là một khoản đầu tư vào quốc phòng, thương vụ này còn phản ánh mối quan hệ chiến lược ngày càng khăng khít giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ. Trong bối cảnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang trở thành điểm nóng địa chính trị, việc Mỹ phê duyệt hợp đồng bán tên lửa được xem như một bước đi nhằm củng cố liên minh chiến lược giữa hai nước, đồng thời giúp Nhật Bản tăng cường khả năng răn đe và phòng thủ.
Liệu AMRAAM có thực sự giúp Nhật Bản khẳng định vị thế trong khu vực và đảm bảo an ninh quốc gia? Hay đây sẽ trở thành một gánh nặng tài chính dài hạn? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách Tokyo triển khai chiến lược và sử dụng hiệu quả nguồn lực đã đầu tư. (Nguồn ảnh: Shutterstock.com, Wikipedia, RTX Corp).
Mời độc giả xem thêm video: Sức công phá khủng khiếp của tên lửa siêu vượt âm Kinzhal.
Dương Ngân (T.H)